15 iyul 2020 etibarilə məzmunu bilinməyən qələbə elan edən, səfərbərlik xidməti "ehtiyac yoxdur" deyəndən sonra, küçələrə çıxıb hərəkət tələb edən minlərlə vətəndaş da daxil xalqı "150 nəfər səfərbərlik xidmətində qeydiyyatdan keçib" deməklə aşağılayan, bunula da ermənilərin millətlə "300 spartalı yox, 150 abşeronlu" deyib taşak keçməsinə səbəb olan, yürüşlərin ona dəstək üçün keçirilməsini iddia edən, generalının dəfnində iştirak etməyən ali baş komandan. və paşinyan ölmüş mayorlarının dəfninə qatılıb - link - desən, yenə bu hərəkətlərinə haqq qazandırmağa çalışanların tapılacağı şəxs.
zibil atmağa çıxan birini polisin bölməyə aparmasına qarşı yasamalda bir bina sakinlərinin kreativ etirazı. bir neçə gün öncə metroda kimisə tutmağa çalışan iki polisi sərnişinlərin vaqondan çıxarmasını xatırladan hadisə.
Polis əməkdaşları xüsusi karantin rejimi qaydalarını pozan gənc oğlanı maşına oturtmaq istəyir. Paytaxt sakini polisə müqavimət göstərsə də, sonda bir neçə polis onu avtomobilə sala bilir.
Sakinlər iddia edir ki, vətəndaş zibil atmağa çıxarkən polislər onu saxlayıblar. Yaşayış binasının sakinləri isə etiraz əlaməti olaraq, əllərinə keçən tullantıları polis əməkdaşlarına və polis maşınına atıblar.
məsələnin böyük şəklinə baxanda hadisənin kontekstini belə görmək olur: axc irəvanı ermənilərə o şərtlə güzəştə getmişdi ki, ermənilər qarabağa iddia etməyəcəklər. buna baxmayaraq dağlıq qarabağ erməniləri axc hakimiyyətinə davamlı qarşı çıxır və vaxtaşırı çaxnaşmalar olurdu. ona görə də, belə bir hadisənin baş verməsi həm də axc-nin irəvanı vermə şərtini realizə etməsi ilə bağlı idi. sadəcə torpaq iddiasının nələrə yol açmasını göstərir. bu hələ 100 ildən çox davam edən qarşıdurmanın kiçik pikselidir.
axır sırf erməni tərəfdən də sülh çağırışı gördüm (deyəsən solçulardır, əvvəlkilər çoxmillətli bəyanatlar idi). bir müddət erməni solçularına etiraz da vardı ki, ermənistan necə demokratiyadır ki, azərbaycanda solçular səslənir, amma ermənistandan səs çıxmır. müqayisə və tarix üçün bəyanatları burada qoyaq qalsın.
