2. çarizmin süqutu azərbaycan burjuasına bunu öyrədirdi: mülk sahibliyi, varlıqlı olmaq soyluluğa dəlalət etmir. çünki istər genetik, istərsə də qavram olaraq bujua, soyluluqla qarışdırılırdı. bunun səbəbi isə on səkkinzi yüz illiyə damğasını vuran sənayə inqılabı idi. sənayə inqılabı rəsmi olaraq avropada burjuanın iqtidarını təsdiqləyirdi və mülk sahibi olaraq varlananlar, viski içib puro yandıraraq işçi sinifinin əziyyətinə tamaşa edənlər, paralel olaraq aristokrat, soylu olduqlarına da inanırdılar.
1917ci ilin ən uzun on günü, bolşevizmin iqtidarı millət olaraq aid olduğumuz yeri də müəyyənləşdirirdi: bizlər xalq olaraq işçi sinifiydik, çirkli dırnaqlarımızla əmək haqqlarımızı qazanaraq elitləri xoşbəxt etməkdən yorulmurduq. bu xalq olaraq genlərimizdə var idi.
buradan, biraz uzaqlaşaraq coğrafi şəraiti də günahlandırmaq mümkündür: belə ki avropanın mərkəzində yaşayaraq, burjuayamı, yoxsa proletarlığamı( bu artıq bolşevizmlə yox, köləliklə əlaqəlidir) daha yaxın olardıq? sual fikirimci cavab olaraq ikinciyə, köləliyə aiddir. ona görə də coğrafiyanı təqsirləndirmək əbəsdir.

gəlgələk 21ci əsr azərbaycan burjuasına, ki onlar fikirimcə qəbullanmağı bacarmış, minimalist şərtlərdə həyatlarına davam edən, sayıca az insanlardır. ayaqda qaldıqları üçün onlara mütəxxəsis də deyə bilərəm.
mütəxəssis, dar alanda ən az xəta payına sahib olan varlıqdır. və burada isə azərbaycan burjuasının dar ərazidə səhvə yol verdikləri hissələr araşdırılmalı və duruşlarını necə qoruduqları aydınlaşdırılmalıdır.
düzdür, onlara sənətə qiymət verir, aristokratlar kimi qidalanır, kiçik insanlara fikir vermirlər. bu isə yanıldıcı olmalıdır: burjua, sənayə inqılabının da öyrətdiyi kimi, aristoktatlıqdanmı gəlirdi? yox, sadəcə insanlar arası təkamül və onlardan necə istifadə etməli sualları, burjuanı aristokratlığa yaxınlaşdırıb.
burjuanın tarixdən silinməyəcək qədər böyük səhvləri var. lakin, kiçik xalqlarla, kiçik ərazilərin içində böyüyən burjualara hörmət edirəm. onlar kiçilməyin nələrlə nəticələnəcəyini çox yaxşı öyrəniblər. bu isə, onların əsla soylu olmaqdılarına ən böyük sübutdur.