1. ümumtədqiqat metodu olub, öyrənilən obyektin orjinalı əsasında, onun lazımi və mühim tərəflərindən istifadə etməklə modelinin hazırlanmasıdır. modelləşdirmə metodunun tətbiqi bir sıra zəruri hallarda meydana çıxır. məsələn, tədqiq olunan obyektin elə tərəfləri ola bilər ki onun bilavasitə öyrənilməsi mümkünsüzdür, yaxud maddi və iqtisadi durum buna imkan vermir. tutalım dünyanın yaranmasını, ya dinozavrların əmələ gəlməsini öyrənmək istəyiriksə, indiki halda yalnız modelləşdirmə metodu ilə bunu etmək olar. bu metodun tətbiqi prosesin gedişini sürətləndirir, işi asanlaşdırır. əl-buruni məhz modelləşdirmə ilə yerin modelini, yəni qlobusu yaratmışdır.

hal-hazırda bu metod ən çox kibernetika sahəsində tətbiq olunur.