19. hal hazırda gənc olanlardan deyil də, gələcəyin gəncləri, hal hazırda uşaq olanlar haqqında bir nüansı yazmaq istədim.
indi yeni doğulan bir nəsil var, və ya 1-2-3-4 yaşlarında olan yeni doğulmuş uşaqlar var. mənim məsələn bacım uşaqları, xala-əmi-bibi uşaqlarının uşaqları, birlikdə böyüdüyüm uşaqların uşaqları var artıq. bu tayfalardan mənim heç kimdən xoşum gəlmir, onların da məndən xoşu gəlmir. onların gözündə mən tərbiyyəsiz, pozğunam, mənim gözümdə onlar geribeyinli, konservativ, kor, beyniyuyulmuş zavallılardılar.
əvvəllər ölkənin gələcəyini düşünəndə düşünürdük ki indiki nəslin ölüb yox olması və sıfırdan yeni bir nəsil doğulmalıdır. sonradan bu yuxarıda bəhs etdiklərim, bizim yaşıdlarımız doğub tökməyə başladılar. bir ağac kimi məqsədsiz yerə küçükləməyə başladılar. və ancaq bu səhnəni görəndə şəxsən dərk elədim və düşündüm ki "ala?? yeni bir nəsil doğub böyüyüb ölkəni dəyişəcək deyirdik də, bu geribeyinli orta əsr insanlardan doğan uşaqlar da onlar kimi böyüməyəcəkmi bəyəm? o uşaqları böyüdənlər də bizi böyüdənlərin böyütdüyü onların kopyaları olmayacaqmı?" deyə kefim pozulmağa başlamışdı. uşağına heydər baba şeirini öyrədən bir sabun görmüşdüm məsələn. gördükləri heteroseksual olmayan insanlara nifrətlə baxan, özlərini ən olması gərəktiyi kimi sanan insanlar, insan belə demirəm artıq onlara, yaratıqlar. baxıram uşağa, o ağ vərəqlərə, indidən başlayıblar sikdiyimin təfəkkürü ilə qaralanmağa. oğlan uşaqlarına indidən yüklənən o "sən kişisən" adətləri, qız uşaqlarının üstünə qoyulan o ağır namus borcu. elmə və sənətə düşman cəmiyyətin, elmə və sənətə düşman uşaqları yetişirdi və bunu görüb çox pis pozulurdu kefim. bir vaxtlar universitet müəllimi olmağı düşünürdüm məsələn. bu səhnələri görəndə düşünürdüm ki, müəllim olsam, mənim qarşıma 17 il beyninə tabular yeridilmiş robot kimi yüklənmiş proqramla işləyən, heçnəyi sorğulamayan uşaqlar gətirib oturdacaqlar, və uşaqlar məsələn, bəlkə də mənə nifrət edəcəklər, ailələri kimi. o uşaqlar sırf onların dinindən deyiləm deyə heç dediklərimi dinləməyəcəklər belə bu nə deyirsə səhv deyir onsuz, çünki düz olsaydı bizim dinimizdən olardı deyə. çünki elə böyüdüləcəkdilər.
