2. ənənəvilikdən uzaq müəyyən fikirlər toplusunu təməl götürərək qurulan və idarəsi tamamilə onlara əsaslanan siyasi sistem. aksiom olaraq qəbul etdiyi mülahizələrə zidd olan bütün iddialar, anlayışlar onların təkzibedilməzliyinə şübhə doğura biləcəyi üçün basdırılır, təqib edilir. Bu da nəinki fərqli iddialara sahib siyasi partiyaların varlığına yol verməmək, eyni zamanda sosial həyatın bütün sahələrində idarəni bir əldə toplamaq deməkdir. belə sistemdə digər düşüncələrin incəsənətdə ən kiçik işartısı belə qəbuledilməzdir.

(bax: repressiya)

(bax: senzura)

(bax: gulag)

ssri bu tip sistemlərin ağla ilk gələni və həyatımıza günün bu günü də miras qoyduğu tendensiyaları ilə bilavasitə təsir edən nümunəsidir. vəzifədə olanlardan qorxu, rüşvət, fərqli fikirlərə qarşı dözümsüzlük, idarədə aşkar varlığı ilə irəli çıxan sadəcə bir siyasi partiyanın olması, bu partiya üzvlərinin imtiyazlarının qeyri-məhdudluğu, mediyada tərəfkeşlik, yaltaqlıq və s. kimi bir çox şeyin belə böyük miqyasda olmasının səbəbi 70 illik totalitar rejimdə 'pis-yaxşı' 'survive' etməyin göstəriciləri deyil də nədir? sözdə ölüb, təsirləri ilə hələ də hiss olunandır.