3. qədim şumer dövlətləri dəclə və fərat çayları arasında,qədim mesopotamiya adlandırdıqları indiki iraq ərazisində yaranmışdır.tür dilli xalq idilər.burada e.ə 3cü minilliyin biinci yarasında ur,uruk,laqaş, nippur və başqa şumer şəhər dövlətləri meydana gəlmişdir. eyni zamanda dünyada ilk dəfə zərb-məsəllərin toplusunu şumerlər yaratmışdır.