28. Şübhəsiz ki, pul həyatımızda bizim üçün çox vacibdir. Amma biz pul ilə xoşbəxtliyinala bilərik mi?
Cavab vermədən əvvəl soruşmaq istəyirəm ki, "xoşbəxtlik nədir?"Əslində, xoşbəxtlik yoxdur, çünkü konkret olaraq var olan bir şeyin, konkret tərifi,izahı olur.
Gəlin yaşanmış bir hadisəyə baxaq.
Bir millioner olur. Bir gün onun şirkəti bankrot olur. Millioner evə qayıdarkən tək bir şeyi düşünür ki, evdə başına atəş açacaq. Və bu zaman o, küçədə əlil arabasında oturan gənc birini görür . Onun üzü gülümsəyirdi və özü üçün xoşbəxt-xoşbəxt mahnı oxuyurdu. Bəxtəvər insana bənzəyirdi. Millioner birinci çox çaşdı, sonra isə ondan dərs götürdü. Bu zaman o düşündü ki, bu əlil arabasında gənc bir oğlandır, üstəlik kasıbdır, heç nəyi yoxdur amma xoşbəxt halda mahnı oxuyur, mən isə sağlamam. Evim var, maşınım var, ailəm var, özümə görə pulum var. Sadəcə şirkətim iflas edib deyə niyə özünü öldürüm? Və beləliklə o öz fikrini dəyişir. Onda sənin xoşbəxtlik üçün konkret şeylərə ehtiyacın yoxdur. Xüsusilə də maddi şeylərə. Əsas şey, insanın həyata necə baxmasıdır. Insan əlindəkilərin dəyərini bilir mi? Və insan şükür edə bilirmi? Əsas olan bunlardır. Ancaq o insan ümumiyyətlə (genəlliklə) xoşbəxt ola bilər ki, o özündən yüksəkdə olanlara yox, özündən alçaqda, özündən kasıb olan kəslərə baxsın. Bax bu insan nankorluq etməz. O ailəsinin, uşaqlarının dəyərini anlaya bilər. O evinin dəyərini bilər baxmayaraq evi balacadır, pulunun qədrini bilər baxmayaraq ki, pulu çox deyil. Amma acgöz insan hansı ki, gözü həmişə zirvələrdədir,o heç vaxt rahat ola bilməz. O özünü həmişə narahat hiss edəcək və həmişə daha çoxunu istəyəcək. O hər daim həyatındakı kiçik problemləri görəcək və həmişə onlar barəsində danışacaq. Əslinə qalsa, nankorluq insanın təbiətində var lakin bu bəzilərində daha çoxdur, bəzilərində daha azdır. Əgər pul xoşbəxtliyi ala bilsəydi, varlı Avropa ölkələrində heç kəs intihar etməzdi. Və yaxud 2016ci ildə Amerikada 45.000, 2017ci ildə 47.000 insan intihar edib. Amerikada hər 10 nəfərdən biri antidepressantdan istifadə edir. 2018inci ildə Isveçrədə 14000 uşaq antidepressant ilə müalicə alıb ,bu say əvvəlki illərə nisbətən 3 qat daha çoxdur və s və s əgər pul xoşbəxtliyi ala bilsəydi, onlar nə intihar edərdilər nə də depresiyaya düşərdilər. Əgər pul xoşbəxtliyi ala biləydi, onda kasıb amma xoşbəxt insanlar mövcud olmazdı.
Pul sadəcə həyatımızı rəngləndirən və həyatımıza kiçik əyləncələr qatan bir şeydir. Amma insanlar pula öyrəşdikdə, pul artıq insanların gözlərində adi bir şey olur və adi şeylər öz dəyərini itirir. Məsəl üçün:
Hər həftə bazarlıq edirik və çoxlu şeylər alırıq amma bunun üçün xoşbəxt olmuruq . Amma elə ailələr var ki, bizim aldıqlarımızı ala bilsə, xoşbəxt olar. Və ya varlı insanlar hansılar ki, pula öyrəşiblər, istədikləri hər bir şeyi almağı adət halına gətiriblər. Istədikləri hər bir şeyi ala bilmələrinə baxmayaraq, onlar aldıqları şeylər üçün xoşbəxt olmurlar. Bu səbəbdən də, insanlar həmişə daha çoxunu, daha çoxunu və daha çoxunu istəyir və istəklərinin heç vaxt bir sərhədi olmur. Eynilə mənim nənəm kimi, sadəcə rayondan bəyənmədiyi üçün satmağa gətirdiyi qızıllar bir torba idi. ( Görəndə şok keçirmişdim ki, nə qədər qızılı var, amma sonra öyrəndim ki, bunlar hələ onun bəyənmədiyi qızıllardır, satmağa gətirib) amma yenədə atam işlə bağlı Türkiyə gedəndə istədiyi şey, Brilliant üzük və Şuba olmuşdu.
Nə isə. Keçək mövzuya.
Onda deməli, pul ilə xoşbəxtliyi ala bilmərsən. Əslində insan pul ilə dəyərli heçnə ala bilməz, sadəcə dəyərli "şeylər" ala bilər.
Pul ilə yaxşı dost ala bilmərsən, sadəcə saxta dost ala bilərsən, pul ilə səni sevən qohumlar ala bilmərsən, ikiüzlü və yaltaq qohumlar ala bilərsən, pul isə yaxşı ər/arvad tapa bilmərsən, sadəcə pulunu sevən birini tapa bilərsən, pul ilə sağlam və ya sənə hörmət edən övlad ala bilmərsən və s və s.
Qısaca əgər pul Allah üçün dəyərli olsaydı onu daha çox pis insanlara verməzdi. Allah bizə nə kasıblıqdan isyan edəcək, əziyyət çəkəcək qədər az pul versin, nədə varlanıb quduracaq qədər.
Əsl xoşbəxtlik bu miqdarda pul ilə səni sevən və sənin sevdiyin insanlarla birgə yaşamaqdır.