4. dünən bitirdiyim və məni haqqında entry girməyə sövq edəcək qədər təsirləndirən bulqakov romanı. sovet dövrünə qarşı kəskin tənqidi yanaşımın olduğu bu kitabda eyni zamanda pis ilə yaxşının mübarizəsinə yazarın fəlsəfi baxış bucağı mükəmməl şəkildə ifadə edilmişdir. (baxma: gölgeler kaybolduğunda yer yüzü nasıl görünür) iki hekayə paralel şəkildə ilərlədiyi üçün, həm isanın dövründəki qüds şəhəri, isanın edamı, həm də 30 cu illərin soveti haqqında bilgi sahibi edir roman insanı. hər baxımdan geniş romandır yəni. ama bütün bunlar bir qırağa qoysaq, mənə ən çox təsir edən şey təsvir edilən cəmiyyətlərin ( iki diktatorun, sezarın və stalinin dövründəki cəmiyyətlərin) bizim diktatorun dövründəki cəmiyyətə bənzəməsidir. əsərdəki "en büyük ahlaki çöküntü korkaklıktır." cümləsi mübarizə aparmayan, haqsızlığa qarşı dirənməyən xalqımızı çox gözəl ifadə edir. və bir də mənə nə qədər cahil olduğumu xatırladan kitabdır. diqqətlə oxuyub, haqqında o qədər araşdırma etməmə baxmayaraq 20 fazini güclə başa düşmüşəm bu kitabda deyilmək istənilənin. ən çox da yazarın səni məqsədli şəkildə şeytan'ın tərəfini tutmağa zorlamasındakı məqsədidir mənə qaranlıq qalan. və bunu kimi minlərlə şey.