bəsrə
əjdahalar googllasufizm - şəttül-ərəb - fərat - logo - ərəb dilinin müxtəlif dialektləri - sarallah tuqayları - mehdi ordusu - bağdad - iraqda xalqın televiziya kanallarına etdiyi qarşıdurma
bu şəhəri "ağ yumşaq daş" və ya "orta şərqin venesiyası"da adlandırırlar.
638-ci ildə xəlifə ömər tərəfinnən əsası qoyulmuşdur. o dövr şəhər hərbi qərargah olaraq tikilmişdir. bunun səbəbi isti iqlimi olmasına baxmayaraq şəhərin həm dəclə, həm də fərat çayına yaxın olması-su bolluğu olmuşdur. 642-ci il nəhavənd döyüşünə burdan da irana ordu göndərilmiş, uğur əldə edilmişdir. hətta 650-ci ildə xilafətin bəsrə ordusu qərbi iranı tutmuşlar. 656-ci il cəməl döyüşünü, 665-ci il memarlıq baxımınnan önəmli olan ilk məscidlərdən birinin burada tikilişini bəsrənin xronologiyasına yazmaq olar. şəhər özünü xəlifə elan etmiş abdullah ibn zubeyrin,(692) 701-ci il ibn əşasın, 719-20-ci illər muhəlləbin qiyamlarında mərkəzlərdən olmuşdur. 750-ci ildən sonra abbasi hakimiyyətinə girən bəsrə inkişaf etmiş, elmdə nəaliyyətlər əldə edilmişdir. ərəb qrammatikasısını ilk işliyib hazırlayanlardan olan xəlil ibn əhmədin, alim həsən bəsrinin burda yaşaması bunu sübut edir.
8-9-cu əsrlərdən min bir gecə nağıllarını bəzəyən bəsrənin demoqrafik vəziyyəti də dəyişkən olub. 820-35-ci illər qaraçıları xatırladan hind zott tayfaları, 869-83-cü illərdə afrika işçi qüvvələri bura köç edib. bəsrə 923-cü il qarmatilər şəhəri dağıdannan sonra önəmini itirib. 13-cü əsr monqol istilası da bəsrəyə xeyli ziyan vurub.
1538-ci il osmanlı ordusu buranı tutannan sonrakı iki əsrdə şəhərə portuqal, flemanq kimi avropa xalqları da mühacirət edib.
1-ci cahan müharibəsində-daha dəqiq 23 noyabr 1914-cü ildə ingilislər şəhəri tutdular. bura onların müstəmləkəsi hindistanla və uzaq şərqlə ticarət üçün əlverişli idi.
2-ci dünya müharibəsi illərində isə müttəfiq qoşunlar ssri-yə yardımları burdan göndərdilər.
20-ci əsr neftin tapılması bəsrədə canlanma yaratdı. limanlar modernləşdi.
1980-88-ci illər iran-iraq müharibəsində iran ordusu şəhərə 10 km məsafəyə kimi gəlmişdi. (1987)
2003-cü il iraq savaşında başda ətraf adalar umm kasr kimi limanlar olmağla şəhər qan gölünə çevrildi.
bəsrə körfəzə 55 km, paytaxt bağdada 545 km məsafədə, şəttül ərəb çayının qərbində yerləşir. xurma bağları o qədər çoxdur ki, hətta ərəblər bir şeyin bolluğunu, ucuzluğunu ifadə etməkçün "ərxasu minət təmri bil bəsrəti" (bəsrədə xurmadan daha ucuz) məsəlini çəkirlər.
terror səngiyərsə bəsrə çox perspeltivli şəhərdir.
üzv ol