1. xaçpərəstlik təşəkkül tapandan üstündə mübahisə edilən şəhər. yahudilərin dini mərkəzidir. peyğəmbərləri orda olub formalaşma mərkəzləri oradır. lakin roma xaçpərəstliyi rəsmi din kimi tanıyandan sonra xaçpərəstlər orada hegamonya qurdular. islam dövlətinin 2-ci rəşid-i xəlifəsi xəttabın oğlu ömərin vaxtında islam xiləfətinə birləşdirilən şəhər 1-ci səlib yürüşünə qədər müsəlmanlarda qaldı. eyubbilərdən səlahəddin şəhəri səlib krallığından geri aldıqdan sonra sıra ilə əyyubi, məmlük və osmanlılar kimi islamda xilafət bayrağı daşıyan dövlətlərin ərazisi olub. osmanlı dövlətinin dağılmasından sonra ərəblər şəhəri islam bayrağı altında saxlaya bilmədilər. qaldı ki qüdsün müsəlmanlar üçün əhəmiyyətinə faktor var burda. 1. müsəlmanların ilk qibləsi qüds olub. 2. islam peyğəmbərinin böyük möcüzəsi kimi qiymətləndirilən merac hadisəsi qüdsdə başlayıb. 3. islamın 3-cü böyük məscidi olan məscid-i əqsa qüdsdədir. 4. müsəlmanların müqəddəs kitabı olan quranda qüds müqəddəs şəhər kimi tanıdılır, qüds sözü də zatən müqəddəs mənasını verir. 5. səlibçilərin qüds soyqırımından sonra bu şəhər müsəlmanlar üçün qeyrət məsələsidir. bir gijdıllax durub bura israilin paytaxtıdır deyir başqa gijdıllaxlar da bunu əsas götürüb fikir yürüdür. bütün mühafizəkar müsəlmanları öldürməmiş onların fikrini məhv etməmiş bu qərar hər zaman de yuri qalacaq.