5. 1.16 versiya ilə yavaşlamaya məruz qaldığım oyun. bir müddət girməyəcəm, patch'lər ilə düzəldilər yəqin ki. bu arada fürsətdən istifadə edib keçirdiyim 234 saatdan bildiklərimi buradan öyrənmək istəyənlərə ötürmək istəyirəm. #210114 zira gördüyüm qədərilə çətinlik çəkən(lər) var. aşağını həvəskarlar oxusun, uzun çəkə bilər. əvvəlcə təcrübələrimi, sonra məsləhətlərimi yazmışam.

ilk dəfə oyunu alanda hələ başım çıxmırdı tam da, tək bildiyim ağqoyunlu və qaraqoyunlu dövlətləri idi. ağqoyunluları seçib qaraqoyunluya hücum edirdim, gah qara'nı seçib ağ'a. başa düşə bilmirdim çox şeyi. o aralar ingiliscəm də yaxşı olmadığı üçün türkcə yama dadıma çatdı. türkcə olduqdan sonra da çox irəliləmə qət eliyə bilmədim. çünki, persia'nı seçirdim hər dəfə. 30-40 il sonra osmanlı ilə versus'u uduzub "sikərlər" havası ilə cheat'lərə gedirdi əlim (yuxarıdaki yazar da hazırda o vəziyyətdədi). sonra cheat'lər ilə texnologiyada irəliləyib nizəlilərə qarşı musketman'lar ilə vuruşmağın asanlığını gördükdən sonra həvəsim ölürdü. belə-belə 20-30 deneme ilə (əsasən osmanlı, ağqoyunlu, qaraqoyunlu və persia dövlətləri ilə) oyunu öyrənməyə çalışırdım, amma hər dəfəsində cheat'lərə görə həvəsim ölürdü.

və bir gün "cheat'inizi yesinlər" deyərəkdən türkcə yamanı sildim. məqsəd ironman mode'a girmək idi (oyun faylları ilə oynayanda ironman'a buraxmırdı). türkcə yama silindikdən sonra ironman mode'a venice ilə başladım. əslində oyunu daha yeni öyrənmiş biri üçün yetərincə çətin dövlətdir, dəlil olaraq isə ottomans, austria, milan, tha papal states, naples hətta aragon təhlükəsini göz önünə gətirmək kifayətdir. bir neçə dəfə austria və ottomans hətta mamluks (bəli) tərəfindən yeyildikdən sonra son venice oyunuma qərarlı şəkildə başladım. ilk öncə france ilə yaxınlaşmağa başladım. bu yaxınlıq da oyunun sonuna qədər davam etmişdi ki, sonlara doğru aramızdaki trust 100'ə yaxın idi (tam yadımda deyil). bilənlər bilir, france'ı arxanıza almağı bacardınızsa avropada qabağınıza çıxacaq dövlət yoxdur. acemiliyimə verim, 2 dəfə koalisiya gücləri tərəfindən bütün şəhərlərimin alınmasını gözüyaşlı şəkildə izləsəm də yıxılmamışdım. itirdiyim şəhərlərin hamısını geri qaytardım bir-bir. koalisiya səbəbi isə agressive expansion'u tam anlamamış olmağım idi ki, naples'in birdəfəyə 3 şəhərini ələ keçirdikdən sonra avropanın yarısını şəhərlərimin mühasirəsində görməyim bir oldu. (nəticə: agressive expansion önəmli). hə, dediyim kimi ilk ironman mode oyunum olduğu üçün çox risk eləmədim, yersiz müharibələrdən qaçdım, çox yayılmamağıma baxmayaraq super güclərin arasında idim 100+k ordum ilə. 1750 illərindən sonra austria və ottomans'a müharibə açacaq vəziyətdə idim. krımı da torpaqlarıma qatmışdım, amma sadəcə appenin yarımadası (italiya) və krım yarımadasında torpaqlarım var idi. italy'ni qura bilmədim. bu oyunumdan screenshot'lar silinib. paylaşa bilmirəm.

artıq venice ilə oyunu 70-80% öyrəndiyimə əmin olaraq, yeni dövlət ilə başladım (ən azından əvvəlkilər kimi olmayacaqdı). bu dövlət isə ottomans idi. osmanlı ilə kişi kimi (cheat'siz) oynayacaqdım və fatih'in işğallarını davam etdirəcəkdim. ki etdim də. wien'i (viyana) də aldım hətta. şərqdə mamluks və persia torpaqlarının bir qismini özümə qatdım. wien'i almaqla birbaşa western oldum. lakin xain oyun 1650 illərindən sonra ironman mode'umu tanımadı. (kamuoyu: oyuna girdikdən sonra menu'da oyunun versiyanı hesablamasına imkan verin. (calculating version) ki bu illər ən maraqlı dövr olacaqdı, zira poland və russia yetərincə genişləmiş, götümdən qan ala biləcək halda idi. maraqlı battle'ları həvəsimin ölməsi ilə qaçırdım. http://i.imgur.com/f9jkGlR.jpg

ottomans ilə hüsrana uğradıqdan sonra bir superpower ilə daha yola çıxdım. bəli, england. ilk başlarda çətin sınaqlara düçar olan dövlətdi. france'ın fransa torpaqlarını geri qaytarmaq kimi bir missiyası var. sizin isə əlinizdə 4 fransa torpağı var. (baxma: tehlikenin farkında mısın). o biri yandan white rose-red rose savaşları, great britain qurma istəyi, castille və portugal'ı amerikanın kəşfində qabaqlamaq və s. olsun elə də asan dövlət deyil. nəysə, çox uzatmayım. fransa ilə bir neçə toqquşmada 2 şəhəri itirməli oldum. amma amerikada möhtəşəm irəlilədim. bütün oyun demək olar şimali amerika materikində keçdi, avropada çox aksiyon olmadı.
http://i.imgur.com/2QEPjrH.jpg

