+34 əjdaha
18. beyinlə göz arasındakı əlaqənin 1-2 saniyə qopması nəticəsində yaranan hissdir. sən demə biz bir şeyi görürük və həmin an gözlə beyinin arasındakı əlaqədə durğunluq yaranır, ancaq göz hələ də ətrafın şəklini çəkməyə davam eləyir. sonra gözlə beyin arasındakı əlaqə bərpa olunur və göz bu dəfə beyinlə əlaqədə həmin yerlərin şəklini çəkir. göz əvvəlcədən şəkili çəkdiyi üçün beyində qarışıqlıq olur və insan özünü bu anı yaşadığını düşünür. əslində isə 1-2 saniyə əvvəl görüb o anı.dejavu


günü ifadə edən tək kəlmə - rumpeltelskin - məsləhətli filmlər - hamının sevdiyi halda sevilməyən şeylər - sözlük yazarlarının qorxuları - saqqal saxlama səbəbləri - instagram - ssg - amerikan filmlərindən şablon hadisələr
başlıqdakı ən bəyənilən yazılar:
+7 əjdaha
11. yaddaşımızda melumatlar kodlanır,depolanır,gərəktiyində geri xatırlanır. çox istifadə edilməyən,gərəksiz melumatlar yaddaşımızdan silinir.deja vu nece meydana gəlir ? daha əvvəldən o yerin və ya vəziyyətin , ya da bənzər bir şeyin fotoşəkillərini görmüş, və ya bir şeylər oxumuş ya da onunla əlaqədar bir film izləmiş, yada yuxuda görmüş ola bilərsiniz.buna benzər bir vəziyyətlə qarşılaşdığımızda beynimiz bu silik anı yenidən xatırlanmağa çalışır, lakin məlumatlar silindiyi üçün tam olaraq xatırlaya bilmir. bu vəziyyətdə “deja vu “ bunu daha əvvəldən də görmüşdüm duyğusu,hissi yaşanır.+4 əjdaha
19. eybi zamanda da şəhərin mərkəz tərəflərdində sapphire hotelin yanında yerləşən, gənc aktivistlərin daha çox vaxt keçirdikləri pub'dır. özünü digər publardan fərqləndirən yeganə xüsusiyyəti var ki, burda pivənin içinə su qatmırlar. suyun içinə pivə qatırlar. -*+5 əjdaha
4. bəlli bir neçə saniyə ərzində ətrafda başverən hərşeyin sanki daha öncə izlənmiş bir film,görülmüş yuxu vəya yaşanmış bir hadisənin yenidən canlanması hissi.hamının həyatında ara sıra başverən və zaman alqısının bir anlıq dağılmasına səbəb olan bir hadisədir.fransızca-artıq görülüb deməkdir.işin neyrolojik-əsl!!! açıqlaması çox maraqlıdır.belə ki, dejavu yaşanılan anki görüntülər beynin hipokampusundaki(yaddaş mərkəzi) daha əvvəlki görüntülərlə çaxnaşma hissi verir çünkü bir anlığa beyin gördüklərini yaddaşa atmaq yerinə tərsinə indicə yaddaşa atdığı şeyləri beyindəki görüntü əməliyat mərkəzinə(brodman 18) göndərir.beləcə bir yandan görüntüləri yaddaşa yazır,bir yandan yaza yaza onları ordan çıxarıb təzədən göstərir.beyin tez söhbəti tutur üst tərəfdən əmr göndərir hipokampusa ki qatıqlama.o da naxadı dayanır.təbii ki bunların hamısı biz ,özümüzə kəramət endiyini düşündüyümüz sırada bizdən xəbərsiz beynimizdə olur bitir. dejavu tez tez olursa bir psixiatora görünün * ya da otu buraxın+4 əjdaha
1. dejavu- hal-hazırda yaşanılan bir hadisenin evvelceden yaşanılması hissidir. fransızca déjà evvelceden, voir görmek demekdir.+4 əjdaha
21. yeni bir olayin onceden yasanmis bir seyin tekrari kimi xatirlanmasidir. buna benzer diger basqa fenomenler de var psixaytiyada behs edilen ancaq spam olmasin deye hamisini bu basliqda qeyd edirem. 2sinin basligi acilmis olsa da.deja entendu: esidilen sesle bagli yanlis xatirlama
deja pense: yeni bir dusuncenin kohnemis kimi gelmesi
deja fait: o anda basa gelen olayin daha once olmus kimi xairlanmasi
deja vecu: hal hazirki sohbetn daha once edilmis kimi dusnulmesi
jamais vu: onceki bir yasanmisligin yasanmamis kimi hissetmek. (deja vunun tersidir)
+4 əjdaha
22. wtf dedizdiren dejavularim olur...bele cox qeribe..
