7. әvvәlcә, onu deyim ki, bu entry-ni özümdәn vә әtrafımdan yola çıxaraq yazacam.deyәsәn, bir az uzun olacaq amma bütün çılpaqlığı ilә yazacam.
azәrbaycanda qadın olmaq bәzәn dözülmәzdir, bәzәn yorucudur, ümumi olaraq isә yuxarıdakı entrylәrdә qeyd edildiyi kimi çox çәtindir. azәrbaycanda qadınlar savadsızdır hәtta cahildir. qadınlar dәstәyә ehtiyacları olan varlıqlardır, әlbәttә, burada әsas mәsәlә maddi dәstәk deyil, mәnәvi dәstәkdir. bir az da ümumilәşdirsәk bütün insanlar dәstәyә möhtacdır amma qadınlarda bu göstәrici daha yüksәkdir. okay, mәn bir şey demirәm, deyә dә bilmәrәm, çünki hazırda heç bir dәstәkçim olmadığı üçün xaricdә tәhsil planlarımı hәyata keçirә bilmirәm vә mәnim burada maddi dәstәkdәn çox mәnәvi dәstәyә ehtiyacım var. xaricdә tәhsil mәsәlәsinә ilk başda isti yanaşmasalar da, sonradan başdansovdu razı oldular. di gәl ki, heç bir dәstәk yoxdu, deyirәm işlәyim deyirlәr olmaz, qәtiyyәn olmaz. sanki gözlәyirlәr ki, hәvәsim keçәcәk vә universitet qurtarandan sonra uzağı bir-iki il hardasa işlәyәrәm, sonra da birinә verәcәklәr, fsyo. çünki qadın yükdü, әgәr mәn gedib xaricdә oxusam onlar hәr gün fikirlәşmәli olacaqlar ki, cosmopolitan neynir, görәsәn. bakirә qayıda bilәcәkmi, bәkarәti pozulmaz ki, qohum-qonşu nә deyәcәk, ya südabә xala onu xaricdә oxuduğu üçün oğluna almazsa. bir sözlә oturduqları yerdә әlavә problemlәr çıxacaq. ümumiyyәtlә, azәrbaycan insanı comfort zonedan nәinki çıxmaq heç boylanmağı sevmir. "ay bala, qoy başımız-qulağımız dinc oturduğumuz yerdә oturaq" başlıca hәyat mәqsәdlәridi. ümumiyyәtlә, burada baxın avropada belәdi zad demәk istәmirәm, avropada necәdi heç vecimә dә deyil, mәnimçün әsas olan mәntiqli olandı.
amma mәn bilirәm ki, mәn bunu edәcәm, necә olursa olsun. evdәkilәr başa düşmәlidir ki, mәn varlı, papasının gül balası ilә evlәnmәklә xoşbәxt ola, әn azından daxili rahatlıq tapa bilmәrәm. bu özümü әmlak kimi hiss etmәmә sәbәb olar, mәnim hәyatda heç bir uğurum yoxdu, bir bәdәnim var vә bu sanki mәnim vara- pula sahib olmaq üçün var olan obyektim kimi mәn ondan pul qazanacam. mövzudan uzaqlaşmaq istәmirәm, şübhәsiz, qadın vücudundan hәzz alına bilәr, bunu demәk istәmirәm, beyni boş olub heç bir şeyә nail olmadan, sanki hәr şey belә olmalıymış kimi biriylә sevmәdәn, nә bilim bahalı maşınlarda gәzib, bahalı butiklәrdәn alış-veriş etmәk üçün evlәnmәyi nәzәrdә tuturam. qadınların әsas problemi budu, mәnim gözәl bәdәnim var, demәli mәn varlı biriylә evlәnib, desә işlәyә bilәrsәn o zaman işlәyә, işlәyә bilmәzsәn desә işlәmәmәliyәm.