(iki irəli bir geri təxmini)
http://i.imgur.com/ljHOMN1.jpg

(həmin oyunda osmanlı swh)
http://i.imgur.com/EIf6jUk.jpg

http://i.imgur.com/eP17iVT.jpg

bu da sonlara doğru epic war. la-manş boğazını 100k gəmi qorumasa 200k osmanlı ordusu london'da at oynadacaqdı.

england/great britain'i yola verib prussia sevdasına düşdüm. brandenburg ilə prussia'nı qurdum, amma 1.15 sürümünün çıxması ilə artıq emperor olduğum prussia dövləti də arada qaynadı. təxminən 1650 illərində idim.

sonra v1.15'də muscovy ilə ildırım sürəti ilə genişlənməyə başladım. russia'nı qurdum. sibirə doğru genişləndim. ottomans ilə dostluq qura bildim. amma commonwealth ikimizə də afedersiniz çakdı. adamlarda nətər morale army varsa 40 min ilə 100 minlik ordularımı hədər elədilər. müharibə açmağım ilə devasa ordumu dağıtmaqları bir oldu. və, doğru bildiniz. həvəsdən düşdüm. -*

http://i.imgur.com/AWqLsxa.jpg

russia da bitdikdən sonra elə-belə burgundy ilə başladım. missiyalara baxanda netherlands'ı qurmaq missiyası olduğunu gördüm. çox bir şey tələb eləmirdi, hazırki vassal və personal union'ları integrate eləmək, friesland, gelre və bir də utrech (ya da elə bir şey) şəhərlərini almalı idim. gəl zaman get zaman netherlands'ı qura bildim. qardaş fransa ilə çiyin-çiyinə uzun illər vuruşduq, di gəl ki commonwealth kendini aşdı. adamlar anadolunu, balkanları, qərbi avropanın yarısını torpaqlarına qatdı. onların bir şəhəri boyda olan mən isə qardaş fransanı satıb dostluq müqaviləsi imzaladım. və, v1.16 nın çıxması ilə bu oyunumun da sonu oldu. 1700 illərini görüb, 100k lıq ordu çıxara bilən netherlands dövləti.

http://i.imgur.com/oMYXOSU.jpg

http://i.imgur.com/DjJvuSg.jpg

- holy roman empire

bunları oxuyan olduğunu sanmıram, amma yazdım. bəlkə oxuyan olar.

yuxarıdaki entrydəki yazara cheat'in başını təcili buraxmağı məsləhət görürəm. onun timsalında bütün həvəskarlara da bəzi şeyləri deyim. deməli oyunda müharibə əsas faktor olduğu üçün, müharibə aparmağı bilmək lazımdır. əgər military technology'ni irəlilədib, military idea'ları alsanız daha güclü ordunuz olar. ideyalar sizin ordunuzu morale, manpower, land force limit ilə təmin etdiyi kimi texnologiya da yeni əsgərlər ilə təmin edir. məsələn military technology'də 13. səviyəyə gələn ordu 11. səviyədəki ordunu nə qədər sayca az olsa da asanlıqla udar. eyni zamanda, başqa bir faktor army maintenance'dir ki, təbii olaraq ordunun maaşını kəssəz həvəssiz vuruşar. və çox asanlıqla məğlub olar. army maintenance'ı müharibə zamanı heç vaxt azaltmayın, müharibə olmayan vaxtlar azalda bilərsiniz. şəhərlərdəki qalalar sizə army tradition verir. fortları çalışın açıq saxlayın ki, army tradition'dan olmayasız. tradition isə sizə daha yaxşı general qazanmaq imkanı yaradır. 70-80 tradition ilə 2 ulduzlu generallar çıxara bilərsiniz. generalı güclü ordular çox daha yaxşı vuruşurlar. məsələn, yazar yuxarıda qeyd edib ki, kralı ordu başına qoyanda lox kimi savaşır ordu. bu qismən səhv fikirdir, çünki 1444 ilində başlayan osmanlıda dövlətin başında fatih sultan mehmed han var. ordu başına qoyanda 3 ulduzlu general olur. bu ordunun döyüş qabiliyyətini müsbət mənada çox artırır. ideyalar ilə maximum manpower'i artıra bilərsiniz. həmçinin, land limit force'u. müharibə zamanı ordunuzdaki əsgər qədər rezerv'inizin olması sizin xeyrinizədir (manpower). manpower sıfır (0) olan halda müharibə aparmaq axmaqlıqdır, çalışın manpower'iniz tükəndiyi an ağ bayraqları çəkin.

müharibələr haqqında da yadıma düşənləri qeyd etdim. köməyə ehtiyacı olanlar mesaj qutumu qızarda bilər. oyundaki terminləri ingiliscə yazdım ki, ironman oynayarkən çətinlik çəkməyəsiniz. ironman mode'a türkcə yama ilə girmək olmur. uğurlar.