1. abş-da aparılan, 1938-ci ildən başlayan və hal - hazırda da davam etməkdə olan eksperiment. fiziki və zehni cəhətdən sağlam olan 724 insan (ancaq kişilər) seçilmiş, bu insanlar davamlı olaraq testlərdən keçirilmiş və nəzarət altında saxlanılmışlar. bu insanlar hər dəfə ailə münasibətləri haqqında suallara cavab vermiş, həyatları boyu təcrübənin obyekti olmuşlar. maraqlı olan budur ki, təcrübə üçün seçilmiş insanlardan biri də 1961-ci ildə öldürülən abş prezidenti john f. kennedy olmuişdur. bəs qarşıya qoyulmuş sual nə idi? nəyə cavab tapmaq istəyirdilər?

xoşbəxtliyin formulu nədir?

bu təcrübəni 35 il idarə etmiş george vaillant 2012-ci ildə "triumphs of experience: the men of the harvard grant study" adlı bir kitab yazdı və təcrübənin nəticələrini 5 bənddə həmin kitabda bu cür əks etdirdi:
- alkolizm insanın həyatında əhəmiyyətli dərəcədə təhrikedici rol oynayır. alkolizm təcrübə iştirakçılarının boşanmalarında ən əsas rolu oynamışdır. alkolizm sinir xəstəliklərinin və depressiyanın əsas səbəbidir, siqaret ilə birgə gənc yaşda ölmələrinin və xəstəlik tapmalarının mənbəyidir.
- maliyyə sahəsində müvəfəqiyyət insanlarla ünsiyyətinin səmimiliyi ilə düz mütənasibdir. iq-ləri aşağı olan insanlar belə ünsiyyətdə səmimidirlərsə, daha çox qazanırlar.
- siyasi görüşlər cinsəlliklə birbaşa bağlantılıdır. liberallar daha çox sekslə məşğul olurlar.mühafizəkarlar 68 yaşında seksi buraxdılar, liberallar isə 80 yaşdad aaktiv formada cinsi əlaqə yaşayırlar.
- uşaqlıqda anası ilə münasibətləri yaxsı olanlar yetkin vaxtlarda daha uğurlu oldular. bura həm maliyyə, həm insan münasibətləri daxildir.
- uşaqlıqda atası ilə münaasibəti yaxşı olanlar - həyatda daha az qorxu və qayğı yaşadılar, tətillərdən daha çox zövq aldılar, 75 yaşa çatdıqda "həyatdan məmnunluq" nisbətləri çox oldu.
əsas nəticə: "həyatdan məmnunluq və xoşbəxtlik duyğularını təşkil edən əsas amil həyat boyunca yaşanan yaxşı münasibətlərdir.
35 ildir təcrübəni idarə edən george vaillant ona verilən "xoşbəxt bir həyatın sirri nədir?" sualına belə cavab vermişdi: happiness is love. full stop. yəni xoşbəxtlik sevgidir. nöqtə.