o vaxtkı ermənistan prezidenti levon ter-petrosyanın "müharibə, yoxsa sülh? ciddi olmaq vaxtıdır" adlı 1997-ci ildə yayımlanmış yazısı (iki yazı olub səhv etmirəmsə). münaqişəni necəsə həll etməli olduqlarını yazırdı. heç olmasa əvvəlcə mərhələli qaytarmanı təklif edirdi. amma ermənistan siyasi "elita"sı dq-ya status verilmədən heç 7 rayonu da qaytarmağa yaxşı baxmırdı. həmin proseslərin davamında hətta ermənistan parlamentində yuxarı vəzifəli bir neçə şəxs güllələndi (bəlkə rusiyanın da əli var idi bu sui-qəsddə? bilmirik). ter-petrosyanın məqaləsi, azərbaycan dilinə tərcümə olunmuş: https://epiloq.az/biz-muharib%C9%99ni-deyil-doyusu-udmusuq-erm%C9%99nistan-prezidentinin-m%C9%99qal%C9%99si/
rus dilində: http://newsarmru.com/publ/stati/levon_ter_petrosjan_vojna_ili_mir_vremja_prizadumatsja/2-1-0-2
erməni solçularının yayımladığı "ortaq məxrəc: müharibə əleyhinə bəyanat", digərlərinə nisbətdə daha detallıdır. ermənilərin demək olar ki, həmişə gözardı etdiyi məsələni - qarabağdan azərbaycanlı köçkünlərin olmasını və onların da qarabağda yaşamalı olduğunu qeyd edirlər: />
problemi başlatdıqlarına görə ermənistan tərəfindən daha çox sülh çağırışının (öz xalqlarına müraciətlə gəlməli olduğunu düşünürəm. belə bəlkə yuxudan oyanarlar, paralel dünyalarından bizim reallığa da bir baxalar. nə qədər ki, xalqlarını müharibəyə səsləyəcəklər, o qədər itki olacaq. nasizmi, isteriyanı kənara qoyub bir az əziyyət çəkib düşünələr bəlkə ki, niyə bu başlarına gəlir, niyə bu qədər adam ölməlidir, dq-dakı ermənilərin sayı indi 100 mini keçmədiyi halda niyə 1 milyon azərbaycanlı köçkün kimi yaşamalıdır, niyə hamı ilə rahat yaşaya biləcəkləri halda qapalı sərhədlərlə düşmən kimi yaşamalıdırlar. belə axmaq faşistliklərinə görə nə qədər biz də itki verməli oluruq ki, həll edək məsələni. hamısına məcbur çəkdiyimiz əziyyətləri göstərəsən müharibədən sonra. nələri itirmişik onlara görə.
2020-ci ildə azərbaycanda hələ də mahiyyəti və işi nə olduğu başa düşülməyən peşə. sırf hansısa kəsimə aid olduğuna görə polisin vətəndaşa qeyri-insani rəftar etməsini, vətəndaşı təhqir etməsini müdafiə edənlər görmək istəmir ki, sabah polis eyni rəftarı ona və hər birimizə edə bilər. buna etiraz edənlərin də demək istədiyi bunun düzgün olmamasıdır. kimliyindən asılı olmayaraq polis hər kəslə yalnız qanun imkan verdiyi həddə rəftar etməlidir. vətəndaş dövlətə vergisini verir, dövlət və məmurlar bu vergi ilə yaşayır deyə vəzifəsi odur ki, aldığı verginin haqqını versin. yoxsa polisin istədiyi kimi bir fərdi təhqir etməsinə yaxşı baxacağıqsa, mədəniyyət yox cəngəllik istəyirik deməkdir.
novaya gazeta saytında dünən bu adlı tərəfsiz deyə biləcəyimiz yazı çıxıb: Война у южных ворот. Что происходит в Карабахе: Репортаж из Шуши и Лачина
tərəfsiz ona görə ki, qarabağdakı ermənilərin fikirlərini çatdırır. mənzərə odur ki, indi ermənistanın apardığı propoqandaya səmimi inandıqları görünür: guya biz tərəfdə döyüşən suriyalılardır, guya onlara soyqırım edəcək türklər və s. həm də fransa və amerikadan həvəslə "vətəni qorumağa" gəlmiş ermənilərlə söhbətlər var. məsləhətdir. link
milli məzmun boşluğundan qaynaqla biləcək tendensiya. düşünəcəyimiz, izləyəcəyimiz, dinləyəcimiz və başımızı qatacağımız öz musiqimiz, elmimiz, kitablarımız, ədəbiyyatımız, kinolarımız və başqa belə şeylər olmadıqca davam edəcək bir şey. məsələn yaxşı yerli rep olanda həmin rep insanları daha çox məşğul edəcək, nəinki boşluqdan gedib türkiyə repini istehlak etmək. yaxşı yerli seriallar/kinolar olanda insanlar daha çox onlara baxıb müzakirə edəcək, nəinki gedib türkiyə serialları ilə yaşamaq. dilimizdə yaxşı yeni kitablar (elmi ya ədəbi) çıxdıqca insanlar onları oxuyacaq, nəinki türkcə kitablar alıb türkcə ədəbiyyata həsəd aparmaq.
