1. effekt adını kaliforniyada yerləşən hawthorne şəhərindəki western electric şirkətində edilmiş bir təcrübədən alır.təcrübənin mahiyyəti odur ki bir iş yerində izləndiyinin fərqinə varan insanların davranışlarında dəyişikliklər baş verir və bu da onların təbi davranmamalarına səbəb olur.bunun ən bilinən örnəyi isə müdir tərəfindən nəzarət olunan işçinin daha çox işləməsidir