Kant və onun ardıcıllarının təsnifatına görə, bütün əxlaq düşüncələri məqsəd güdən (teleoloji) və məqsəd güdməyən (deontoloji) olmaqla ikiyə bölünür. Birincisinə xoşbəxtlik əxlaqı, ikincisinə vəzifə əxlaqı deyilir. kantdan əvvəlki əxlaq anlayışı birinci qrupa, kant və ardıcıllarının görüşləri isə ikinci qrupa aid edilir. birincidə vəzifə xoşbəxtlik üçün icra edilir, yəni xoşbəxtlik məqsəd, vəzifə isə vasitədir. kant, əxlaqı məqsəd olmaqdan çıxarıb vasitəyə çevirən bu anlayışı tənqid edir. əxlaqda eksperimental və emosional məqsəd fikrinə qarşı çıxan kanta görə xoşbəxt olmaq, həzz duymaq və s. üçün göstərilən fəaliyyət, pis olmasa da belə, əxlaqi sayılmır. çünki bunlar ağlın deyil, təbiətin tələbləridir. vəzifə heç bir başqa məqsədə vasitə olmayacaq dərəcədə dəyərli və ucadır. belə olan halda vəzifəni bir məqsəd üçün yox, əxlaq qanununa sayğı göstərmək naminə yerinə yetirməliyik. əxlaq özümüzü necə xoşbəxt etmək təlimi olmayıb, xoşbəxtliyə necə layiq olmağın gərəkdiyi haqqında təlimidir.
mənbə - link