meselen, bezen dejavu yasayiram ama hem de yasamiram asdsgsh
yəni dejavu hissi gelir ama "bu neyin dejavusudu mk" dedizdiren tipde.. cunku hecne elemireme, prosta divanda oturmusam daa, her gun sikimin başi defe elediyim siradan bir iş gormekdeyem - divanda oturmusam amk.. dunen de oturmusdum da blet. neyin dejavusudu ki bu indi? dejavu dediyin nese ferqli bir is edende olmali di ki deyesen "ala ele bil bunu bir defe de yasamisdim axi"
daha divanda oturmus adam "ala ele bil bir defe de tochnu bu divanda oturmusdum axi" deməməlidi, yox?
qayidib özümə demek istirem lap ki "he ala hə, mnaqoydugumun divaninda bir defe de oturmusdun, lap elə dünən"
blaa
+3 əjdaha
20. Paralel kainatlarla aramızdakı əlaqə ola bilər. Michio kakunun izahı ilə aşağıdakı videodan izləyə bilərsiniz.(youtube:
)

+3 əjdaha
25. "Aa bu olmuşdu eləbil nə vaxtsa, bunu yaşamışam" uşaq olanda kəşf etmişdim bu hissi. Sonra bir gün yenə uşaq idim bu hissin adını öyrəndim, öyrəndim ki, tək məndə olmurmuş, necə sevinmişdim dəhşət. Yadımdan çıxmasın deyə balaca bloknotum vardı ora yazdım, qırmızı rəngli karandaş ilə, yağlı yazsın deyə tüpürcəkləmişdim özü də karandaşın ucunu... bloknotu da özüm düzətmişdim dəftərdən kəsib balaca bir şey idi sapla filan tikmişdim, hər şey o qədər dəyərli idi ki.Bir də mən taa o vaxtdan özüm üçün belə bir qərar verdim ki, hər dejavu yaşayanda əla işarəsi tutacaqdım əlimlə gizlincə heçkim görmədən 2 saniyəlik, hələ də edirəm sözümə sadiq dururam
+3 əjdaha
24. Beyindəki sağ və sol hissədə görüntü və analizetmə zamanı görüntü iki dəfə göndərilirmiş. Arada xəta olur, ondandır. Yəni ruhumuz daha əvvəl yaşayıb - zad söhbəti yoxdur əslində. Çox dejavu yaşayanda da yəqin, artıq çezirik deməkdir.+2 əjdaha
26. Fransız dilindən tərcümədə "artıq görülmüş" mənasını verən, təxminlərə görə insanların minimum 30%-nin yaşadığı, qavrayış pozuntusu sayılmayan, şüur və hafizə arasındakı "qısaqapanmadan" yaranan bir vəziyyət...dir mi görəsən? Və ya hafizə yanılması? Dəqiq bilinmir. Ona görə də sizə bu entridə "baxın dejavu bu səbəbdən yaranır və filan araşdırmada sübut olunub" tərzində məlumatlar verməyəcəyəm. Çünki hələ səbəbi bilinmir. Qarışıq və mürəkkəb bir hadisə kimi görünür. Ancaq göründüyündən belə daha mürəkkəbdir. Heç yaşamayanlar üçün bir nümunə ilə açıqlayım: Evinizdə bir otaqdan başqa otağa keçirsiniz və qapı döyülür. Anidən beyin "Eynisi yaşanmışdı. Eyni məqsədlə bu otağa keçmişdim və eyni anda da qapı döyülmüşdü" deyə düşünür. Təəccüb hissi yaradır mı? Yaradır. Amma ən əsası bu hissin saxta və aldadıcı olduğunu da beyin qısa müddətdə qəbul edir. Bəs etmirsə? O zaman şəxsin reallıqdan qopduğunu, yəni psixotik və ya dissosiativ bir atak keçirdiyini deyə bilərik. Yəni