bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

matthias corvinus

əjdahalar   googlla
-

    #sözaltı wiki təsadüfi wiki gətir

    yazarın wiki entryləri: ı osman - berlin müqaviləsi - on iki adalar
    1. 1457-ci ildə Macarıstan Kralı elan edilən Hünyadi sülaləsindən Janos'un oğlu.

    Macarıstan və Polşa Kralı III Wladislas'ın 1444-cü ildə Varna muharibəsində öldürülməsindən sonra macar zadəganları Wladislas'tan əvvəlki Kral Albert von Habsburg'un oğlu II Ladislas'ı Macarıstan Kralı elan etdilər. Ancaq Ladislas'ın yaşı kiçik olduğundan onun yerinə ölkəni faktiki olaraq Janos Hunyadi idarə edirdi. Ladislasın Kral elan edilməsindēn bir müddət sonra öncə Janos sonra isə Ladislas vəfat etdi. Macarıstan taxtı boş qaldı. Yeni Kral seçmək üçün toplanan macar zadəganlar diet'i (məclisi) "Atasından fitri istedad almış" Matthias Corvinus'u Kral elan etdilər. (Bu Polşa və Litva Kralı Casimir Jagiellon'u qəzəbləndirmiş və sonradan polyaklar ilə muharibəyə səbəb olmuşdu.)

    Matthias hakimiyyətə gəldikdə ilk iş olaraq Slovakiyadaki çexləri muzdlu qoşun olaraq orduya almaq oldu. Bundan sonra polyak və macarlardan da muzdlular toplayan Matthias qurduğu orduyu alovlu silahlarla silahlandırdı(Bu xristiyan dünyasında ilk odlu silahlardan geniş istifadə edən ordu idi.)
    Muzdlular ibarət olan bu qoşun disiplin və hərbi bacarığı ilə seçilirdi. Zirehlərinin rəngindən ötürü Qara ordu, "Fekete Sereg" kimi tanınırdı. Matthias bu orduyu saxlamaq üçün vergiləri xeyli artırmışdı. Ancaq daimi bir qoşunu olduğu üçün zadəganları özündən tam asılı etmişdi ki, bu özbaşınalıqların qarşısını almış və Matthias'a xalqın rəğbətini qazandırmışdı.

    Matthias həm də Osmanlı dövləti ilə olan cənub sərhəddinə çoxlu qalalar tikdirdi. Osmanlı akınçılarının talanlarının qarşısını aldı. Hətda Şimali Bosniyanı Osmanlılardan almağı bacardı. Ancaq daha iləri gedə bilmədiyi üçün üzünü cənuba yox qərbə çevirdi.

    14-15-ci əsrlərdə Çexiyada yaranmış husit hərəkatı Matthias'ın vaxtında da davam edirdi. Matthias bu vəziyyətini fürsət kimi dəyərləndirdi. Zira Papa ilə düşmən olan bu inancın mənsubları ilə vuruşmaq heç kimdə qıcıq oyandırmazdı. Bu səbəbdən Matthias 1468-1479-cu illəri əhatə edən Macar-Çex muharibəsini başlatdı və Bohemiya taxt-tacı ilə Sileziyaya sahib oldu. Muharibə dövründə həm də polyaklarla vuruşan Matthias muzdlu qoşunu sayəsində bir çox parlaq qələbə qazanmış, polyakları geri çəkilməyə məcbur etmişdi.

    Bohemiya məsələsi həll olunduqdan sonra Matthias üzünü Avstriyaya çevirdi. Zira Avstriya Qrafı və Müqəddəs Roma Imperatoru III Friderich Matthias'ın Bohemiya taxt-tacına sahib olmasına qarşı çıxmışdı. 1483-cü ildə buna cavab olaraq Matthias Corvinus Viyana'yı muhasirəyə aldı və ələ keçirdi. 1490-cı ildə vəfat edənə qədər də buranı öz paytaxtı olaraq saxladı.

    Matthias dahi bir hərbçi olmaqla yanaşı bir renesans intellektualı idi. Budapeştdə qurduğu Corvinus kitabxanası dövrünün məhşur italyan əsərləri ilə zəngin idi. Onun dövründə Macarıstan xəzinəsi aşıb-daşmış, Kral hakimiyyəti özünün ən böyük zirvəsinə çatmışdı.

    Ancaq Matthias 1490-cı ildə vəfat edikdə bir varisi yox idi. Bu səbəbdən ölümündən sonra hakimiyyətə çex hökmdarı II Wladislas gətirildi. Səriştəsiz bir axmaq olan Wladislas ölkəni tamamilə batırdı və iflas ettirdi. Axmaqlıqda özündən geri qalmayan oğlu Lajos isə Mohac'da öldürüldü və Macarıstan Krallığı Osmanlılar tərəfindən süquta yetirildi.

2 əjdaha

Su iti
#314424


24.12.2020 - 23:03
+2197 oxunma
wikiləyən: zazoza



hamısını göstər

üzv ol

...