1919-cu il 30 noyabr tarixli "great falls tribune" adlı qəzetin qarabağ-zəngəzurdakı hadisələrlə bağlı xəbərini bir az əvvəl araşdırırdım, xəbər məsələnin daha böyük olduğunu göstərir. qəzet zəngəzurun azərbaycan idarəçiliyini qəbul etməli olması haqqında ingilis generalının qərarı, oradakı ermənilərin buna etirazı, zəngəzurun "tatarlar" tərəfindən logistik mühasirəsi, ermənilərin şuşaya - general-qubernator sultanovun qüvvələrinə silahlı hücum edəcəyi haqqında planlarının aşkar olunması, şuşada iki ay davamlı döyüşlərin olması, erməni kəndlərinə hücum və s. haqqında yazır. maraqlıdır ki, eyni xəbərdə həm də "sultanovun və bakı hökumətinin mərhəməti altında" türkiyədən qaçqın kimi gələn 43 min erməninin yaşaması və yardım vəsaitlərinin azərbaycan vasitəsilə onlara təmin olunması da yazılır. o da maraqlıdır ki, xosrov bəy sultanov maksim sultanov kimi adlandırılır.
qəzetin həmin səhifəsi: link
mənə görə konkret azadlıqdan məhrumetmə idi. insan kimi heç kəsin dəyərinin olmadığı, insana sürünün içində bir alət kimi baxılan yer. o qədər alçaldıldıqdan sonra sonrakı aylarda sərbəstlik olur bir az, amma istənilən halda heç kim o travmanı almamalıdır. guya bəzilərini ağıllandırmaq üçün mütləq lazımdır zad deyənlər var, amma buna görə də orta təhsilə nə qədər pullar gedir, insan alçaltmaqla problem həll edilməməlidir.
Son günlər orta-statistik erməninin Qarabağla bağlı mövqeyini başa düşməyə çalışırdım. Həm də son iki əsrdəki erməni ideologiyası ilə də maraqlanmışam. Onlar üçün Qarabağ (indi artıq təkcə Dağlıq Qarabağ yox) ayrılmaz "vətən"dir və sülhlə geri qaytarmaq istəkləri yoxdur. Həm də nəinki Qarabağ hətta Türkiyə, Azərbaycan, iran və Gürcüstandakı digər torpaqlara öz əraziləri kimi baxırlar. Məsələ orasındadır ki, dövlətlərinin siyasətini və ümumiyyətlə erməni hərəkatını təkcə orada yaşayanlar yox, həm də dünyaya dağılışmış digər ermənilər şəkilləndirir. Bu səbəbdən Qarabağın qaytarılması haqqında mümkün sülhdən sonra 1-ci Qarabağ müharibəsi ərəfəsində səngimiş qlobal erməni terrorizminin yenidən aktivləşməyəcəyini istisna etmək olmaz. Yəni dövlətlərini məcbur etmək olar ki, sülh şərtlərini öz ərazisində təmin etsin, amma dövlət xaricdəki erməniləri koordinasiya edə bilməyəcək. Qısaca, azərbaycanlıların işi çətindir. bir də gördün "bizə qarabağda soyqırım etdilər" deyib əsaslandırırlar terror aktlarını, necə ki türk diplomatları öldürəndə belə edirdilər. elə indi də "camaat, bizə soyqırım edəcəklər, qoymayın" deyirlər onsuz.
