6. hər şeydə olduğu kimi, dinin də sadəcə sərf edən tərəflərin yaşayırıq. Gündə beş dəfə namaz qılmayıb, sadəcə bir ay oruc tutmaqla bir növ dindəki boşluqlardan maximum faydalanmağa çalışırıq və özümüzü bununla müsəlman kimi qələmə veririk. Səmavi dinlərdə, əsasən də bizim inancımızdakı islam dinində cəza vermə Allaha məxsus olduğu üçün- Allah da rəhman və rəhimdi ( yəni bu dünyada hamıya, axirətdə yalnız mömin şəxslərə)- bəzən etdiyimiz pis əməllərin cəzası gecikir. Yoxsa Allah hər şeyə ədaləti ilə yanaşsaydı, elə o toy məclisində əlində rumka tutub, "Allah xoşbəxt eləsin, haydı bismillah" deyən yerdə Əzrayil qonardı sinəsinə. Dinsiz ölkə deyilik, əlbəttə ki, yoxsa o məhşur " qaloş"a inanc olmazdı. Bir də müsəlman sözü təslim olmaq deməkdi, yəni bütün qəlbinlə, əməlinlə Allaha təslim olursan, müqəddəs kitaba bacardigin qədər riayət eləməyə çalışırsan. Gəl gör ki, cəmiyyətimiz nə qədər əməl edir? Biz Qurana burda da sadəcə kiminsə bəhs etmək üçün müəyyən ayələri əzbərlərləyirik, ya da bizə sərf edən ayələri, hansılar ki, əməllərimizə bəraət qazandıracaq, adımız kimi yaddaşımıza həkk eləmişik. Siğə ayəsini, digər vacib ayələrdən daha əvvəl öyrənirik ki, birdən fürsət düşər, kiminləsə cinsi əlaqəyə imkan yaranar, əldən qaçırtmayaq. Peyğəmbərin həyatını misal çəkəndə, həmişə, çoxarvadlılığı ön plana çəkirik, heç başqa əməllərin sadalayan yoxdu. Biz nə müsəlmanıq, nə də dinsiz. hər şeydən biraz-biraz götürmüşük. Bizim dini inanclarımız daha çox bütpərəstliyə yaxındı, pirlərdən, seyidlərdən, möcüzə gözlədiyimiz əşyalardan nələrsə umuruq. Var-dövlətə, vəzifəyə, sitayiş edirik. Qarşımızdakı insanın sosial statusunun yüksəkliyi ilə bizim onun qabağında əyilməyi arasındakı əlaqə tərs mütənasibdi. O, vəzifəcə yüksəkdə durduqca, biz əyilirik.