bu vəziyyət nə dissosiasiya (depersonalizasiya/derealizasiya) kimi qavrayış pozuntusudur, nə də psixotik bir atak kimi sizi reallıqdan qoparır. Anlıq bir hisdir. Sadəcə çox qısa bir anlıq "O neydi gız" reaksiyasıyla həyatınıza qaldığınız yerdən davam edirsiniz. Haqqında çox araşdırma aparılmış deyil. Buna görə də əlimizdə sadəcə olaraq təxminlər və hipotezlər var. ilk dəfə bu təcrübənin 6-10 yaş aralığında yaşana bildiyi düşünülür. 15-25 yaş aralığındakı şəxslər daha çox yaşayır bunu. Amma yaş artdıqca azalır hətta heç yaşanmır.Əgər siz də mənim kimi dejavuya elmi açıqlaması olan bir mövhum kimi yanaşırsınızsa, bunun cinlə, şeytanla, öncəki həyatla əlaqəli olduğunu düşünmürsünüzsə əlimizdə az, amma məntiqli açıqlamalar var.
Beynimiz sağ və sol yarımkürələrdən ibarətdir və bu iki böyük hissə corpus callosum adlı bir körpüylə bir-birinə bağlanır. Yəni bu iki hissə ayrıymış kimi görünsə də birlikdə fəaliyyət göstərir. Beyin yeni informasiya qəbul edərkən informasiya əvvəlcə sol yarımkürəyə ötürülür və dərhal emal olunur, yəni qavranılmağa çalışılır. Sol yarımkürə hafizə prosseslərində önəmli rol oynayan hippokampusa siqnal göndərir "Hələ bax gör belə bir bilgi görmüşdün mü?" deyə. Hippokampus axtarır, araşdırır baxır görür ki belə bir informasiyayla rastlaşmayıb (hələ ki deja vu hiss etmirik, səbrli olun). Hippokampus "Yox, tanımadım" desə də sol yarımkürə tam olaraq bu qədim və bəsit orqana güvənmir. Dərhal bu məlumatı corpus callosum adlı körpüdən sağ yarımkürəyə ötürür. Sağ yarımkürə işləri sol yarımkürə kimi ciddiyə alan bir yer deyil. Sol yarımkürə ciddidir, məntiqlidir, ən xırda detala belə dərin mənalar verməyə çalışan bir yerdir. Sağ yarımkürə isə daha "ponçik" yarımkürədir. Böyük rəsmi görməyə çalışır, emosionaldır. Korpus callosum deyilən körpü də işini ən sürətli şəkildə yerinə yetirsə də bəzən millisaniyəlik də olsa gecikmələr yaşanır. Nəhayət, iki yarımkürə də yeni gələn informasiyanı analiz etdi. Sol dedi ki "Bu işdə nəsə bir şey var. Elə bil görmüşəm amma nə vaxt harda görmüşəm bilmirəm. Əlimdə sübut yoxdur deyə, görmüşəm də deyə bilmirəm" Ponçik və emosional sağ yarımkürə isə deyir "Yoxe mütləq ki mən bunu görmüşəm. Bu an daha əvvəl yaşanıb". Yəni qısacası iki yarımkürə arasında kiçik gərginlik yaşanır. Amma hələ də dejavu hissini yaşamırıq. Bəs son sözü deyib bizə bu hissi yaşatdıran kim olur? Məntiqli qərar verdiyimiz, uzunmüddətli hafizəmizin yaranmasında rolu olan, beynin baş naziri prefrontal korteks. Yəni beynin ön hissəsi. Bu hissə iki yarımkürənin didişdiyini görür. Onlardan gələn ortaq bilgini analiz edir amma o da qərarsız qalır: Görəsən belə bir şey əvvəl yaşanıb yoxsa yox? Baxın tam da bu an biz dejavunu yaşamış oluruq.
