1. bir nəzəriyyə kimi lev qumilyov tərəfindən işlənib. passionarlıq sosial fəallığın yüksəlişi kimi başa düşülməlidir. passionarlığın daşıyıcısı olan insanlar xarici mühitdən özünün normal həyat fəaliyyəti üçün lazım olandan daha çox enerji qəbul etməyə qabil olurlar. qəbul edilən artıq enerjinisə onlar istənilən fəaliyyətə yönəldə bilirlər. passionar insanlar tarix boyu hər zaman seçilmişlər və bu şəxslər tarixi proseslərə bilavasitə təsir göstərmək qabiliyyətinə malik olub, ciddi dəyişikliklərə yol açmışlar. passionarlara makedoniyalı isgəndəri, teymur xaqanı, çingizxanı, elm adamlarından isə eynşteyn, kopernik, aristotel, nyutonu və s. göstərmək olar. qumilyova görə bu insanlar tarix boyu seçilmiş və sosial aktivliyi ilə diqqəti cəlb edən şəxsiyyətlərdir ki, bunun əsas səbəbi kimi xüsusi kosmik şüaları göstərə bilərik. o şüalar ki, yerə min ildə 2-3 dəfə gəlir və düşdüyü ərazidə insanlara təsir göstərərək aktiv, enerjili şəxsiyyətlərin formalaşmaslna səbəb olur. lakin bu enerji zaman keçdikcə azalır və passionarlar gücünü itirir və zəifləyir. yerini digər şəxslərə verirlər . bu sadəcə bir nəzəriyyə olsa belə, elmi baxımdan həqiqətə daha yaxındır.