bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

john locke

əjdahalar   googlla
liberalizm vs realizm - anarxizm - rene descartes - liberalizm - thomas hobbes - leviathan - sensualizm - sözaltı sözlük poçt - tabula rasa
    6. ingilis siyasi fəlsəfəsində və ümumiyyətlə dünya fəlsəfə tarixində çox önəmli yeri olan şəxs. əvvəla ona görə ki, bizim bildiyimiz mənada maarifçiliyin banisidir, ikincisi də liberalizmin nəzəriyyəsinin banisidir. demək bu məllimdən əvvəl thomas hobbes adında filosof olub və o iddia edib ki, insan insanın canavarıdır. yəni bu canavarlıq insanın daxilində var, təbiətən belədir. insanlar daima canavar olduqlarına görə həmişə qorxu şəraitində yaşayıblar və bu qorxu onları sonda dövlət yaratmağa məcbur edir(ictimai müqavilə). buna görə də dövlət mütləqdir, yaxşı olar ki, tək insan idarə eləsin, bağlanmış müqaviləni heç kim pozmamalıdır və s. john locke deyir ki, insan təbiətən heç bit şey deyil. onun təbiəti ağ vərəqdir(tabula rasa). ora nə yazılsa sonacan da o olur. yəni insan hisslərinin məhsulu deyil, tərbiyənin məhsuludur. rasional varlıqdır. dərk edə bilir, düşünür, qərar verir. insan insana canavar deyil. əgər canavardırsa belə bu ona verilən tərbiyənin məhsuludur. insana anadan olannan heç nə verilmir.
    thomas hobbesdən fərqli olaraq locke deyir ki, insanlar ictimai müqavilə bağlayırlar, doğrudur, ancaq bunu heç vaxt poza bilməzlər demək yanlışdır. əgər kral kayfına görə hərəkət eləmək istəsə müqavilə necə lazımdı pozula bilər. bununla bağlı "hakimiyyət haqqında iki traktat" adlı əsər də yazır hələ.
    hobbes ilk milli dövlətlərin yarandığı dövrdə yaşayırdı. həmin dövrdə hər yerdə bu fikir hakim idi ki, dövlət mütləq olmalıdır. çünki, sistem dəyişikliklərində sistemin pozulma və məhv olma ehtimalı çox olur. həmin vaxt sistemi qoruyacaq avtoritarlar lazımdır. məsələn italiyada maciavelli, fransada jan boden də eyni cer düşünürdülər ki, dövlət başçısı mütləq avtoritet olmalıdır. ancaq sonradan həmin bu avtoritetlər burjuaziyanın qabağını kəsdiyinə görə onları məhv eləmək lazım oldu. necə ki, fransa burjua inqilabında olmuşdu. john locke də burjuaziyanın fikir atası idi. onun yaşadığı dövr də onu tələb edirdi.

4 əjdaha

ahadesquieu
#254713


02.06.2017 - 02:10
+150 oxunma



hamısını göstər

üzv ol

...