3. hindistanda filləri yetişdirmək üçün onları balaca olarkən qalın bir zəncirlə ağaca bağlayırlarmış. təbii ki, bu balaca filin bir zənciri qıra bilməsi yaxud ağacı yerindən qopara bilməsi mümkün deyil. əvvəlcə balaca fil bundan qurtulmaq üçün var gücüylə çalışar, dəfələrlə sınayar, amma nəticəni dəyişdirə bilməz, azadlığına qovuşa bilməz. illər keçər, fil böyüyər. artıq bağlandığı ağacı və zənciri yıxmaq gücünə çatar. amma fil heç vaxt bunu sınamaz. o azad olmayacağına inanmışdır. artıq qırılmayan
filin zənciri deyil, inancıdır. buna psixologiyada öyrənilmiş çarəsizlik deyilir.