1. var olan galaksimizin ~23% faizini əmələ gətirən, galaksiləri bir arada tutması və çəkim gücü ilə varlığı isbat olunan maddə. işığı əmmir/əks etdirmir. nələrdən ibarət olduğu tapıla bilinməyim hələki. black hole, axion, brown dwarfs, m.a.c.h.o ilə oxşarlıqları var, ama fərqləri də olması qara maddəni tamam ayrı bir maddə olduğunu ortaya qoyur. hal hazırda içimizdən keçən milyonlarca qara maddə parçacıqlarının olmasına baxmayaraq, haqqındaki məlumatların çoxu sadəcə hipotezlərdən ibarətdir.

(bax: dark energy)

http://www.crystalinks.com/darkmatter.html