8. Hallüsinasiya “Hallusinatio”–latın sözü olub, qarabasma, sərsəmləmə deməkdir. Qavrayış pozuntusudur.
Hazırda xəstənin qavrama sferasında olmayan əşyaların, hadisələrin yalançı
qavrama obrazlarının yaranmasıdır. Yəni obyektsiz qavramadır.

Hallüsinasiyalar duyğu orqanlarına müvafiq olaraq beş formada təsadüf edir:
görmə, eşitmə, qorxu, dad və taktil hallüsinasiyalar.
A) Akoazm- Eşitmə hallüsinasiyalarında xəstə kiminsə onu çağırdığını, təhqir etdiyini və ya hansı mülahizələr söyləməsini eşidir. Sadə eşitmə hallüsinasiyaları deyilir.
B) Verbal (danışıq) hallüsinasiyalar məzmunu etibarilə müxtəlif formada rast gəlinə bilər: ayrı-ayrı sözlər, uzun-uzadı söylənən nitq və s. Xəstənin özü və ətrafdakı adamlar üçün təhlükəli olan imperativ hallüsinasiyalardır. Bunlar əmredici xarakterli olub, xəstələri cinayət hərəkətləri etməyə sövq edə bilər. Belə hallüsinasiyanın təsiri altında bir xəstə qadın öz uşağını balta ilə öldürmüşdür.
C) Görmə hallüsinasiyaları bəzən sadə məzmunlu ola bilir (məsələn, qığılcım, parıltı, tüstü, cizgi və s. görünməsi), bunlara fotopsiya deyilir, bəzən isə mürəkkəb məzmunluola bilər. Sonuncu halda xəstələr obyektiv mövcud olmayan heyvanlar, müxtəlif adamlar, hadisələr (məsələn, döyüş meydanını xatırladan səhnələr və s.)göründüyünü söyləyirlər. Xəstələr bəzən qarşılarında özlərini görə bilərlər.
D) Qoxu hallüsinasiyaları olan xəstələr əksərən burunlarına pis qoxunun gəlməsini bildirirlər.
E) Taktil hallüsinasiyalarda xəstələr bədənin müxtəlif nahiyələrində göynəmə, soyuqluq,dartılma və s. kimi hissiyatın olması, bədənlərində cücülərin və qarışqaların gəzdiyini deyirlər. Taktil hallüsinasiyaların visseral formasında xəstələr daxili orqanlarında (yemək borusu) tikan, bıçaq və ya canlıların (böcək) olmasını bildirirlər.
Hallüsinasiyalar həqiqi və yalançı olmaqla iki yerə bölünür:
A) Həqiqi hallüsinasiyaların obyekti orqanizmdən kənar mühitdə yerləşmiş olur. Məsələn, “səs” divarın arxasından, küçədən, qoxu o biri otaqdan gəlir və s.
B) Yalançı hallüsinasiyalar (psevdohallüsinasiyalar) daha mürəkkəb xarakterli olub, təkcə qavramanı deyil, eyni zamanda təfəkkür sferasınıda əhatə edir. Bu zaman hallüsinator obraz orqanizmin özündə yerləşir. Belə ki,xəstə səsi, qoxunu, əcayib heyvanı bədəninin daxilində hiss edir.
Psevdohallüsinasiyalar, mürəkkəb psixopatoloji sindrom, psixi avtomatizm və ya Kandinski – Klerambo sindromunun tərkib hissəsini təşkil edir və şizofreniya xəstəliyinin inkişaf mərhələlərində rast gəlinir. Xəstələr qeyd edirlər ki, səslər onları təqib edir, öz arzusundan asılı olmadan sani qəlbinə sirayət edir. Eyni
zamanda xəstə qavranılan hadisələrin ona məcburi (iradəsindən asılı olmadan)
təlqin olunmasını qeyd edir.
Hipnohagik hallüsinasiyalar yuxu ilə ayıqlıq arasında, yəni mürgüləmə fazasında rast gəlinən görmə hallüsinasiyalarına deyilir. Bəzən qeyri-adi
adamlar onları qorxudur, hücum edir və ya lağa qoyur. Xəstə gözünü açdıqda
bütün bu səhnələr yox olur, bir neçə müddətdən sonra yenidən təzahür edir. Bir sıra hallarda hipnohagik hallüsinasiyalar yuxudan oyananda baş verir.
Funksional hallüsinasiyalar real qıcıqlandırıcılar əsasında yaranır və yalnız
qıcıq mənbəyi yox olduqdan sonra, o da yox olur. Məsələn, qatarda gedən şəxs
təkərlərin ahəngdar səsini sözlər, onun ünvanına deyilən müxtəlif söyüşlər kimi
eşidir. Bu növ hallüsinasiyaları illüziyalara bənzətmək olar, lakin illüziyalardan
fərqli olaraq burada xəstə həm təkərlərin tıqqıltısını, həm də onun ünvanına deyilən sözləri eşidir. Təkərlərin tıqqıltısı dayanan kimi səslər də kəsilir