9. Bir neçə il əvvələ qədər dəhşət əziyyətini çəkdiyim, indiki həyatımda isə nəticələrinə qatlanmalı olduğum lənət adlana biləcək psixoloji problem. Anxietiya ilə birbaşa əlaqəsi var. Asosiallıqla qarışdırılmamalıdır. Asosiallıq sosial fobiyanın bir simptomu ola bilsə də şərt deyil. Yəni sosiofobik insanlar sadəcə utancaq, çəkingən olmurlar. Amma harda hansı hərəkəti edəcəklərinə əmin olmadıqlarına görə asosial ola bilirlər. Yəni sosiofob insan başqalarının rahatlıqla etdiyi hərəkətləri edərkən absurd dərəcədə gərgin olurlar. Hamı mənə baxırmış, hər kəsin diqqəti mənə yönəlib kimi şeylər düşünürlər. Hansı ki xırda bir şeyi edərkən belə elə olmasa da hər kəsin onu izlədiyini, etdiyi şeydə uğur əldə etməsə gülüş obyektinə çevriləcəyini düşünüb gərginlik yaşayırlar. Bu gərginlik öz yerini daha da gərginliyə buraxır və bir paradoks yaradır özündə. Buna görə də bu tip insanlar adətən çox insanın olduğu yerlərdən uzaq gəzirlər, tək qalmağa, içki və siqaretə, hətta narkotik istifadəsinə meyilli olurlar. Adi bir insanın vecinə almayacağı şeyi belə günlər, aylar və hətta illərlə beyinlərində dolandıra bilir və o anı düşündükdə yenə eyni hissləri keçirirlər. Sosiofoblar konfranslarda, çıxış edəcəyi hansısa toplantılarda olmaqdan çəkinirlər. Hansısa amili ondan yuxarı olan insanla (tələbə -müəllim, işçi - müdir, vətəndaş - polis, hətta ondan daha cüssəli, diribaş və s.) ünsiyyət qurmaqdan qaçarlar və bu hal onlarda gərginlik yaradar. Çox az sosiofob isə utancaq və çəkingən olmaz, lakin çox kobud, tikanlı və bəzənsə yaranan ünsiyyət problemlərinə görə dava-dalaşa meyilli insan ola bilər. Hansı ki bu özü də normal ünsiyyətə mane olan sosial fobiyanın nəticəsidir. Sosial fobiyanın əlamətləri sosial anxietik pozuntu və bundan ərsəyə gələn üzdə qızarma, həyəcanlanma, gərginlik, utancaqlıq, bunlara bağlı olaraq döyüntünün artması, ani qıcolmalar, kəkələmə və s. ola bilər. Sosial fobiyanın yaranmasında əsas faktor əksər hallarda mühafizəkar ailə predmentidir. Yəni övladını qorumaq istəyən ailə onu evdən bayıra buraxmadıqda, ora getmə, onu etmə tipli qoruyucu şeylər etdikdə; habelə normal oturmamış ailələrdə olan dava-dalaşlar, hay-küy; hər addımda uşağı aşağılamaq, əziyyətlə gördüyü hər şeyi gülüş mənbəyinə çevirmək, aşağılayıcı ifadələr işlətdikdə uşaq bir fərd kimi böyümür, yetkinlikdə öz sosial çevrəsi olmur və ya az olur. Özünü insanlar içində narahat hiss edir və tək qalmağa can atır. Buna görə də əksər sosiofoblar asosial olur, onları gərginləşdirə biləcək hadisə ola biləcəyi ehtimalı çok kiçik olsa belə bunu öz beyinlərində çox böyüdərək həmin yerdən uzaqlaşmağa çalışırlar. Uzun sözün qısası sosial fobiyanın yaranmasında fərdin uşaqlıa dövrü və bu dövrdə şüuraltına həkk olunan şeylər təməl faktorlar hesab olunurlar.

P.s.: bundan əziyyət çəkən və ya sualı olan varsa şəxsən kömək etmək istəyərəm əlimdə olduğu qədər. Mən peşəkar həkim deyiləm, sadəcə sosial fobiyanı böyük ölçüdə məğlub etmiş biriyəm.