Ehtimal nəzəriyyəsinin ürəyi. Dilemmanın izah elədiyi şey odur ki, necə olur da ümumi yaxşı (hamının xeyrinə olan) nəticədən daha pisinə qərar verilir. Yaxşıdansa daha pisinin seçilməsinə səbəb xarici təsirlər, şərait, hərənin öz mənafeyinini güdərək addım atmasıdır.
Bu dilemmaya görə eyni cinayətdən şübhəli bilinən 2 şəxsin eliyə biləcəyi şeylər:
1. Günahı etiraf edib digərinin boynuna atmaq;
2. Əməkdaşlıq edib bir yerde sakit qalmaq (çünki sübutsuzluqdan hər ikisi azadlığa çıxacaq- ən yaxşı nəticə)
3. ikisinin də etiraf etməsilə müəyyən bir müddət həbsdə yatmaq (real nəticə)
1 mümkün olmur çünki hər kəs özünün ən yaxşı gedişini eliyəcək- etiraf etmək (kim niyə güvənsin ki o birisi sakit qalacaq?!). 2 ən yaxşı nəticə ola bilərdi lakin bu iki məhkum arasında heç bir ünsiyyətə icazə verilmir- əməkdaşlıq eliyə bilməzlər. 3 isə hər iki tərəfin ən yaxşı gedişlərinin (etiraf etmək) kəsişməsidi. Deməli, əlaqələri olsa tez azadlığa çıxma ehtimalları varkən bizim bu məhbuslar hələ 5 il də yatmalı olacaqlar.
*
baxdığım filmin maraqsızlığından və bitmiş imtahanlarımın verdiyi xoşbəxtlikdən götürüb tərcümə elədim:d
Bu model tək nağıl danışmaq üçün yox ağlımıza gələcək hər bir sahədə istifadə oluna bilər: investisiya qərarları, siyasət, elm, psixologiya, şəxsi həyatımız, bazarlıq etmək, sevgili seçimi və s.
P.s- dilemmadan da Nash tarazlığına keçid var ki, o da tərəflərin ən uyğun strategiyalarının kəsişməsi ilə tapılır.
şərhlər: