1. ümumiyyətlə bankların və ya finansal şirkətlərin borc mexanizması üzərindən həyata gəlir. əslində düşşüncələrimə görə türkiyə və azərbaycanda borc krizisi yaxındır. əslində hökümət dəyişilsə hər ölkədə bunu anlamaq çox çətin olmayacaq çünkü iki ölkədə süni maliyyə ilə və mali hesablarda çox şeyi göstərməyərək təmiz kağız göstərə bilir. azərbaycan petrol ixracını bitirəcəyi zaman manatın dəyərinin necə olacağını ağlıma belə gətirə bilmirəm. iqtisadiyyatçı yoxdur bunu gözəl anlayıram ama hər halda avropa və amerikanın borc krizləri çox gözəl nümunə olmalıdır.
türkiyə hal hazırda gələnə keçənə ev üçün kredit verir və dövlətdə çıxır deyir ki "bax hamının evi var artıq". kredit üçün əsaslı bir arayış lazımdır və bankların çoxu bunu eləmir. azərbaycanda da kredit götürənlərin sayı 2 miliyondan çoxdur artıq. bunların arxasında isə hər gün eşitdiyim sadəcə şəxsiyyət vəsiqəsi ilə kredit kampaniyaları dayanır. nəticədə millət kreditləri geri ödəyə bilmədiyi zaman girov verdikləri əşyalardan (əsasən ev) olurlar. bankın əlində bir anda ev çoxalacğı üçün isə evlərin dəyəri düşməyə başlayacaq. nəticədə insanlar daha baha qiymətə aldıqları evin dəyərinin düşdüklərini görəndə kreditlərini ödəyənlər də mən niyə ödüyüm bunu deyib onlar da ödəməyəcəklər. bank isə nəğd pul girişi olmadığı üçün bütün sistemi dayandırmalı olacaq.
amerika və avropanın inkişaf etmiş ölkələri bu problemin həlli üçün xeyli zaman sərf ediblər. bizim başımıza belə bir şey gəldikdə isə inanmıram ki 2-3 ildən qısa bir vaxta həll olsun.