uşaqdan böyüyə hər kəs səbirsizliklə təcrübənin necə keçəcəyini gözləyirdilər. fizik foucalt isə dünyanın fırlandığından əmin idi. təcrübə bəsit bir qaydaya əsaslanırdı: rəqqasa hər hansı bir qüvvə təsir etmədiyi halda düz xətt boyunca hərəkətini davam etdirəcək. bax belə:
ancaq foucault bunun belə olmadığını və müəyyən müddət sonra rəqqasın hərəkət xəttinin dəyişəcəyini deyirdi. bu da dünyanın fırlandığının sübutu idi. az əvvəl şəklini verdiyim binanın qübbəsindən zəmininə qədər təqribən 70 metr uzunluğunda dəmir tel bərkidilir və bu teldən 25-30 kq ağırlığında dəmir kürə top asılır. rəqqasın hərəkət xəttini görmək üçün isə yerə qum tökülür, dəmir top cüzi təsir belə olmasın deyə bərkidildiyi ipdən ayrılır. və təcrübə başlayır.
birinci period düz xətt. ikinci, üçüncü, dördüncü... heç bir fərq yoxdur. iyirmi dəqiqəyə qədər heç bir fərq olmadığını görən insanlar yavaş-yavaş dünyanın fırlanmadığını düşünməyə başlayırlar. foucault isə işarə ilə gözləmək lazım olduğunu bildirir. heç kim danışmır, tam səssizlikdir. balaca bir hərəkət bütün təcrübəni korlaya bilərdi. təqribən 45-50 dəqiqə sonra rəqqasın cızdığı xəttdə dəyişiklik müşahidə olunur
əgər bir gündən daha çox (30-32 saat) gözləsəydilər rəqqasın cızdığı həndəsi forma çevrə olacaqdı. bir sözlə bu təcrübə dünyanın döndüyünün ilk sübutu idi.
təcrübə avropadakı məktəblərdə, aşağı siniflər üçün dərslərdə tez-tez təkrarlanır, şagirdlər insanlıq tarixinin ən vacib təcrübələrindən birini öz gözləri ilə görürlər.
mənbə.
https://en.wikipedia.org/wiki/Foucault_pendulum
və entry illər əvvəl yazıldığı üçün unutduğum digər mənbələr
qeyd. entry 2015ci ildə şəxsim tərəfindən yazılmışdı, yenidən bərpa edildi.