16 iyun 1963-cü ildə - 57 il əvvəl bu gün - kosmosa çıxmış ilk qadın. indi 83 yaşında olan və rusiya dövlət dumasının deputatı olan tereşkova putinin hakimiyyət müddətinin uzadılmasına imkan verən konstitusiya dəyişikliyini təklif etmək üçün bu ilin mart ayında "peşka" kimi istifadə də olunub. link
hökumətinin hər gün mitinq baş verən etiraz aksiyalarının çoxalmasının qarşısını almaq üçün 18 iyun 2020-ci ildə karantin rejimini sərtləşdirdiyi; hərəkət azadlığının məhdudlaşdırılması qarşılığında 190 manat kimi kompensasiyaları verməyə qarnı ağrıdığına görə karantini bir ay deyil, iki həftə uzadıldığı ölkə - sadə camaat vəziyyəti belə qavrayır.
azərbaycanın da yardım adıyla son aylarda 10 milyon verdiyi, dekabrdan taiwanın hava ilə yoluxma haqqında məlumatlarını iqnor edib fevralda "sərhədləri bağlamaq nədir, çinə irqçilik etməyin?!" dediyi, bir müddət sonra isə ancaq qorxu püskürməyə başlayan, yoluxma sayının artmasını vurğulayıb ölüm dərəcəsinin aşağıya doğru düşdüyünə qoz qoymayan təşkilat. artıq avropa ittifaqı abş-la beynəlxalq səhiyyə rejimini 2005-ci ildən sonra yenə də bir daha yeniləmək üçün söhbətlərə başlayıb.
o vaxtkı bir amerika qəzetində maksim sultanov kimi adlandırılan qarabağın general-qubernatoru, zəngəzur və qarabağda azərbaycan hakimiyyətinə qarşı qalxan erməni qüvvələri ilə döyüşlərə rəhbərlik edən şəxs. kürd olduğunu da eşitmişəm.
qəzetin səhifəsi: link
övladını bir yaşa gələndən sonra evləndirmə istəyi ilə sanki əvvəlcədən proqramlanmış valideynlərin növbəti qurbanı. belə təzyiq yəqin hamının üzərinə qoyulur bu ölkədə (nəinki bizim ölkədə). yola verməyə çalışın, onlar da npc kimi təkrar-təkrar eyni şeyi istəyəcəklər. evlənib uşaq əkməsəniz dünya dağılan deyil.
ömər xəyyamın 9 əsr əvvəl soruşduğu sual:
O kimdir dünyada etməsin günah;
Günahsız bir insan yaşamaz əsla.
Mənim pisliyimə pislik edirsən.
Bəs bizim fərqimiz nədir, ay allah!
belarusu sevirəm, ilk dəfədən çox yaxşı təəssürat yaradıblar məndə. amma seçkidən sonra bu vaxta qədər etirazları davam etdirmələri, hələ kreativ üsullarla, lider olmadan təşkilatlana bilmələrindən sonra bir az da sevdim. qısa müddətli olsa da, oxşar şeyi 14 iyul 2020 birlik yürüşündə də biz etdik.
lider olmadan deyəndə, yəni konkret şəxs yoxdur önə düşən, yaxşı ideyalar verənlər və onları yaxşıca reallaşdıran insanları var. məsələn telegram'dakı @nexta_live kanalının artıq 1,8 milyon izləyicisi var və operativ xəbərlər paylaşmaqdan əlavə həm də bir növ təşkilatçılıq edir. hər rayonun öz telegram çatını yaradırlar, toplaşma yerlərini paylaşırlar, pozitiv mesajlar verirlər və s. "protest playbook" filan düzəldib burda da istifadə etmək olar təcrübələrindən.
özlərinin keçirtdiyi konstitusiya ilə qanunları belə kobudca pozan rejim. edəcəkdin hüquqauyğun, fövqəladə vəziyyət elan edib əməlli iş görməyə çalışacaqdın. üzündən köçürüb tərcümə etdiyin qanun yazanlar bir şey bilib belə vəziyyət üçün fövqəladə vəziyyəti uyğun görüblər də. bir yerdən hüquqi əsası olmayan rejim çıxarmaqla deyil ki. elə poxdan xaotik bir rejim icad elədiklərinin zibilini çəkirlər indi. ara yerdə 2 milyard da pul ayırıb necə gəldi öz şirkətlərinə paylayarsan, söhbət də bağlanar.
