1. latın sözüdür.rinos-burun,lalia-səs deməkdir.nitq aparatının anatomik fizioloji qüsuru ilə şərtlənən səs tembri və səs tələffüzünün pozulmasıdır.rinolaliya zamanı artikulyasiya mexanizmində intonasiya və səs yaranmasında uzaqlaşma baş verir və bunun əsas səbəbi ağız və burun rezonatorlarında olan üzvi dəyişikliklərdir.bəzən burun və burun-udlaq yollarında baş verən dəyişikliklər - dodaq,damaq yarıqlarının olması nitqi qüsurlu edir. damaq-udlaq qapanması funksiyasının pozulması xaralterindən asılı olaraq , iki forması var-qapalı və açıq.
qapalı rinolaliya-nitq səslərinin tələffüz edilməsi zamanı burun rezonanslarının fizioloji zəifləməsi ilə xarakterizə olunur. normada ən güclü rezonans m-m', n-n', səslərinin tələffüzündə göstərir.bu səslər tələffüz edilərkən burun-udlaq yolu açıq qalır və hava burun boşluğuna daxil olur. burun rezonansları olmadıqda bu səslər b-b', d-d' kimi tələffüz edilir. ön qapalı rinolaliya-burun seliklərinin xroniki hipertrofiyası, burun divarlarının əyriliyi, burun boşluğunda olan polip və şişlərin nəticəsidir. arxa qapalı rinolaliya- uşaqlarda ən çox adenoidlərin böyüməsi, burun-boğaz şişlərinin nəticəsidir. funksional qapalı rinolaliya- ən çox rast gəlinən formasıdır. burun boşluğunun normal keçidi zamanı burun tələffüzünün pozulması ilə xarakterizə olunur. bu pozuntu formasında qapalı rinolaliyada olduğuna nisbətən burun samit və sait səsləri daha çox pozula bilər. buna səbəb, burun səsələrinin tələffüzü zamanı yumşaq damağın normadan artıq qalxması nəticəsində səs dalğalarının burun-udlaq yolunu bağlamasıdır. açıq rinolaliya üzvi və funksional ola bilər. üzvi açıq rinolaliya-anadan gəlmə və sonradan qazanılmış olur. anadangəlmə formaya yumşaq və sərt damağın parçalanması səbəb olur. sonradan qazanılmış açıq rinolaliya ağız və burun boşluğunun zədələnməsi zamanı və ya yumşaq damağın sonradan iflici nəticəsində əmələ gəlir.funsional açıq rinolaliyanın yaranma səbəbləri isə müxtəlif ola bilər. məsələn belə uşaqlarda ağız boşluğunun yoxlanılması zamanı aşkara çıxarılan yumşaq damağın ləng artikulyasiyası ola bilər. bu formanı səciyyələndirən əlamətlərdən biri yalnız sait səslərin tələffüzünün pozulmasıdır. damağın bərpası əməliyyatının məktəbəqədər yaş dövründə aparılması məsləhətdir.