1. “dəliliklə ağıllılıq arasında incə bir xətt var” demək olar ki, hamımız eşitmişik bu sözü. və əksəriyyətimizdə də az qıcıq oyatmayıb. üsyan etmək keçib içimizdən: ay millət, bəs mən nətəhər edim ki, o xətti lazımi tərəfə keçim?
yadımdadır, tələbə vaxtı kiçik bir araşdırma aparmışdım həmin üsyankarlar haqqında. məlumum olmuşdu ki, nə qədər adam o məlum xətti keçmək üçün “çalışıb-vuruşub”. özünü hündürlükdən atan kim, başına daş vurduran kim, müxtəlif sado-mazoxist üsullardan istifadə edən kim (başlarından aldıqları zərbədən dahi olacaqlarını düşünürdülər).
yaxşı tərəfi odur ki, insanlar “ağıllı” olmağa can atıblar. bütün bunlara nə gərək var idi axı? sadəcə əlinə 18-25sm.lik birşeyi almaqla daha effektiv yola başlamaq olardı. mən əslində kitabı nəzərdə tutmuşdum. nəisə...

ən çox kimlərə dəli titulu verilib? yaradıcı, istedadlı insanlara: yazıçılara, rəssamlara, musiqiçilərə, bəstəkarlara, alimlərə və s. əslində xırdalasaq o qədər çox səbəb çıxacaq ki, amma, içlərində ən qüvvətlisi insanların stereotiplərin əsiri olmaqlarıdır. niyəmi belə düşünürəm? çünki yaradıcı insanların özlərinə məxsus xüsusiyyətləri olur. daha çox spontan yaşamaq üslubu, özünəməxsus və cəld düşünəbilmək bacarığı, yeniliyə açıq olma, maraq dairəsinin çoxyönlü olması, problemlərə fərqli aspektlərdən yanaşma bacarığı, sərbəst olma, özünəqapalı və ya coşğun olma, hisslərinin güclü olması, təsir edici olma, yeni olanı qavrama bacarığı, təxəyyülün zəngin olması, ssenari uydurabilmə bacarığı vəsairə vəsairə... bunların hamısının bir fərddə olması vacib deyil. yaradıcı fərdlər cəmiyyətin normal olaraq gördüyü fərdlərin ortalama xüsusiyyətlərindən bir az kənara çıxırlar. məsələn, bu fərdlər cəmiyyətin dəyərlər sisteminə görə ən uclarda gəzişən, öyrəşilmiş standartlarla kifayətlənməyib yenilik arxasınca qaçan, tənqidi dünyagörüşünə malik fərdlərdir. nəticədə cəmiyyət üçün fərqlidirlər. və məhz bu birmənalı olmayan fərqliliyi insanlar qəribəlik olaraq dəyərləndirirlər. qəribəliyi də dəliliyin əlaməti olaraq görürlər.
əzizim salvador dali “mənimlə bir dəli arasındakı tək fərq mənim dəli olmamağımdır” demişdi, anlayan anlasın deyə.