2. Fərqlilik yarada biləcək amma hansı tərəfdən bilinməyəcək rola sahibdi.
Bugün istər məktəb istəsə də universitet müəllimləri sadəcə dikdator kimi çıxış etməyi seçib. Dərs izah edilir nə məktəbdə nə də universitetdə soruşmurlar sən bu haqqda nə düşündün deyə. Əzbərçilik, monotonluq, bəsitlik. Azərbaycanda və birçox ölkədəki təhsil sistemi budur.
Acınacaqlı hal budurki, dəyişməyədə çalışmırlar. Müəllimə bir dəfəsində bu fikrimi dediyimdə sizə zato bizim işimizə söz deyəcək həddi veriblər tərzində cavab almışdım. Ondan sonra məktəb həyatımda bir dəfə də əzbərlədilənlərə ciddi yanaşmadım. Müəllim çoxdu əsl müəllim isə çox azdı.
Yanına hazırlığa cəlb etmək üçün ibtidai sinif şagirdlərin valideynlərinə manipulyativ leksiyalar deyərək gəlir qazancı kimi şagirdləri görür bəziləri. içi mənim öz ibtidai sinif rəhbərim.
Təhsil dediyimiz pedagogikada gözəl izah olunub amma uzatmaq istəmirəm(əslində olan:o imtahanda müəllimə 17'lə keçirdiyindən zəhləsi gedir həmin fəndən və yaddaşdan köklü sürətdə silib hərşeyi) . Amma təhsilin insanın gələcəkdə indiki fərddən hansı fərdiyyətə çevriləcəyini müəyyən etməsinə böyük toxunuşları var.
Amma indiki və dəyişilməzsə gələcək zamanlarda da düşünmürəm ki təhsil lazımlı dərəcədə qiymətləndirilsin.
Fizika qanunlarını uşaqlara durun doğrudurmu deyə sual verin demirəm, nyutonun qanunu izah etdikdən sonra nümunə çəkməsini niyə o nümunəni seçdiyini soruşmalarını istəyirəm.
Tələbəyə freydin uotsonun qoyduğu nəzəriyyələrə səhvdi deməsini tələb etsinlər demirəm ,amma o nəzəriyyəyə əsasən sən hansı hadisəni necə təsəvvür edərək izah edə bilərsən deyərək dərsi daha yaxşı mənimsəməsinə kömək edə bilərlər.
Bugün öz qrup yoldaşlarımal bərabər ən çox çətinlik çəkdiyimiz dərs məntiq dərsidi, halbuki təfəkkürdən danışır ,ovcumuzub içi kimi bilirik. Niyə çətindi? Çünki müəllim dərsi sevdirmir,dərsdən də özündən də soyudur. Bir pedagog öz xarakterini kənara atıb mən beləyəm siz susun deməməlidi. Bir pedagog aditoriya qarşısında dərsi izah edərkən tənqid hədə qorxu gəlmədən izah etməlidi.
Bəli müəllimlərdə bəzən tənqid etməyə haqqları olur ,amma durub qıcıq yaradaraq bilik ötürəcəyini zənn edirsə çox yanılır.
Ən sevdiyim dərs disskusiyayla keçən etnopsixologiya olmuşdu. Bugündə bütün mövzular yadımdadı, çünki müəllim əsl təlimçi idi. Amma səhər keçilən məntiq mühazirəsindən 1cümlədə yadımda deyil.
Eyni situasiya məktəb üçündə keçərlidi.
Qatıldığım bir təlimdə xaricdə unidə oxumağa hazırlaşab gənc oğlan var idi. Təlimçi ona azərbaycanda niyə oxumaq istəmirsən deyəndə, azərbaycanda təhsil vaaar? Demişdi. Var abisi ,amma təhsili tətbiq edəcək əsl müəllim çox azdı. Həmin gənc bu arada azərbaycan tarixi bilmədən antimilliyyətçi düşüncə ilə almanyaya gedəcəkdi. Ümid edirəm getməzdən öncə tariximizi oxuyub gedib.. Bununda antidüşüncələri təməlində müəllimlər durur, tarixdən 2 yazan müəllim ,müəllim uşağıan torpil edilib qiymət kəsmə məsələləri, dərsin keçilməməsi, dərsdə artlq şeylərin danışılmasl, tənqid ,təhqir.
Hardan bilirəm bu qədər dəqiq? Da də səhvlərimin səbəbi olan sevimli məktəbimin müəlliməsi sağolsun. Nifrət etdirmişdi öz dilimə oxumurdum. 11də getmişdim hazırlığa o dərəcə gözüm götürmürdü bu fənni.
Nəysə uzun sözün qısası ümidim yeni müəllimlərədi, onlar edəcək nə edəcəklərsə. Təhsil naziri məsələsi boşdu indiki dövr üçün.