1. maxnovşçina, 1918-1921 illəri arasında ukrayna bölgəsində reallaşmış anarxo-kommunist üsyançı qara ordunun idelojik adı.

bolşevik hökumət ilə almanlar arasında imzalanan brest-litovsk sazişinin ardından avstriya-alman birlikləri ukraynanı işğal edərək kukla bir hökumət qurdular. maxnovistlərin bu hökuməti devirməsi üzərinə, dekabr 1918-ci ildə ukraynanın yolu bolşeviklərə yenidən açıldı. maxnovistlərin azad bölgələrinə girərək onları, partiya, dövlət və qırmızı ordunun nüfuzu altına almaq istədilər. bunun üzərinə, qırmızı ordu ilə maxnovistlər arasında üç il davam edən bir vətəndaş müharibəsi başladı.
ukrayna anarxist hərəkatı və ya qara ordu (maxnovşçina), anarxist inqilab düşüncəsinin ilk ictimai qarşılığıdır. hərəkatın maxnonun şəxsiyyətində cisimləşən inqilabçı xarakteri, gücünü yoxsul ukrayna kəndlilərindən almışdır. təxminən 3 il boyunca bütün ukraynada wrangel və petluranın ağlara qarşı inqilabçı orduları ilə mübarizə verən hərəkat, azadlıq döyüşündə bolşeviklərlə də mübarizə etmək məcburiyyətində qalmışdır. təsiri yalnız döyüş strategiyasıyla məhdud olmayan hərəkatın, ukraynanın bütün çöl bölgələrində anarxist komuna və ictimai çevrilmə layihələrini də həyata keçirdiyini söyləmək yalan olmaz. hərəkat fəaliyyətini artırdığı hər bölgədə sürətlə istehsal vasitələrinin ictimai mülkiyyətini inkişaf etdirmiş, yerli xalq milisləri quraraq ictimai işləyişi istehsalın davamlılığı və inqilabın təhlükəsizliyi məntiqiylə təşkilatlaşdırmışdır. təməl nəzəri arxa planını anarxist kommunizmdən alan hərəkat, təxminən otuz min nəfərlik milis qüvvəsi bənzəri görülməmiş bir təşkilatlanma yaratmağı bacarmışdır. hərəkatın təşkilatlanması məğlubiyyətdən 5-6 il sonra qələmə alınan "liberter kommunistlərin təşkilatlanma platforması" broşurlarında ana xəttləriylə çəkilməyə çalışılıb.
15 oktyabr 1920-ci ildə bolşeviklərlə maxnovistlər arasında edilən son razılaşmanın ardından maxnovistlər, wrangel ordusuna qarşı böyük bir hücum başlatdılar. üç həftə kimi qısa bir müddətdə 4 min əsir alaraq wrangel qüvvələrini krımda qəti bir məğlubiyyətə uğratdılar. bolşevik iqtidara yönələn son əks-inqilabçı təhlükə aradan qardırılmışdı! artıq maxnovistlərə ehtiyac yox idi. sazişin üzərində hələ bir ay keçməmiş, qırmızı ordu ilə maxnovistlər arasında, bütün ukranyaya yayılan və 1921 avqustunda rumıniya sərhədində bitən amansız bir döyüş və ölüm qasırğası başladı.qalib tərəf bolşevik xainlər olur.