ondan sonra o uşaqlara nifrətlə baxmağa başladım, gözlərində ana atalarını görürdüm. uşağa nifrət etməyin nə qədər iyrənc bir düşüncə olduğunu anlamağıma baxmayaraq əlimdə olmadan nifrət edirdim o uşaqlara. etdiyim hərəkətin irqçilikdən heç bir fərqi yox idi, bu yeni tanışılmış bir ərəbə bir stereotip gözü ilə baxıb, onu tipik bir ərəbistanlı olaraq tanımaqdan fərqsiz idi. uşağa atasına görə qiymət verirdim. bunun atası deyirdim məsələn, pula görə mənliyini satan gözü dönmüş murdar bir insandır, bu uşağı da elə öyrədəcək deyirdim. bu birinin anası məsələn deyirdim, azad həyatını yaşayan qızları sırf qısqancığı üçün, özü sərhədləri qıra bilmədiyi üçün, cəsarəti çatmadığı üçün gördüyü azad qadınalrı fahişə, pozğun adlandıran, onları ləkələyən biri olaraq, bu qızını da elə ləkəli böyütməyəcəkmi? namus kimi boş bir dastan yükləməyəcək mi bu qızına? bunun bu qızı, bunun bu oğlu böyüyəndə mənə ata anasının nifrət etdiyi kimi etməyəcəkmi? bu gün mənə bu ölkənin ən inkişaf etməsi lazım olan paytaxtında belə ay qız deyə söz atan dölbeyin polislərin uşaqları da onlar kimi olmayacaqmı deyə kefim pozulurdu. bir formada eyni yerə toplaşanda bu tip birinin uşağı yanıma gəlib ayağımdan yapışanda nifrət və qəzəblə dolu olaraq ayağımı tərpədib rədd ol ala deyirdim məsələn. çünki artıq o uşaqda atasındakı o götüqalxıqlığı görürdüm, o biri uşaqları necə döydüyünü, və atasının buna sevindiyini görürdüm "məktəbə getsin, hamını sikib çevirəcəy" adı ilə böyüdülən bu uşağın gələcəyini "hamını sikib çevirəcək bir bürokrat" olaraq görürdüm, və siktir get dədənin yanına deyə ayağımdan əl çəkməsi üçün qışqırırdım. mənim o uşağın gələcəyini dəyişməyim üçün edə biləcəyim çox bir şey yox idi zira, tərbiyə verəni atası və anası idi. hansı ki onlar da zatən uşaqları mənə oxşamasın deyə başlarını kəsərdi, o dərəcə. arxamdan başqalarına nələr dediklərini bilirdim çünki, o pozğun deyirdilər, o avara, o tərbiyyəsiz, o namussuz deyirdilər.
sonra birdən dedim ki özümə, ala dedim, bu uşaqların bizdən bir fərqi var. mən rayonda böyümüşəm. aldığım tərbiyə, mənə öyrədilənlər, ailə-məktəb-televiziya və rayon kitabxanası idi son illərdə intenrnet gəldi rayona, hansı ki o vaxtlar internet indiki kimi hər şeyin asan tapıldığı bir yer deyildi. vəssalam. nəinki başqa ölkə, azərbaycan belə olsa, bakıda böyümədiyim üçün keçmişə dayalı olaraq həmişə heyfislənirəm, ömrünün 17 ili bir bataqlıqda keçib. paytaxtda isə o qədər ehtimal var idi ki başqa insanlarla tanışmağa. rayonda böyüyən bir uşağın çərçivədən çıxması çox çox daha çətin idi. nəisə. demək istədiyim, o vaxtlar bir uşaq üçün həyatı tanıma, doğrulara qərar vermək üçün informasiya mənbəyi ailə-məktəb idi əsas, ikisi də tabu öyrədirdi. ancaq indi bir fərq var, çox böyük və qaçınılmaz bir fərq həm də: internet.
bugün doğan və doğmuş o uşaqların ailə və məktəblərindən əlavə məlumat ala biləcəkləri bitməz tükənməz dərya. onlara öyrədilən tabuları qıra biləcək bir dərya. onları yetişdirən o çirkin insanların da internetə çıxışları var artıq onlar niyə dəyişmir deyə sual oluna bilinər, çünki onların beyni inkişaf dövrünü keçib və beyinlərinə həkk olunmuş bir tabu mexanizması var. onların dəyişməsi çətindir, onlar hal hazırda internetdəki azadlıq düşmanları mexanizmasını oynayaraq interneti "vətən xainləri!!!!", "kafirlər!!" deyə şərhlərlə dolduran insanlardır. ancaq onların uşaqlarından biri gəlib sözlüyə çıxacaq məsələn. deyək ki, oxuyacaq, götür qoy edəcək. birinci qarşı çıxacaq, nifrətini qusacaq, siz deyəcək, səhv yoldasınız deyəcək, sonra sakitləşəcək, heç kimin ona qulaq vermədiyini görəcək, bir şeylərin səhv getdiyini anlayacaq yavaş yavaş, gün bə gün. o sancılı və ağrılı yeniyetməlik dönəminə girəcək, bizimlə birlikdə girəcək, bizi sevməyə sevməyə. eynilə bizim yeniyetməliyimiz kimi, çox əsəbləşəcək, qərarsız qalacaq, inancları arasında bir sual formasına çevriləcək, doğrunu axtaracaq və doğruya hər yaxınlaşanda daha da aqresiffləşəcək.
