21. ölən insanlar "kef edən fransız əhli" olduğunda insanların tolerant duyğularının baş qaldırdığı hadisə. indi durub sizə bu xristianlara üzüləcəyinizə ölən milyonlarla müsəlmana üzülün deməyəcəm. ümumiyyətlə kimə və ya nəyə necə reaksiya verin də deməyəcəm. sadəcə bütün bu hallar arasında heç bir fərq olmadığını demək istəyirəm. əvvəla neçə nəfərsə xristian öldü yox, insan öldü. və yenə neçə minlərlə müsəlman öldü yox, insan öldü. fransanın siyasi mövqeyinə görə fransızın ölməsinə haqq qazandırmaq da, müsəlman teroristdi deyə onun ölkəsində olanları gözməzdən gəlmək də düzgün deyil. karikaturistlə nə əlaqəsi var ki? mən bu entryni yazıram və eyni ölkədə yaşayırıq deyə mənim bütün düşüncələrim sənə aiddi? nəysə. insanlar bir-birini öldürür. yaxından baxdıqda, ölən hər kəsə bir fərd olaraq yanaşdıqda, empatiya qurduqda olduqca tragik hadisədir. amma biraz uzaqdan baxsaq, ya da çox uzaqdan baxsaq çox normal haldı. bəlkə qəddarca səslənir amma bu insanlar bu və ya başqa bir şəkildə ölməlidi də, ala. elə mən də o insanlardan biri, sən də. hansısa xəstəlikdən, avtomabil qəzasından, kütləvi qırğından, hansısa səbəbdən ölməlidi. günəşin batır deyə, ya da nə bilim yağış yağır deyə kədərlənmək kimi bir şeydi. insanlar ölmək üçün doğulur. qəddar qanunauyğunluq. buna görə də heç birinə dəhşətli şəkildə üzülmürəm. üzüləcək bir məqam varsa, o da bu və ya başqa şəkildə ölən bu insanların hamısının dinc əhali olmasıdır. amma bu da yaxından baxanda görünən məqamlardandı. bəlkə insafsızca olsa da heç birinə üzülmürəm. amma daha da insafsızca olanı bir qisminə kədərlənib, digərini görməzdən gəlməkdi. çünki səhrəsında qırılan da insandı, gözəl təmirli küçələrdə ölən də. sizin etdiyiniz ayrı-seçkilikdi, elə irqçilikdi. sadəcə avropalıya nəsə olduğunu eşidəndə, ya da müsəlmana nəsə olduğunu eşidəndə insaniləşməkdi. iş orasıdı ki, hər şey tvlərdə, internetdə gördüyümüz qədər deyil. xəbərimiz olmadan vəhşi şəkildə öldürülən insanlar da var. və bütün bu olanlara, bütün amansızlığa məruz qalan canlılara kədərlənmək mümkün deyil. kaş ki, profildə hansısa ölkə bayrağı qoysaq və bununla dünya gözəlləşsəydi, amma olmur elə. dünyanın o qədər də gözəl bir yer olmadığını qəbul edib, az-maz melanxolik yaşayışımıza davam edirik. məcburən