Baxdı çün Əkbərinin nizədə Leyla üzünə,
Gördü zülfü tökülüb, çün şəbi-yelda üzünə.
izahlar:
Kərbəladakı döyüşdən sonra Yezidin ordusuna başçılıq edən ibn Səd qarşı tərəfdən vuruşan təqribən 77 nəfərin başını kəsdirmiş, və nizəyə keçirib paytaxt dəməşqə yola düşmüşdü. Buna görə də Sabir yazır ki,
1:Əli Əkbərin anası Leyla oğlunun nizəyə keçirilən başına baxdı,
2:Gördü ki, Yalda gecəsi (20-21 dekabr, ilin ən uzun gecəsi) kimi qapqara saçları üzünə tökülüb.
Gəldi şurə dedi: Ey şəmi-şəbistanım oğul,
Yetmədi kami - muradə məhi - təbanım oğul,
Həşrətək dildə qalıb çıxmadı bu canım, oğul,
Gəlməyəydi anan, ey kaş, bu dünya üzünə.
izahlar:
məhi-taban - ay üzlü
şəmi-şəbistan - qaranlığın işığı
1:Vəcdə yaxud da cuşə gələrək dedi ki, qaranlığımın işığı oğul
2:arzusuna çatmayan ay üzlü oğul,
3:Həsrətim ürəyimdə qaldı, çıxmadı canım oğul
Ey səba! Bircə əs, ol zülfi - pərişanı dağıt,
Xanimani - dili - viraneyi - Leylanı dağıt,
Dili - viraneyi - Leyla kimi dünyanı dağıt,
Qoyma düşsün dəxi ol zülfi-səmənsa üzünə.
Izah:
səba - külək
pərişan - dağınıq
xaniman - ev, yurd
dil - ürək, qəlb
1:Ey külək əs, dağınıq, qarışıq saçları dağıt
2:Evi ürəyi viran olmuş Leylanı dağıt
3:ürəyi viran olmuş Leyla kimi dünyanı dağıt
4: Ancaq qoyma düşsün yasəmən kimi saçları üzünə
Dedilər: Kimdi bu övrət bizi nalan eləyən,
Yoxsa Leyladı bu Məcnun kimi əfqan eləyən,
Səni, ey tazə cavan, qanına qəltan eləyən,
Necə Məhşərdə baxar Həzrəti-Zəhra üzünə?
izah:
nalan - nalə
əfqan - vay-şivən
Etdilər çahi-zənəxdanına həsrətlə nəzər,
Zər xirid olmaq üçün bir-birinə verdi xəbər,
Tökdülər Şam Züleyxaları çün əşki-bəsər,
Baxdılar həsrət ilə Yusifi-Bədha üzünə.
izah:
çahi-zənəxdan - çənədə və ya yanaqdakı quyu, qəmzə
Zər xirid olmaq - qızıl almaq
əşki-bəsər - göz yaşı
Gəh üzün ayineyi - Müshəfü Tövratü Zəbur,
Atəşi - Turi - təcəlladı cəmalında zühur,
Misridür Şam bu qibtilərə, ya vadiyi - Tur,
Ali - Fir'on gəlib baxmağa Musa üzünə.
izah:
Tur dağı - dini mənbələrə görə Musanın tanrı ilə əlaqə saxladığı yer
müshəf - bükülü kağız
qibti - yəhudiləri qovalayan fironun əsgərləri
1:üzündən tövratda, zəburda olan ayələri oxumaq olur,
2: Tur dağının atəşi üzündə əmələ gəlib
3: Deyəsən Dəməşq bu firon əsgərləri üçün Tur vadisidir
4: Yezidi firona bənzədərək gəlib onun üzünə baxdığını nəzərdə tutur.
Sabira, hər il əza saxla Əli Əkbərə sən,
Kərbəladə gedib ağla o şəhi-davərə sən,
Gəl qiyamətdə bu cəm ilə səfi-Məhşərə sən,
Qalma həsrət iki dünyadə Mövla üzünə.
izah:
Sabira - Ey Sabir
əza saxlamaq - yas tutmaq
şəhi-davər - haqqın şəhidi
səfi-məhşər - qiyamət günündəki sıra
mövla - tanrı
Mənbə:
Min beş yüz ilin oğuz şeri, I kitab, səhifə 554
Ələmdar mahir sabir haqqında
(youtube:
)
