38. Şuşanin Azərbaycan mədəniyyətinə verdiyi töhvə Baki şəhəri ilə eyni bəlkə də daha çoxdu.   Şuşa sadəcə coğrafi baxımdan, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ üzərində suveren hüququnu nümayiş etdirən əsas yaşayış məntəqəsi kimi strateji əhəmiyyət kəsb edən bir bölgə deyil. Şuşa Azərbaycan mədəniyyətinin beşiyi, bir çox görkəmli sənətkarların, musiqiçi, memar, rəssam və ədiblərin, dünya mədəniyyət xəzinəsinə böyük töhfələr vermiş şəxsiyyətlərin vətənidir. Onlardan bəzilərini yada salaq.
Qasım bəy Zakir (1784-1857)
Xurşidbanu Natəvan (1830-1897) l Nəcəf bəy Vəzirov (1854-1926).
Yusif Vəzir Çəmənzəminli (1887-1943).Azərbaycan peşəkar musiqisinin banisi, dahi bəstəkar Üzeyir bəy Hacıbəyli (1885-1948) Şuşanın dünya şöhrətli yetirmələrindən birincisidir. Azərbaycan opera musiqisinin banisi kimi tanınmaqla yanaşı tarixdə istedadlı jurnalist, görkəmli dramaturq, pedaqoq, musiqişünas kimi də ad qoyub.Azərbaycanin özünəməxsus musiqi janri olan Muğam musiqisi Şuşada təşəkkül tapıb. Ən güclü muğam ustadları şuşadan çıxıb. Uzun sözün qısası Şuşa Azərbaycan mədəniyyətinin simvolu olub həmişə. Ermənilər üçün şuşa geostrateji önəmdən başka heçbir önəm daşımayib. Ona görə də Ermənilər, Azərbaycana təcavüz edərək qurduğu qondarma "Dağlıq Qarabağ Respublikası" nin parlamentinin və paytaxtinin Şuşaya köçürmək isdemelerinin yalnız bir məqsədi olub!.o da Azərbaycan xalqına "Baxın biz sizin nəinki torpaqlarınızı, hətda mədəniyyətinizi belə işğal etmişik, məhv etmişik, sizin artıq bir mədəniyyətiniz yoxdu" mesajı vermək olub. Ona görə də indi Şuşanin şanlı Azərbaycan ordusu tərəfindən işğaldan azad olunması, həm də Azərbaycan mədəniyyətinim, musiqisinin erməni işğalından azad olunması deməkdir!!!