6. e.ə v əsrdə yaşamış, sənətşünaslıq haqqında ilk dəfə əhatəli fikirlər söyləyən antik fəlsəfənin ən görkəmli nümayəndələrindən biri...tanım verdikdən sonra, entry’min ələ alacağı mövzu haqqında qısaca məlumat vermək istərdim: məqsədim platon fəlsəfəsinin kainatın mənşəyi, xarici aləmin idrakı, dövlət və vətəndaşın bir-biri ilə münasibəti kimi nəzəri bəhsləri haqqında məlumat verməkdən ziyadə, geniş mənada sənətşünaslıq, dar mənada isə ədəbiyyat və estetikanın münasibəti haqqında irəli sürdüyü fikirlər barədə məlumat verməkdir...
məlum olduğu üzrə antik yunanıstan birçox sahələrin olduğu kimi, sənətin də beşiyi sayılır...günümüzdə istifadə etdiyimiz mənada sənət nəzəriyyəti e.ə. v əsrdə sistemləşmişdir...bu dövr başqa sahələrdə olduğu kimi, estetika və ədəbiyyatşünaslıq məsələlərinin də çiçəkləndiyi bir dövrdür...artıq bu dövrdən başlayaraq, estetikada da materializm və idealizm görüşləri arasında mübarizəyə rast gəlmək olar...gözəlliyin obyektivliyi, sənətin didaktik rolu, sənətin qaynağı, ilham, üslun, janr və. s məsələlər müzakirə edilir...platon da məhz bu ictimai-siyasi dövrün yetirməsidir...obyektiv idealist olan platon, müəyyən bədii məfhumların izahını və sənət haqqında görüşlərini “hippias major-gözəllik haqqında”, “symposium-ziyafət”, “phaedrus-fedr”, “politeia-dövlət” kimi dialogiyalarında irəli sürmüşdür...
ziyafət adlı əsərdində platon yazır: “gözəllik əbədidir. o doğmur; artmır, azalmır, gözəllik bir yerdə gözəl, başqa bir yerdə çirkin deyil, bu münasibətlə gözəl, başqa münasibətlə çirkin ola bilməz”...demək, gözəlik özü-özlüyündə mütləqdir, dəyişməzdir...gözəllik ideya aləminin passiv bir əksidir...idealist əflatun gözəlliyi təbiətdə, maddı varlıqda deyil, mücərrəd ideya aləmində axtarır...beləliklə, gözəlliyi dərk etmək ancaq yüksək idrak vasitələri ilə mümkündür...platonun sənət və onun mahiyyəti və əhəmiyyəti haqqında fikirləri burdan doğur...platona görə, sənət ideya aləminin zəif bir surəti olan real, mövcud münasibətləri təqlid etmək, onu əks etdirməkdir...beləliklə, sənət varlığı dərk etmənin qeyri-mükəmməl bir şəklidir...ona görə, sənət cəmiyyət üçün, ideal dövlət üçün ikinci dərəcəli bir əhəmiyyətə malikdir...platona görə, sənət ancaq dövlətin əsaslandırdığı əxlaqi qayələrə xidmət göstərərək, vətəndaşları tərbiyə etməlidir...sənətkar hər duyduğu hissi, ehtirası, qəlb ağrısını ifadə etməkdə azad deyildir...əgər bu hisslər gənc nəslin əxlaqını pozarsa, onun cəmiyyət qarşısındakı vəzifələrini yerinə yetirməkdən caydırarsa zərərlidir...ideal dövlət şəraitində buna yol vermək olmaz...eşq və ehtiras ifadə edən şeirlər, nəğmələr, şərqilər vətəndaşı dünyəvi müdrik münasibətlərdən ayırıb, öz maddi eşqinin dənizlərində qərq edən bədii əsərlər və onların yaradıcıları ideal dövlət sərhədlərindən qovulmalıdır...
bir başqa entrymdə qeyd etdiyim kimi platon homerə olan heyranlığına rəğmən onu belə öz dialogiyalarında amansız tənqid etmiş, homerdən başqa bütün şair və drammaturqları inkar edərək, homerin özünə belə ideal dövlətində yer verməmişdir...poeziyanın təqlid sənəti olduğunu iddia edərkən o, təqlidin maddi mənasını inkar etmişdir...platona görə sənətkar saf idrakdan məhrumdur...tragediyadakı qorxu, mərhəmət, təmizlənmə (katarsis) istilahlarını da tamamilə idealist mənada izah edərək, onları yalnız əxlaqi nöqteyi-nəzərdən müəyyənləşdirmişdir...ədəbi növlərin bir-birindən ayırmanın yalnızca qaba sxemini verən platon, ədəbi növlərin hüdudunu, əsas əlamətlərini müəyyənləşdirməmişdir...