Sağ və sol yarımkürə arasındaki didişmədən əlavə olaraq bəzi tədqiqatçılar bunu daha çox hafizə mərkəzləri ilə əlaqələndirir. (baxma: təkrar biliyin anasıdır/-388399) Bu entrimdə "consolidation" yəni məlumatın uzunmüddətli hafizəyə həkk olunması prossesini açıqlamışam. Entriyə baxsanız hafizə-dejavu arasındakı əlaqəni daha yaxşı qavrayarsınız.
Bəs "deja vu" bir xəstəlik əlaməti ola bilər mi?
Entrinin əvvəlində bu halın psixozdan və dissosiasiyadan fərqli olduğunu qeyd etdim. ikisi də deyil. Buna əminik. Hər kəs yaşaya bilər. Ayda bir, bir neçə ayda bir dəfə, bu normaldır. Bəs çox tez-tez yaşanarsa? Artıq insanı bezdirəcək qədər çox yaşanarsa? Dejavu uzun çəkərsə, sonrasında baş gicəllənmə, şüur dəyişikliyi yaşanarsa? Bəli, onda demək olar ki bu nevroloji və ya psixoloji bir pozuntunun xəbərçisidir. Pataloji dejavu aşağıdakı xəstəliklərlə əlaqəli ola bilər:
1. epilepsiya. Xüsusilə prefrontal lob epilepsiyasında epileptik tutmadan əvvəl yaşanılan "aura" halında uzun çəkən dejavu görülür. Aura bitdikdən sonra isə epileptik tutma başlanır. Bu nevroloji bir xəstəlikdir. Yəni burada dejavu epilepsiya xəstəliyinin xəbərçisidir.
2. miqren. Epilepsiya kimi miqren də adətən "auralı" xəstəlikdir. Yəni atak başlamazdan əvvəl bu tərzdə "gəlirəm, hazır ol" deyir. Miqrenli xəstələrdə beyin qabığında elektrik artımı baş verir, sonra dərhal bu aktivlik sönür. Burada yaşanılan dejavunun da bununla əlaqəli ola biləcəyi güman olunur. Epilepsiya kimi bu da nevroloji bir problemdir.
3. neyrodegenerativ xəstəliklər- alzheimer, dimensiya, parkinson və s.
Əvvəl də qeyd etdiyim kimi dejavu hafizə prossesləriylə yəni hafizənin yaranmasında, məlumatların depolanıb üzə çıxarılmasında iştirak edən beyin hissələriylə əlaqəlidir. Neyrodegeneratif xəstəliklərin də hamısında beynin bu qisimləri zərər görür. Ya əriyir (atrofiya) ya aktivliyi azalır və s. Bu xəstəliklər səbəbilə adı çəkilən hissələrdə anormal elektrik axımları və digər fəaliyyətlər baş verir.
4. beyin şişləri
Neyrodegeneratif xəstəliklərdə olduğu kimi beyin şişləri də beynin bəzi hissələrinin disfunksiyasına səbəb olur. Buna görə də bu xəstələr tez-tez, uzun müddət çəkən dejavu yaşaya bilirlər.
