6. ismayıllıda fərqinə varmayıb, tapdalayıb keçirdik. Romantikasına girməsən çox da adam içinə çıxarılası bir gül deyil. baş barmağın dırnağı boyda filan olur. Yaxından baxmasan elə bilərsən ota cırcırama qonub.
Şuşa romantikası edilirmi? Edilir. Yeyirikmi bunu? Əlbəttə. Heyf şəklini silmişəm amma ismayıllıda iş masamın üstünə tapıb qoyurdum birini bankada. Bir iki dəfə bakıya da gətirmişdim uşaqlara göstərməyə, "budu ala o məhşur Xarıbülbül?" Reaksiyası almışdım hamıdan. Ondan sonra romantikasının başını mən də buraxdım -*
5. qarabağ torpağının bizə bəxş etdiyi saysız möcüzələrdən biri.
el arasında xarıbülbül, digər adı ilə qafqaz qaş səhləbi, latınca isə ophrys caucasica və ya ophrys mammosa adlanır. 50-dən çox növü olan ophrys bitkisinin bir növüdür.
ofris cinsinin yalnız qarabağda yayıldığı deyilsə də, samur-dəvəçi, kür-araz ovalıqları, abşeronla yanaşı, türkiyə, krım, yunanıstan və başqa ölkələrdə də bitir.
xarıbülbül sözündəki "xar" tikan mənası verir, yəni "tikanlı bülbül". bu adın verilməsinə aid bir neçə rəvayət də var:
bir gün bülbül sevgilisi gülün görüşünə gedəndə bərk külək əsir. nəhəng ağaclar, salxım söyüdlər, çinarlar küləyin qarşısında əyilir, bircə bu zərif gül küləyə ram olmur. külək bundan heyrətə gəlib güldən niyə baş əymədiyini soruşanda, səbəb olaraq məhəbbəti gətirib, sevənin vüqarlı olduğunu, heç kəsə əyilmədiyini deyir. bülbülün sevgisinin də ona güc verdiyini əlavə edəndən sonra külək əsəbiləşib "sən məhəbbətini sına, mən də gücümü" deyərək daha sərt əsməyə başlayır.
küləyin gücünə tab gətirməyib əyilməyə başlayan gülün harayına sevgilisi bülbül çatır. sinəsini onun köksünə söykəyib əyilən qamətini düzəldir. elə bu vaxt gülün tikanı onun sinəsinə sancılır. özü məhv olsa da sevgilisini əyilməyə qoymur. gül həmin vaxtdan bülbül formasını alıb, o formada çiçəklər açır, adı da olur xarıbülbül.
azərbaycan xalq mahnısı "sarı bülbül"ün də yaranması xarıbülbül gülü ilə əlaqəlidir.
(youtube: )
rəvayətə görə, ağa məhəmməd şah qacar şuşada qətlə yetiriləndən sonra qarabağ hökmdarı ibrahim xəlil xan cavanşir iranla münasibətlərini yoluna qoymaq üçün öz qızı Ağabəyim ağanı Fətəli şaha ərə verir. Ağabəyim ağa da ömrü boyu vətən həsrəti ilə yaşayıb, dərdlərini bayatı, qoşma və qəzəllərlə dilə gətirir. Şah Ağabəyim ağanı sevindirmək, qəlbini xoş etmək üçün bir bağ saldırır və bu bağda yalnız Qarabağdan müxtəlif gül-çiçək kolları, meyvə ağacları əkdirir. Bağın da adını "Vətən bağı" qoyurlar. Ağabəyim ağa bu gözəl bağı bütün gülləri, çiçəkləri sevgi ilə oxşaya-oxşaya gəzir, amma burada xarıbülbülü görməyib və onun şuşadan qıraqda bitməməsindən məyus olaraq dərdini belə dilə gətirir: "Vətən bağı" al-əlvandır,
Yox içində xarıbülbül.
Nədən hər yerin əlvandır,
Köksün altı sarı, bülbül?!"
xarıbülbülün ölkəmizdə yayılan növü Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına daxil edilmiş nadir növdür. bunun da səbəbi odur ki, bu bitki sistemsiz olaraq dekorativ əhəmiyyətinə görə əhali tərəfindən dərilir, yaxud heyvanların otarılması nəticəsində tapdalanır.
qeyd edək ki, ofrislər kök toxumasında müştərək surətdə yaşayan xüsusi mikorilza göbələkləri ilə simbiotik yaşadıqları üçün onların yetişdirilməsi çox çətindir.
4. elmi adı ofrisdir, 50-dən çox növü var və bir çox növü yalnızca qarabağda yox, azərbaycanın qafqaz və zaqafqaziya ərazisində mövcuddur.
sinif yoldaşım qubada dağın başından 2 dənəsini tapmışdı, 1ni dibçəyə qoyub gətirmişdi bizə göstərməyə. biologiya müəlliməmiz də qoparıb aparmışdı ki görünüşü xoşuna gəldi.
)