31 may 2020 abş etiraz aksiyalarının ardıyca amerikan solunun propaqandasına alət olmuş insan qrupu. qaradərililər də dəxli olan-olmayan tələblərinə diqqət çəkmək üçün eyni qaydada demokratlar partiyasından istifadə edir.
azərbaycan vətəndaşlarının növbəti dəfə təhqir olunuğu hadisələr. instagram/echo_dagestana gərginlikdən sonra onlarla təhqir olunaraq üzü üstə yerə uzadılmış vətəndaşın şəklini də paylaşıb. özümü orada uzadılanların yerində təhqir olunmuş hiss etdim. qalmışıq öz başımıza. link
bir-iki çaxnaşmaya görə atəşkəsin guya daha qüvvədən düşməsinə inanmağın yanlış olması. 2-3 gün belə arabir atışmalar olacaq, bəlkə videolar da paylaşılacaq, boşuna ümid etməmək lazımdır. sadəcə söhbəti sakitcə öldürürlər. münaqişə ekspertlərinin dediklərinə əsasən yazıram bunu.
hər şey spontan baş verib. sərhəddə onsuz da delimitasiya olunmamış hissələr çoxdur. bunlardan biri də söhbətin başladığı qaradaş (bizim mətbuatda qaraqaya kimi də gedir - red.) yüksəkliyidir. bizimkilər bu boş yüksəkliyə yerləşmək istəyib, amma ermənilər qarşılıq verib, hətta yüksəkliyi ələ keçirib - bunu elan etməyiblər, sadəcə öz mənbələrindən belə bir məlumat var. ermənilər də berddən bu tərəfə jurnalist buraxmırlar.
olanlara müharibə demək ciddi olmazdı. bakı-moskva-yerevan üçbucağında da davamlı kommunikasiya mövcuddur və arxa fonda məxfi danışıqlar getməkdədir. qaradaş verilsə, biz tərəfdən atəş kəsiləcəyi məsələsi danışıq mövzularından biridir. həm də bu döyüşləri qələbə kimi göstərməyə əsas olacaq.
--spoiler--
indilərdə görünən odur ki, atəş kəsildi daha. ermənilər də hansısa yer tutduqları barədə rəsmi bəyanat vermədilər. link
16 iyun 2020-ci il prezidentin microsoft nümayəndələri ilə görüşündən sonra elan olunmuş layihə. bu vaxta qədər elan olunmuş yüksək texnologiyalar parkları, ələt azad iqtisadi zonası layihələri kimi bunun da növbəti fiasko olacağını təxmin edirəm. sırf xəbər olsun deyə bu söhbətləri ortaya atırlar elə bil. heç iki ildir startap şəhadətnaməsinin verilməsini, investisiya qanunvericiliyinin yenilənməsini təşkil edə bilmirlər, şirkət yaradandan sonra bürokratiya da nə qədər. ara yerdə microsoftla hanısa məmur babat milyonlar alar. link
- desən, yenə bu hərəkətlərinə haqq qazandırmağa çalışanların tapılacağı şəxs.
gəlməli olduğunu düşünürəm. belə bəlkə yuxudan oyanarlar, paralel dünyalarından bizim reallığa da bir baxalar. nə qədər ki, xalqlarını müharibəyə səsləyəcəklər, o qədər itki olacaq. nasizmi, isteriyanı kənara qoyub bir az əziyyət çəkib düşünələr bəlkə ki, niyə bu başlarına gəlir, niyə bu qədər adam ölməlidir, dq-dakı ermənilərin sayı indi 100 mini keçmədiyi halda niyə 1 milyon azərbaycanlı köçkün kimi yaşamalıdır, niyə hamı ilə rahat yaşaya biləcəkləri halda qapalı sərhədlərlə düşmən kimi yaşamalıdırlar. belə axmaq faşistliklərinə görə nə qədər biz də itki verməli oluruq ki, həll edək məsələni. hamısına məcbur çəkdiyimiz əziyyətləri göstərəsən müharibədən sonra. nələri itirmişik onlara görə.