3. mənə görə iki növü olan hadisədir. birincisi təcrübə yığmaq üçün görülən, bəzən məvacib almadan görülən işlərdir. ikincisi isə ehtiyacdan görülən işlərdir. birincini cv-nizə yazmaqla fəxr edərsiniz, amma ikincini nəinki gələcək işverəninizdən, hətta bəzən yaxınlarınızdan belə gizlətməyə çalışarsınız. birinci kateqoriyada ixtisasınızla uzaqdan yaxından əlaqəsi olan iləri görərsiniz. ikinci kateqoriyada isə təhsil tələb etməyən, mümkün qədər az ön təcrübə lazım olan işləri görərsiniz. məsələn: ofisiantlıq, fəhləlik, poçtalyonluq, supermarketdə kassirlik və s. hər iki halda sosial həyatınıza zərər dəyər, amma ikinci halda həm də təhsil həyatınız zərər görər.
bayaq evi yığışdırırdım. daha doğrusu evi 3-4 gün əvvəl yığışdırmışdım, amma yazı stolumun üstündəki asma şkafda dağınıq halda bir xeyli kağız, fayl, sənəd, qələm var idi. onları qaydaya salırdım. bütün kağızları vacib, ehtiyat və zibil olmaq üzrə 3 topaya ayırırdım. ehtiyat topasına əsasən boş məktub zərfləri, fayllar, qələmlər və başqa bənzər şeylər aiddir. digər iki topanı özünüz təxmin edə bilərsiz. nəysə bu şkafı boşaldanda gözüm işlədiyim şəhərin xəritəsinə sataşdı. bir fayla keçirilmiş iki kağız. bir tərəfdə şəhərin xəritəsi, digər tərəfdə həmin şəhərin tramvay, avtobus xəttlərinin xəritəsi. təxminən yanvar ayında hazırlamışdım. atamın hər skype danışığında "iş tapmamısan?" sualından bezib hazırlamışdım. universitetimin yerləşdiyi şəhər pox boyda olduğuna görə iş tapa bilməmişdim. internetdə də axtarış fayda verməmişdi. artıq qonşu şəhərlərdə iş axtarmağın vaxtı idi. qatarla bir saat yol gedib, qışın dondurucu soyuğunda şəhərin küçələrini iş elanı görmək ümidi ilə 3-4 saat gəzmişdim. xəritəni görəndə hamısı gözümün qabağında canlandı. bütün detalları ilə. keçirdiyim hisslər. əyin-başıma, sosyal həyatıma, yalnızlığıma tüpürüb iş axtarışına çıxmağım... hamısını bir də hiss elədim. bir qəssab dükanında iş elanı görüb, həvəslə içəri girib, sonra qız satıcı axtardıqlarını öyrənəndə keçirdiyim utanc və məyusluq yadıma düşdü. bu ölkənin dilini sikim. diqqətimdən yayınıb ki, qız satıcı axtarırlar. blet nə fərqi var aslanın erkəyi dişisi olmaz * asdsdsgfa . bunları yazdıqca daha çox şey yadıma düşür. bir dostumla vəziyətimi müzakirə eləməyim, otağımda hönkür-hönkür ağlamağım. ağlamaq üçün də çox bambılı bir səbəbim var idi. bəlkə də kifayət qədər məntiqlidir, amma anormal olduğu dəqiqdir. dostuma yazırdım ki, kişi öz dediyini, ondan tələb olunanı elədi. məni bura göndərdi. harda işlədiyini, nə qədər qazandığını desəm, hamı hassikdir deyər. imkansızı bacardı. möcüzə yaratdı oğlunu göndərdi oxumağa. amma oğlu ondan tələb olunanı eləyə bilmədi. hələ vətəndə olanda atası ilə danışırdı ki, bəs atası ilk xərcləri ödəsin. sonra o özü işləyib xərclərin yarısını qarşılayacaq* xuy . indi atası ondan tələb olunanı elədi, növbə onundu. işin biraz meydan oxumaq, rəqabət tərəfi də var. biraz da ərgənlik tərəfi də var. belə ki, o artıq böyüdüyünü, bir işə yaradığını və ya ən azından sözünü tuta bildiyini göstərməlidi. amma mən onda çarəsiz idim. bu vəziyyəti dostuma izah edəndə birdən dayana bilmədim. gözümdən yaş gəldi. evə təzə girmişdim, əynimi yüngülləşdirməmiş oturdum döşəmənin üstünə ağladım. biraz rahatlaşdım. sabahsı gün, ya da növbəti günlərin birində xəritəmi qoltuğuma vurub getdim o qonşu şəhərə. dediyim kimi soyuq, təzəliklə yağan buzlaşmış qar, şəhərdəki tikinti iləri bəs eləmirmiş kimi bir də həmin vəziyətdə atam zəng vurdu. dostu mənə xeyir dua eləmək istiyirmiş, ya da məni başqa maddi yardım edəcək biri ilə tanış edəcəkmiş. o da dəhşət dindar adam. mənlə inşallahlı maşallahlı danışmasına güclə dözürdüm. qarşılıq verə bilmirəm deyə özümü narahat hiss edirdim. bir yandan da telefonu qulağımda çox tuta bilmirdim. əlim və qulağım donurdu soyuqdan. nəysə o günü də əliboş qayıtmışdım evə.
sonradan o insan mənə maddi dəstək verdi. inandığı allah ondan razı olsun. mənim də ailəmə dinsiz olduğumu etiraf eləməyimə səbəb oldu. atam iş tapmaqda yenə dirəndi. yəqin istəmirdi ki, pula görə işləməyimi istəməsini düşünüm. yəni ümumi olaraq belə bir səhnə yarandı ki, guya əvvəl də məndən həyat təcrübəsi yığmaq üçün işləməyimi istəyirmiş. nəysə sonradan iş tapdım. pis-yaxşı günlərim oldu. hər iş gününün 3 saatını yolda itirdim. bəzən qatara gecikib vağzalda gecələdim. amma yaxşı dostlar tapdım. yaxşı insanlarla münasibətdə oldum. kapitalizmə pis gözlə baxmağa başladım. atamın dediyi kimi həyat təcrübəsi yığmağa çalışdım. indi artıq bu universitetdən gedirəm. sizin qatığınız ingilis bayrağından, bakı küləyindən də betərdir. bir həftədə iki dəfə universitet dəyişməyə cəhd göstərib. ümid edirəm bu sonuncu olar. gedim başqa şəhərə yeni universitet, yeni dostlar, bəlkə yeni iş və təbii ki, yeni həyat üçün. burda da bir xeyli xərcim çıxacaq. kişinin üzünə necə baxacam bilmirəm. yəqin ki, yenidən işləməli olacam. xoşbəxtlikdən bu şəhər bir qədər böyükdür. iş tapmaq asan olar, 3 saat yolda itirməyimə ehtiyac qalmaz.
gecə vaxtı əlimdəki işi qurtarıb bu uzun yazını yazmağıma səbəb içkidir. içkinin təsirindən duyğusalam. yoxsa adicə fayla salınmış şəhər xəritəsi normalda mənə bu qədər ilham verə bilməz. bəlkə də verər. yoxlamaq lazımdı. hərdən fikirləşirəm ki, bu qədər çürükçü yazıram, məni söyməsələr yaxşıdı. amma sözlüyün funksiyası da yazmağa şərait yaratmaq deyilmi? təkəm, yanımda heç kim yoxdu. o xəritə həmsöhbətinə uzaq başı 4-5 cümlə qurmağına səbəb olar. amma yazarkən imkanın daha genişdi. gecəniz xeyirə sözlük əhli. yazmaq üçün yaradılan bu şəraitə görə hamınıza təşəkkür eləyirəm, sizi bağrıma basıram.