1857-ci ildə qadınlar insan olaraq görülmədiyi üçün günlük 15-16 saat işləməyə tabe tutulurdular ucuz iş qüvvəsi kimi. 1910-cu ildə qadınlar öz haqlarıyla bağlı konfranslar düzəldirdilər. Bu günün tarixə keçməsi qadınların özləri haqqında "biz də insanıq" deyib düşünməsi, baş qaldırması və haqlarını tələb etməkləri ilə bağlıdı. Dünyanın bir çox yerində bu gün qadın haqlarını, qadının gücünü, kişi ilə eynihüquqlu və bərabər olmasını təmsil edir.
indi gələk azərbaycandaki tabloya. ölkə xaricində olduğumdan vəziyyəti ancaq facebookdan bildirirəm: 7mart səhərində etibarən qızlar güllərə, paltar-palaza, torta, yumuşaq oyuncağa işarələnməyə başladılar. saat 5i keçəndə yeyilmiş tortlara, "bu gün qadınları daha çox sevin", "qadınlar anadır, bacıdır bayramınız mübarək", "siz olmasanız biz heçik", "maa sədərəkdən ətir, yaşıl bazardan gül yox, filan mağazadan kitab al" kimi yazılara işarələnməyə başladılar. bəzi qızlar da "oyyy bu gün bizim günümüzdü qııızlaaaar!!!" kimi yazılar yazmağa başladı. indi bir tanrı bəndəsi çıxıb başa salsın ki, bunun dünyada qeyd olunan qadınlar günü ilə nə əlaqəsi var?
qadınlar günündə olan bəzi televiziya verlişlərindən birində tanınmış səviyyəli müğənni "qadınlar zərif və zəif varlıqlardır, biz onları sevirik" demişdi. bir başbilən də dedi ki, "zərif hə, amma zəif yooox". Əsgər ölümləri ilə bağlı aksiyada şəkli çəkilən bir qızın şəklinin altındaki komment: "bu qıza halal olsun. bu aksiyaya qatılmak kişilərin borcudu, qadın da qatılıbsa malades". hə bə niyə qardaş? ölkədə olan bir haqsızlığa qadın yox deməsə də olar? bu iki yerdə də qadınlar susdu.
cəmiyyəti günahlandırmayacam. məsələ burasındadır ki, azərbaycan qadını o 8 Marta layiq deyil. sən qadınqızıqadın, o günə layiq olmaq üçün nə vaxt üsyan etmisən? o günün məqsədi sənin zərifliyində, kişidən üstün olmağında zadda deyil. sənin kişi ilə bərabər olmağındadı. tək xəyalın varlı ər tapmaqdısa, sən evdə oturub uşağa baxıb ocağı qoruyassansa, interneti alış-veriş üçün istifadə eliyəssənsə, o filan mağazadan istədiyin kitab paolo coelho nağılları, aşk-ı memnu romanı və yaprak dökümüdüsə neynirsən axı sən o günü? belivə sənə aid olan bəkarəti qoruyub saxladığın üçün qırmızı lent bağlananda, bəkarətinə sahib çıxmayan/çıxammayan birinə cəmiyyətə qoşulub birin beşin üstünə qoyanda harda idi sənin haqqın? haqq konstitusiya ilə deyil, xanım. Ki, o haqqın olmasa idi də, inanmıram ki, sən üsyan zad edəcəkdin. işin gücün facebookdaki alış veriş səhifələri, qadın dünyası adlı facebook qrupunda qeybət eləməy olsun, dədən evində görmədiyin svarovski qaşlı gəlin paltarını yetim ərindən bakirəliyin qarşılığında istəməy olsun və sevgililər günü, ad günü, 8 mart, dürtülüş günündə çiçək-böcək almaq olsun. hansı götüvə yaraşır sənin axı beynəlxalq qadınlar günü? qadını tükəzbanla sinonim halına gətir, qadında beyin yerinə pendir olduğunu düşündür ağlıbaşında insanlara sonra da "aşqııım maa niyə gül almamısan?"
qadınlıq kişinin pulunu yeyib, kişi pis gündə işləyərkən manikürə-pedikürə gedib hər bəhanədə deyinməkdi? həyatdaki bütün hər şeyin cəzasını həyat yoldaşına çəkdirməkdi? nədi qadınlıq? sadəcə bədəndən ibarətsən? iki döş, dörd dodaqdı deyəsən, elə varlığın.
kusura bakma, azərbaycan qızı sən qadın deyilsən. tükəzban doğulub da tükəzban öləssən. 8 mart günü bəlkə, metroda avtobusda sıxışdırmadılar amma "xaaam bayromvuz mübarək" deyəcəklər ruhuvu sıxışdırdıqlarını, bunun anormal olduğunu başa düşməyəssən. sənə verilən dar çərçivələrə sığa bilmisənsə sən, deməli buna layiqsən. illərdi qadın, qız, gəlin və s kimi adlar qoyulmağına, ört-basdır edilməyvə başqaldırmamısansa, sən hər cür söyüşə layiqsən. haqq verilmir, xanım qız, alınır.
bayramun da mübarəy.
(baxma: anan hariç)
haqqın üçün elədiyin tək şey də mıy-mıy səsli video olsun.
(youtube: 
)
)