1. Son bir neçə aydır mənim və 3 dostumun üzərində işlədiyimiz start-up. Deməli bizim prinsipimiz nədir. Bəlkə də çoxunuzun "denebunu" və ya "pitch me" dən xəbəriniz var. Biz də bunun Azərbaycan versiyasını hazırlamağa çalışırdıq.
Deməli siz bizim saytımızda qeydiyyatdan keçib, formu doldurursuz. Bu formda sizin gündəlik həyatınızla bağlı təxminən 40a yaxın sual var. Siz bu suallara cavab verdikdən sonra sadəcə gözləyirsiniz. Əgər formu dolğun doldurmusuzsa növbəti ayın əvvəlcədən müəyyən olunmuş günü sizə qutu göndəriləcək. Bu qutunun içində (bizim planladığımız) müxtəlif kosmetik, qida vasitələri var. Bu qeydiyyatdan keçən adamın xüsusiyyətlərindən asılıdır. Məhsulları istifadə etdikdən sonra məhsullarla bağlı öz düşüncələrini bizim saytımızda bölüşməlisiniz. Bölüşməsəniz növbəti aylarda sizə qutu verilməyəcək. Bu qədər sadə. Heç bir ödəniş, kart məlumatı tələb olunmadan pulsuz məhsul test edə bilərsiz. Bunun şirkətlərə də böyük əhəmiyyəti var. Həm insanların düşüncələrini əyani şəkildə görə bilərlər həm də bu onlara əlavə reklamdır(saytda bizimlə əməkdaşlıq edən şirkətlərin məhsulları göstəriləcək). Başqa tərəfdən, əgər sizin şirkətin yeni bir məhsul ideyası varsa onu bizə təqdim edib, istehsala başlamadan insanların bəyənib bəyənmədiyini bilə bilərsiniz. Həmçinin çox münasib qiymətə razılaşa bilərdik şirkətlərlə. Tv-yə verdiyi reklamın qiymətindən dəfələrlə ucuz amma daha effektiv.
Bəs nəticə nə oldu? Heç bir şirkət bizimlə işləmədi. Daha doğrusu əksəriyyəti ilə heç əlaqə saxlaya bilmədik. Bəzilərinin saytında yazılan nömrəyə zəng edirik, nömrə ya işləmir ya götürən olmur ya da başqa nömrə olur. "Danone Azərbaycan"ın nömrəsinə yığdıqda qoca bir xala götürüb bunun ev nömrəsi oldğunu dedi lol. "Veysəloğlu" nun nömrəsinə yığdıqda gözləyin, operator sizinlə əlaqə saxlayacaq deyir amma 1 dəqiqə gözləyirsən sonda əlaqə kəsilir, üstəlik kontur da çıxır. Ölkənin qabaqcıl şirkətləri ilə əlaqə saxlamağa çalışdıq amma heç biri qozuna da almırdı. Problem odu ki, şirkətlərin ünvanına gedirik, görüşmək üçün əvvəlcədən danışmalı olduğumuzu deyirlər. Amma zəngə cavab vermirlər, maillərə də geridönüş etmirlər. Bütün şirkətlər içində sadəcə "Engin LTD" bizimlə danışdı, prezentasiya hazırlayıb daha sonra gəlməyimizi dedi. Marketinq şöbəsinin sədri müdirlə danışmalı oldğunu dedi. Hələ də gözləyirik ki müdirlə svyaza çıxsın. Ölkədə marketinqin nə qədər bərbad vəziyyətdə olduğunu bir daha öyrəndik. instagram, tiktokda 15k takipçisi olan götü bədəninin yarısını təşkil edən qızlara sponsorluq edib, reklam verən şirkətlər bizimlə əlaqə yaratmır belə. Çünki sadəcə 4 nəfər 1ci kurs tələbəsiyik. Bu işə sadəcə öz təqaüdlərimizlə başlamışdıq. Problem isə bu deyil, arxamızda hansısa böyük vəzifəsi olan adam gəlsəydi, ya ofislərə avtobusla yox, "Q7" ilə getsə idik indi yəqin ki, işimiz hazır idi. Bu ölkədə qalmayacağımı bir daha dəqiqləşdirdim. Heç kim mənə burda qalıb ölkəni düzəltməyə çalışmaqdan danışmasın daha. Çünki normal yolla şəxsi biznesi qurmaq qeyri mümkündür, onu anladım. Eyni prinsiplə işləyən Türkiyədəki "Denebunu" 1 ildə 2 milyon yatırım almışdı. Ehh gedim ömrümün sonuna qədər mənə lazım olmayacaq universitet dərslərin oxuyum.