1. normal eşitmə olduğu halda, nitqin olmaması və inkişafdan qalmasıdır. alaliyaya səbəb bətndaxili, yaxud bir yaşına qədər, yəni uşaqda nitqin yaranmasından əvvəl alınan beyin zədəsi və ya keçirilən xəstəlik nəticəsində beynin nitq mərkəzlərinin zədələnməsi və ya onların struktur inkişafının pozulması olur. bundan başqa alaliya ağır raxit, nəfəs sisteminin xroniki pozulmaları olan, həyatının ilk aylarında qida və yuxu prosesi pozulmuş uşaqlarda da əmələ gələ bilər.baş beynin böyük yarımkürəsinin nitq sahəsi üzrə zədələnməsinin lokallığından asılı olaraq, alaliya iki növə ayrılır. motor və sensor. -motor alaliya nitq hərəki anaizatorunun fəaliyyətinin pozulması, sensor alaliya isə nitqi qavrama analizatorunun fəaliyyətinin pozulması ilə yaranır. motor alaliyalı psixofiziki cəhətdən zəif şəxslərdə iş qabiliyyəti aşağı olur, yüksək yorğunluq müşahidə edilir.səciyyəvi əlamətlərindən biri ekspressiv nitq pozuntusunun üstünlük təşkil etməsi və eyni zamanda, müxtəlif rabitəli fikrin imkanlarının kəskin şəkildə aşağı düşməsidir. sensor alaliya zamanı nitqin əsasının quruluşunun əsasını tam eşitmə halında nitqi qavrama və başa düşülmənin pozulması təşkil edir. şəxs ya ona müraciət edən olunan nitqi tam başa düşmür, ya da ki, onu çox məhdud səviyyədə başa düşür.sensor alaliyalı şəxslərdə exolaliya halları özünü göstərir.sensor alaliyalı şəxsləri, adətən, zəif eşidən uşaqlarla, sensor afaziya ilə qarışıq salırlar. alalik uşaqlar üçün diqqətin və yaddaşın inkişafdan qalması səciyyəvidir. belə uşaqlar felin və ismin tək və cəm formasını başa düşməkdə çətinlik çəkdiklərindən, bəzi anlayışları qavraya bilmirlər.