5. kinematoqrafiyanin sairi. kinematoqrafiyanin dil olaraq modernlesmesini bir vaxtlar davam etdire bilmis mellim. bu dilin modernleserek seirsel dil istfadesi ilk defe italyan neorealisminde olmusdu. seirle kinematoqrafiyanin birlesmesi de burda oldu. on dokkuzunci esrin axirlarinda rimbaud, mallarme, baudelaire, verlaine kimi sairlerin yazilari kocdu kinematoqrafiyaya. heveskar aktyorlarla isleme, kamerani kuceye cixartma, ozel effektleri istifade olunmamasi, insanlarin baslarina gelen hadiseleri yox, hadiseler icindeki insani tesvir elemek, az budceyle film cekmek. butun bunlar deleuzeye gore inqilabdir. artiq xetti anlayisdaki qehremanlari tanitmaq, hadiseler, netice ucperdesinden uzaqlasmisdilar. bunlar da bir klassik cereyandir, ama determinizmin olmadigi filmler de ceryandir. tenqidciler bunu anlaya bilmirdiler, ve belelikle ders vermek ucun ortaya bir sira tenqicdi mellim cixdi. bu godardlarin nesli idi,fransiz yeni dalgasiydi. bir qeder sonra ise ortaya bir muddet ilisib qaldigim kieslowski cixdi. kieslowskiden cox sey oyrendim, didaktikanin menasizligini basa saldi didaktikaya toxunmadan, bos yere deyildi, mellimlerden, din adamlarindan nifret etmesi. kieslowski jurnalistlerle de gozel oyun oynayirdi. bir defe ona verilen en cox tesirlendiyiniz rejissor sualina shakespeare, dostoyevski, kafka cavabini vermisdir. bir gozel ince sohbeti de var, ona verilen kutle media munasibet vasiteleri nedir sualina tramvay, trolleybus cavabini vermisdir, haqlidir da,semimi munasibet,saf hisler o yollarda reallasir,o yollarin sonunda reallasir. her sey heqiqeten de sethilesib, bir vaxtlar heyatin vacib parcasi olan mektub yoxa cixib. mektub yazani romantist deye balacalasdirirlar, yoxsa onlarin xeberi yoxdur romantizm felsefesinden. kieslowski tam bir kafka kimi sevgiye qarsi cixan libidonu, libidonun psixologiyasini, libidonun qorxunc menasizligi izah edirdi filmlerinde. a short film about love bunu izah edirdi. kieslowski insan heyatini,insani abstrakt olaraq deyil, canli,etli sumuklu insani basa salirdi, basina gelmis en yaxsi hadiseye de almaniyada bir festivalda a short film about love kinosunu insanlarla beraber izlediyinden sonra festival cixisinda bir qadinin gelib ona sevinc goz yaslari tokerek ehvalatini danismasi, qiziyla uzun muddetli kusululuyunun bu kinoya baxdiqdan sonra qurtarmasi misalini vermisdir. kieslowskiye bir cox mektublar da gelirdi ki, bezi kinolarinizda bizim heyatimizi gostermisiz, bizi hardan taniyirsiz tipli. bu cortasarin dediyi real insandan hadise yaratmaqdir, kieslowski bezi insanlarin ehyatina toxundugu ucun cox yaxsi hiss edirdi ozunu. ama kieslowskinin cox da boyuk insan ola bilmemesidir bu eslinde, cunki incesenet insan ucun deyildir, yalnizca ruhunun tebii ehtiyaclarini qarislamak ucun deyil, biz onu isteyirik, cunki basa dusmuruk hecneyi, yasadigimiz seyin ne oldunu basa dusmeden oluruk, esl boyuk insan deliler ucun cekir,o deliler ki yaradiciya menim bos qalan yerimi yox,istediyin formada realliq, heyat yarat, hadise yox. cunki kinon evveli axiri olmamalidir, cunki heyatin axiri evveli yoxdu, hadisenin evveli axiri olur, basa dusursuz? ve cox gozel deyirdi kieslowski, ciddi insanlar yasaya bilmediyi ucun olurler, tarkovskidir bunlardan biri. insanlari en cox narahat eden, en cox da ozlerine yalan dedikleri sey yalnizliqdir. beli yalniz oldugumu etrafli sekilde basa salir kinolarinda kieslowski. boyuk sebeblerinden biri de heyatin sethilesmesidir.