69. elə belə albert eynşteyn xəyal gücünün məntiqdən daha dəyərli olduğunu demirdi -* birinci dəfə dördüncü sinifdə qravitasiya deyə bir şeyin olduğunu öyrənmişdim. onda bir sual maraqlı idi: qravitasiya varsa və bu bütün kainatı idarə edirsə bəs mənbəyi nədir? fizika kitablarında qravitasiyanın mənbəyinin kütlə olduğu yazılırdı ancaq təbiəti haqqında heçnə öyrədilmirdi. məndə başladım fikirləşməyə; qravitasiyaya nə səbəb ola bilər? eynşteyndən xəbərim yox idi deyə uşaq ağlı ilə fərziyyələr uydurmağa başladım; kütlə qravitasiya yaradırsa bəs enerji ilə kütlə arasında əlaqə ola bilərmi ya da enerjidə qravitasiya mənbəyi ola bilərmi? burdan maddə və enerji arasında bir bağ olduğunu düşünmüşdüm və dəftərxanadan dəftər alıb üstünə "kəşflərim" yazmışdım -* guya öz qanunlarımda var idi. birinci qanun, ikinci qanun və s. deyə. birinci qanun enerji ilə maddənin əlaqəli olması idi. ikinci qanun isə enerjinində maddə ilə bərabər qravitasiya sahəsi yarada biləcəyi. sonra uşaq ağlı ilə nyutonu çürüdən bir üçüncü qanun "kəşf" etmişdim; qravitasiyanın mənbəyi: kütlə və enerjinin bütün kainatı dolduran kiçik zərrəciklərin təsiri nəticəsində yarandığını. dördüncü qanun isə bütün maddələrin elə qravitasiyaya səbəb olan kiçik zərrəciklər kimi ölçülərdə ancaq fərqli zərrəciklərdən ibarət olunduğunu düşünürdüm. bunları yazıb gizlədirdim -* bir gün müəllimə gedib dedim ki bəs bir kitabda oxumuşam ki, belə-belə şeylər var. düzdür? dedi maddə-enerji düz söhbətdir ancaq qalanları yox. kainat boşdur filan dedi. məndə gəlib hamsını cırıb atdım. sonralar enerjiyə yox ancaq maddəyə kütlə verən şeyin higgs sahəsi olduğunu və bosonunun higgs bosonu olduğunu öyrəndim. qravitasiyaya təkcə kütlənin yox ümumi nisbilik nəzəriyyəsində maddə-enerji tensorunun səbəb olduğunu öyrəndim. və kütlə ilə enerji arasında əlaqə olduğunu.. uşaq ağlı yaradıcı olur. hətta biraz qabağa itələsən uşaqların dilindən mükəmməl şeylər çıxa bilər. böyüdükcə yaradıcılıq sıfır olur.