əjdahalar googlla ağalar məmmədov - dünənin ən bəyənilənləri1. quldarlıq quruluşunun dağıldığı dövrdə meydana gəlmiş dini-fəlsəfi təlim.təlimə əsasən insan öz ehtiraslarını məhdudlaşdırmaq və mistik idrak (qnosiz) yolu ilə dünyanın ilahi mahiyyətini dərk edə bilər.qnostisizm xristian teologiyasını qədim şərq dinləri,həmçinin neoplatonizm və pifaqorizmlə birləşdirirdi.son forması manilik olmuşdur.xristian kilsəsi bu təlimlə mübarizə aparsa da onun üç üqnum haqqında təlimini öz ehkamları sırasına daxil etmişdir.gizli formada orta əsrlərin son dövrünədək öz mövcudluğunu saxlamışdır.