5. psixiatrik xəstəliklər
Dejavu və psixoloji xəstəliklər arasında birbaşa əlaqə yoxdur. Amma xronikiləşmiş, çox güclü stress, o cümlədən təşviş pozuntularından əziyyət çəkən şəxslərdə dejavu daha tez-tez görülə bilər. Amma dejavunun tez-tez yaşanması bu xəstələri qorxutmasın. Çünki burada yaşanılan dejavu adını çəkdiyim xəstəliklərin ağırlaşacağını və ya irəlilədiyini göstərməz. Ürəyiniz rahat olsun.
dərman preparatları
Dopamin-serotonin kimi neyrotransmitterlərlə "oynayan" dərmanlar istifadə edirsinizsə dejavu yaşamağınız heç təəccüblü hal deyil. Dejavu haqqında araşdırmalar aparan tədqiqatçılar bu vasitələrin istifadəsi ilə dejavunun daha tez-tez, daha uzunmüddətli olduğunu müşahidə etmiş, dərmanlar kəsildikdə dejavu da aradan qalxmışdır.
+2 əjdaha
12. (baxma: yetim, var-yoxuna lənət mən ekstrasensəm)+2 əjdaha
8. (baxma: e senöl bu sehneni evvel yaşamışam)+2 əjdaha
7. uşaq vaxtı məhlə uşaqları ilə söhbət edəndə* tabi amk ben konu açardım sonra onlar ağzına geleni söylerlerdi "aaa bu nə vaxtsa olmuşdu" deyə quşladım.yanımdaki diğer mal da* çocukken hepimiz gerizekalıydık sonuçta "aaa səndə də olur o? mən elə bilirdim təkcə məndədi.başqasına da deyə bilmirdim ki deyərlər dəli olub" dedi.və hər dəfə devaju yaşayanda bu sarsaq anı xatırlayıram.* utandırdınız beni ibneler
+1 əjdaha
10. beyində iki dəfə eyni siqnalın alqılanmasıdır ki,bu da birinci siqnal catdıqdan sonra ikinci siqnal onu daha əvvəl yaşadığımız bir hadisə kimi alqılayır+1 əjdaha
17. samballı azərbaycan filmlərinnən olan ultionis filminin mövzusu.bu filmdə dejavu yer alır amma bu planlaşmış dejavudur.
mən o gün heç vaxt yaşamadığım bir dejavu yaşadım. facebookda sinif yoldaşım olmuş bir oğlanın statusuna təsadüfən girmişdim. orda yazılan komment məni şoka saldı. qızın statusa bildirdiyi rəy və sinif yoldaşımın ona cavabı məni düşünməyə vadar elədi. çünki,bir neçə ay qabaq həmin sinif yoldaşımın bir statusda bir qızla komment dialoqu təxminən bununla eyni idi. amma #95158 saylı entry-də deyildiyi kimi məlumat beynimnən silindiyi üçün qızın kimliyini (o vaxtki qız olub-olmamasını) bilmədim. amma dərhal status yazılan tarixə baxdım ki,yeni yazılıb status. kommentləri iki-üç dəfə yenidən oxuyaraq sanki dejavunu yenidən yaşıyırdım.
+1 əjdaha
3. hə,çox tez-tez qarşılaşdığım bir haldır. əslinə qalsa,bilmirəm nə dərəcə də əlaqəlidir ya yox,amma mən bizdən öncəki və sonrakı həyata inanıram. zənnimcə,daşıdığımız ruhlar daima zaman zaman yenidən bir başqa cismdə doğulurlar. bunu əlaqələndirməyimə səbəb,məhz dejavu dur. çünkü dediyim kimi çox vaxt olur ki, etmək istədiyim və ya edəcəyim hərəklər sanki nə vaxtsa bash veribmiş kimi olur. amma bundan qaçmaq daha yaxşı olar. çünkü mən bunu ruhun köləliyinin göstəricisi hesab edirəm. yəni, etmek istədiyimiz hərəkət dejavu olarsa,bu təkrarlanmış həyat olar. yaxşısı budur ki, belə hallarda etdiyimiz və ya edəcəyimiz hərəkəti təkrarlamayaq, dejavu olan kimi onun əksini edək )+1 əjdaha
16. bəhsi keçən hissin əksi də mövcuddur(bax: jamevü)
+2 əjdaha
2. bele bir film var ilk baxanda bir pox başa düşmemişdim ama dejavunun ne olduğunu eşidende sonra "ha jeton düşdü" dedimhamısını göstər