10. serb nasiri və komedioqrafı branislav nuşiçın "özbioqrafiyam" əsərində kimya haqqında maraqlı bir yazısı var:
" mənim onu söymək arzusundan uzaq olduğuma baxmayaraq, bu fənn haqqında da tərifli sözlər deyə bilməyəcəm. insanın bütün kimyadan öyrənə biləcəyi və həyatda sərfəli surətdə istifadə edəcəyi bir şey varsa, o da təxminən, yalnız bundan ibarətdir:
heksozlar - çoxatomlu spirtlərdir ki, bərpa olunduqda xalis alkoqol ch2(oh), ch(oh), ch(oh), ch(oh), ch(oh), ch2oh, yəni meyvə şəkəri, qənd manniti, aldehid: ch2(oh), ch(oh), ch(oh), ch(oh), ch(oh), cho verirlər; meyvə şəkəri isə - aldegeto-spirtdir: ch2(oh), ch(oh), ch(oh), ch(oh), co3. ch2(oh) diheksozlar anhidrid heksozlardır: c6h11o5
oh ho c6h11o5 - h2o = c6h11o5 • c6h11o5 - bu adicə qənd, bəhər və meyvə şəkərinin anhidrididir.
maltoza - meyvə şəkərinin və qalaktozanın anhidrididir. diheksozlar - bərk anhidridlərdir, ancaq turşu içərisində qaynadıldıqca iki heksozlu molekula hidroliz olunurlar:
c6h11o5o • c6h11o5 h2o = c6h12o6 c6h12o6

poliheksozlar isə - heksozanın anhidridləridir:
nc6h12o6 - nh2o = (c6h10o5)
odur ki, bunlar da heksozlara hidroliz olunurlar:
(c6h10o5) nh2o = nc6h12o6

oxucularımın səhhəti üçün narahatlığım qoymur ki, kimyadan yenə də bəzi para misallar gətirim. ancaq elə bilirəm, onları kimyanın lazımlı bir elm olduğuna inandırmaq üçün bu da kifayətdir. həm də zənnimcə, hətta bu kiçik mühazirə, məsələn, məmurları qırmaqdan ötrü ciddi bir vasitə kimi uğurla həyata tətbiq oluna bilərdi. hamıya məlumdur ki, məmurlar həddən artıq çoxalıb və dövləti bu ağır yüksən xilas etmək üçün vasitə tapmaq xeyli çətindir. bir yandan, qərar və qanunlara əsasən, məmurlar işdən çıxarılır, o yandan isə xalq deputatları, müxtəlif cəmiyyət və klubların başçıları, xala-bibiləri, sahibkar xanımları təzə məmurları işə dürtürlər. beləliklə də, məmurların sayını ixtisar etmək uğrunda mübarizə dövlət dəmir yolları vaqonlarını taxtabitidən təmizləmək kimi bir şey olub; bu yandan müdriyyət köhnə həşəratı qırır, o yandan isə mehmanxanalarda gecələyən sərnişinlər vaqonlara təzə həşərat gətirirlər. əlbəttə, məmurları məhv etmək üçün daha təsirli dezinfeksiya tədbirləri görmək lazımdır və yəqin ki, yuxarıda kimyadan göstərdiyimiz mühazirə belə bir vasitə ola bilərdi. bütün məmurlara əmr verilə bilərdi ki, həmin mühazirəni əzbər söyləsinlər. bunu bacarmayanları isə dövlət qulluğundan qovmaq olardı. bu vasitə ilə də dövlət qulluqçularının 90%-i dövlət büdcəsinə daha yük olmazdı."

qeyd: yazıda bəzi kimya terminləri tərcümə səhvi olduğunu düşünülüb düzəldilmişdir.
* entry kimya haqqında olan yazının yarısıdır. tamamı maraqlı olsa yaza bilərsiz glş