bu günә qәdәr әtrafımdakı qızların 95%-i gәlәcәkdә varlı birisi ilә evlәnsәlәr, işlәmәyәcәklәrini deyiblәr. bu hamının şәxsi mәsәlәsidi amma ideologiya belәdi-canı çıxsın işlәsin baxsın. bir adam da çıxıb demir ki, sәn heyvan zadsan sәnә baxırlar, boğazına çörәk pulu da qazana bilmirsәnsә nәyә yaşayırsan. müxtәlif sәbәblәrdәn işlәmәyә bilәrsәn amma mәnә baxmalıdırlar ideologiyası ilә işlәmәmәk mәntiqsizlikdi. kimsә sәnә niyә baxmalıdı, heç kim heç kimә havayı yerә baxmaz, sәn ona nәsә vermәlisәn ki sәnә baxsın. demәli sizinki evlilik, paylaşmaq deyil alıb-vermәkdir, alver isә pulla olur vә sizinki budur.
әtrafımdan daha bir misal, bu qız bibisi oğlunun istәyi ilә pedaqoji ixtisasda oxuyur, guya onun sözündәn çıxa bilmir, bu misal bu qızın timsalında әksәriyyәtinә aiddi. eyni zamanda bunun yaxçı oğlan bibisi oğlu buna sevgili söhbәtinә, marketә düşmәyә icazә vermir. bu qızın sevgilisi dә var, hәlә üstündә bonus başqa danışdıqları da. bәs necә olur bu qız eyni şәhәrdә oğlanla görüşә gedә bilir amma çıxıb deyә bilmir ki, wtf , ala mәn iqtisadiyyat oxumaq istәyirәm, pedaqoji ixtisasda yox. demәli, istәsә edә bilәr amma bilmirәm niyәsә etmәmәyi seçir. etiraz etmәmәyi seçir azәrbaycan qadını, gizlindә etmәyi seçir, әsas odu görәn olmasın, etiraz etdiyi zamanda müxtәlif maneәlәr yaradılır. mental dәyәrlәrin bu qәdәr müqәddәs olduğu ölkәdә qadını alçaltmaq o qәdәr asandı ki, uzağı bir şayiә yayacaqsan, hamı inanacaq vә bu qadının bütün karyerası, şәxsi hәyatı mәhv olacaq, bütün zәhmәti bir düşük adamın düşük söhbәtinә qurban gedәcәk.
azәrbaycan qadınında problemi hәll etmәk, vәziyyәtdәn çıxa bilmәk qabiliyyәti yoxdur, inkişaf etdirilmәyib. o da daim problem yaranan kimi kişi cinsinә böyük ehtiyac hiss edir, hәm cәmiyyәtdә maneәlәrlә qarşılaşmağı, hәm qorxaqlığı onu hәrәkәtsizlik halına salır. әn adi metroda bir balaca basırıq olan kimi min yerdәn әllәr peyda olur. öz adımdan deyә bilәrәm ki, özünü çox ucuz hiss edirsәn, qadın olmağın çarәsizliyini sonuna kimi yaşayırsan. yanımda biri olsa bunun ağzını dağıdardı deyirsәn, nә qәdәr müasir düşüncәli, azad olsan da o an içindәn bu keçir.
bir özәt keçim, qadınların cahil qalmasınәn elә birinci sәbәbi qadınlardır. qadın öz qızını elә öyrәdә bilәr ki, o hәyatda öz yerini tuta bilәr, gecә 7-dәn sonra evә gәlәn qadına öz dahi beyniylә dahiyanә sözlәrdәn istifadә etmәyә bilәr. әksәrәn, qadınlar kişilәrin fikir vermәdiyi, düşük sözlәri edir vә bunları kişilәrin beyninә yeridirlәr. әsas cәmiyyәt dәyişmәlidi, qadının da daha yaxşı tәhsil almasına şәrait yaradılmalıdır, cehizә pul tapan hәr bir ailә qızın tәhsilinә dә pul tapa bilәr.