13. cavabı *kredit* olan sual imiş blət. mən bu yaşımda hələ anca başa düşürəm halbuki 15 yaşında uşaq belə bilirmiş.

türkiyədə akp tayfasının "millətdə pul yoxdusa bu maşınlar nədir" söhbəyi kimidir. kreditdə boğulur camaat.

mən niyə bu məsələyə heç vaxt kredit çərçivəsindən baxmışam, çünki kredi kartı ya da debit, hər nədisə heç vaxt işlətməmişəm. iki arasındakı fərqi dünən öyrənmişəm, kartı slide etdim mağazada, qarşıma iki sual çıxıb; kredit yoxsa debit? baxıram satıcıya baxıram ekrana, təkərdəyəm, istiyrəm deyim bu nədi? birdən yanımdakı qaqaş basdı nəyisə, bilir ki başım çıxmır. sonra soruşdum ki pis çıxmasın nə deməkdi debit? o da birinin sənin öz pulun birinin bankın verdiyi kredit olduğunu dedi. iki dəfə kart çıxartdırmışdım indiyə qədər ikisi də məcburiyyətdən təqaüd ödənməsi üçün. ikincisində də türkiyədə bankdakı uzun uzadı proseslər nəticəsonə sinir krizinə girib rədd olub çıxmışdım, nədi nədi həsən soxdu edib faizimi azaldırsan başqa ölkədə pul çəkəndə ya nəsə. işlətməmiçəm və sevmirəm də, indi kredi ( öz pulum olan budursa) hesabını işlədirəm ki internetdə lazım olur bəzən youtube, spotify falan. mağazalarda da son aylarda işlətməyə başlamışam. hansı ki bəzən alış zamanı içində pul olmaması səbəbi ilə mağazada kı sırada boşuna gözləmiş olanda əsəbdən az qalıram özümü sikim ki sənin götünə yaraşır axı kredi kartı, götvərən cibində nəğd pulun var var, yoxdusa nə verdirirsən burda.

nəysə, əsas məsələ o deyil. bugün uzaqda yaşayan bir dost gəlib, danışır, maşın alacaq falan. maşınlardan başım çıxmasa da camaro alacam deyir hansı o mustanga oxşayan? mənim də xoşum gəlir onnan deyirəm, deyir hə alacam 27.000$ dı, deyirəm ala məzələnsən elə bilirəm altıncı əl zad deyirsən ucuz qiymətə. deyir yoxe qaqa 27 min, sonra da şəhərin amına qoyuram hispanik qızlar zad. mən də təkərdəyəm deyirəm ala vermə də o qədər pul heyfdi. mənim kimi fəhlə işləyir bu da, saatını satır. kredi kart gəlmir ağlıma, təkərdəyəm ki ala bunda hardandı 27 min. yenə deyirəm alma falan. deyir ala nədie 5 illiy imza atırsan ayda 500$, xeyrin gör. birdən tuttum söhbəti, soxdum içimə.

çox vaxt bu çərçivədən baxmıram məsələyə, çünki cibimdə pul varsa var, yoxdusa yoxdu. hamını da elə düşünürəm.sən demə millət pulu kreditdən tapır. sonra da köləyə çevrilir.

keçən dəfə telefon alıblar mənə uşaqlar, ki gələ aylıq 25$ ödəyərsən iki il. gijdıllağ olmuşam. iki il harasa bağlısan. 25$ deyib nəyə özünü rahatladırsan axı, bağlısan da ala. hər şey bir kənara, məndə kart yox idi, bi qaqaşa xahiş ediblər onun hesabı ilə alıblar. getmişəm qaqaşın yanına, deyirəm ala sən gijdıllaqsan? deyir nədi, deyirəm məni üç ay sonra tutub içəri bassalar bu pulu sənə kim ödəyəcək? mənim borcumu? kredit götürmək cəhənnəm, niyə başqasının kreditini götürürsən. deyir ala gijdıllaqsan nəsən, sən başqasısan? gəm kimdi səni tutan zad.
ala?
tutmadılar, deyək ki siktirib getdim bu şəhərdən, ölkədən, sənlə dalaşdım, nə bilim ala hər nə sikimdi, sən nağarısan ay qa?

kredit sizi öldürür.

hansısa bir nöqtədə dura bilmərsiniz, çarxınızı döndərməlisiniz, hər gün bir gün sonra bomj yaşamağa hazırmış kimi yaşamaq daha gözəldir, rahatdır, bunu bacarmaq, küçədə bomj kimi yaşamaq çətindir. ancaq ən azından heç bir yerə bağlı olmadığını bilməlisən. hər gün, işinizi atıb gedə bilmə azadlığına sahib olmalısınız, soxdum camaroya.