sonra bilirsiniz nə olacaq? hekayənin ən can alıcı, mənim ən sevdiyim yeri: o bizə pozğun, tərbiyyəsiz deyən, uşaqlarına bizim pis insanlar olduğumuzu öyrədən, uşaqlığımızın biryerdə keçdiyi valideyinlərinə baş qaldıracaq o uşaqlar. o bizdən nifrət edən insanlar, bizim kimi birini daha yartmış olduqlarını görəcəklər, dünyaları başlarına yıxılacaq. dəli olacaqlar, gülürəm hal hazırda, gülürəm o günləri görmək üçün. sössüz ki bu yazdığım sətirləri oxuyacaq olanlar arasında bəhs etdiyim o çirkin insanlardan da olacaq, onları daha da qıcıqlandırmaq və əsəbləşdirmək üçün belə bir misal da verim məsələn: sənin 20 yaşlı qızın bir gün evə gələcək məsələn, axşam üstü dostları ilə görüşməyə getmişdi, o "təmiz", "əldəyməmiş" illərcə əziyyət çəkib axmaq və çirkin təfəkkürünü yüklədiyin gözəl ay parçası qızın, evə gələcək mama deyəcək, bir şey deyəcəm, mən bugün sevgilimlə yatdım, çünki canım istədi deyəcək. və sənin bu çox uzun olmayan insan həyatının tam ortasına qoyduğun o namus tabun, namus dolu dünyan başına yıxılacaq. sən çikrin insan, bizi pislədin, ancaq sənin uşaqlarının manifestosunu bizlər yazacağıq. inqitamımız çox ağır olacaq sənin üçün. elə bilirsən o körpəni ətraf dünyanın çirkinlikləri olan bizlərdən qoruya biləcəksən? yanılırsan. bizim səsimiz, sənin uşağının qulaqlarına tanrının səsi kimi yerin altında belə gizlətsən çatacaq. həqiqətin səsləri. çınlayacaq qulaqlarında. səbrsizliklə gözləyirəm uşaqlarına öz tərbiyəsizliyimi yükləməyi. qəzəblə baxacaq o neçə əziyyətlə böyütdüyün oğlun və qızın sənə. necə çirkin insanlar olduğunuzu anlayacaqlar çünki. artıq azərbaycanın hansısa kəndində doğulan bir körpə o kəndin qaydaları ilə böyüməyəcək. global həqiqətlər toplusu olan bir dünyaya çıxışı olacaq zira: internetə. sənin uşağın, sənin dinindən imtina edəcək, sənin namus tabularından, sənin həyat tərzindən.
əvvəllər görəndə kefimi pozan uşağını indi görəndə gözündəki o işığı görürəm. gözündəki o çiçək uşaqlarına olan həsrəti görürəm. gözündə bir həbsxanada olan və ordan qaçmaq istəyən o insanı görürəm. gözündə səndən qurtulmaq istəyən bir insanı görürəm.
sizin tabularınız, bizim həqiqətlərimiz. yaxşılar bu filmin sonunda qalib gələcək. sizin uşaqlarının fiziki olaraq sizin, mənəvi olaraq bizim tərəfimizdən böyüdüləcəklər. sənin uşağın məsələn sənin o gözəl ömrünü boş yerə yorduğun axmaq davalardan sadəcə biri olan erməni düşməni olmayacaq məsələn.
kitab yazmağı planlayıram, sizin o çiçək uşaqlarınızı lazım olması kimi böyüdəcək kitablar.
çirkin insanlar sizi, çox çirkin. əli qanlı pis insanlar.

edit: hər dəfə belə şeylər yazandan sonra həm özüm gərilirəm, həm düşünürəm oxuyan gəriləcək. niyə yazdım deyirəm. amma mənlik bir şey yoxdur. həqiqət acıdır. həqiqətin nə qədərinə dözə bilərsən? cəmiyyət çirkindirsə, onlar haqqında yazılan yazıdan gül iyi gəlməsini gözləyə bilməzsən.