31. istər mənəvi, istər maddi, istər mental cəhətdən insanın ömrünü-gününü qara eləyən, el arasındakı "zəhrimar" sözünün haqqını verən xəstəlik, illət, zibil.
Sadə dillə, Bədəndəki ölmüş və zədələnmiş hüceyrələrin toplaşıb, anormal hüceyrələrə çevrilib, şişlər əmələ gətirməsidir xərçəng. Əksər xəstələrdə ilk görünən simptomlar halsızlıq, bədənin müxtəlif nahiyələrində bitməyən ağrılar, iştahsızlıqdan əmələ gələn hədsiz kilo itkisi və sifətin sanki 1 aya qocalması, qapqara, bəzən yaşılımsı rəng almasıdır.

Mən də xərçənglə xoş olmayan təcrübəmi paylaşım istəyirəm ucundan-qulağından.
Onsuz martda yazmışdım sözlüyə, Anam da serviks xərçəngi ilə mübarizə aparıb. serviks, digər adıyla uşaqlıq boynu xərçəngi qadınlarda döş xərçəngindən sonra ən çox rastlanan xərçəng növüdür. inanırsınız, Əvvəllər bu "xərçənglə mübarizə aparmaq" birləşməsi olduqca dramatik səsləndiyindən səmimi gəlməzdi mənə. işin içində olub, prosesi bütün çılpaqlığı ilə izləyəndə gördüm ki, həqiqətən, mübarizə imiş o zəhrimar ağrılara, cərrahiyyəyə, o qədər deşilməyə və dərmana dözmək. Elə ən böyük mübarizə bu imiş, xərçənglə başa çıxmağa mübarizə deyilməli imiş. Meh, necə dramatik cümlə oldu-*

Serviks xərçənginin Yaranması, əsasən, genetik faktorlarla və hpv ilə bağlıdır, erkən Diaqnoz qoyulduğu müddətcə müalicəsi və sağalma ehtimalı böyük olan xərçəng növüdür, əslində. Bir problem var ki, Serviksin Ən Əsas Simptomları ayaqlarda ağrı, vaginal axıntı və qanaxmadır, lakin qanaxma birinci mərhələdə özünü göstərmədiyi üçün axıntı və ağrılar gözardı edilir, həkimə getmək prosesi yubanır, bununla da diaqnoz qoyulub, müalicəyə başlanması da bir xeyli gecikir, bu da xərçəngin genişlənməsinə fürsət yaradır.
Serviks xərçəngin müəyyən etmək üçün pap(smear) testindən, biopsiyadan, mrt-dən və s. istifadə olunur. ilk öncə smear analizi verilir, Testin pozitiv çıxması Vaginada anormal Özəlliklərə sahib hüceyrələrin aşkarlanmasını bildirir və biopsiya prosesinə başlanır.
Bir kiçicik haşiyəyə çıxım ki, yaşı 21-dən yuxarı, cinsi əlaqədə olmuş hər bir qadının işini sağlama alması üçün 3 ildən bir etməsi gərəkən testlərdən biridir smear testi, çünki xərçəng öncəsi xərçəngəbənzər hüceyrələrin qarşısını almağa və müalicə etməyə yardım edir.
Azərbaycanda həm dövlət, həm özəl xəstəxanalarda mövcuddur pap testi, analizin qiyməti də 40-80 azn aralığında dəyişir, biz nərimanovdakı referans klinikada etdirmişdik həkim məsləhəti ilə, nəticələr türkiyəyə göndərilib, analizin cavabı elə açıqlanmışdı.
Yəni, əgər 2-3 ildən bir daimi və sistemli formada smear testindən keçilsə, serviks yayılmadan xəbərdar olmaq və erkən diaqnozla asanlıqla müalicə etmək mümkündür.
Eyni zamanda, vaxtında hpv peyvəndi vurdurmaq da zəruridir.

Smear testindən sonra Servikal biopsiya prosesi həyata keçirilir və anormal hüceyrələrin strukturu, xərçəngin hansı mərhələdə olduğu, nə qədər yayıldığı müəyyənləşir.
Ümumilikdə, dörd mərhələdən ibarətdir serviks xərçəngi, Birinci mərhələ ən təhlükəsizi, şişin sadəcə serviksdə məhdud qaldığı mərhələdir, ikinci mərhələdə şiş Vagina ətrafına, üçüncü mərhələdə isə çanaqlara yayılır, Dördüncü mərhələ xərçəngin metastaz verdiyi, digər orqanlara, ağciyərə sıçradığı mərhələdir ki, tam müalicəsi demək olar ki, mümkün deyil. Daha pollyannavari desəm, Mümkün olanı möcüzədir. Əksərən, xərçəng metastaz verdikdən sonra verilən mübarizə xəstəni sadəcə bir neçə il daha yaşada bilir, çox, çox təəssüf ki.

Müalicəsi əməliyyat, kimyaterapiya, radioterapiya ilə olur. Əgər şiş 5 sm-i keçməyibsə, əməliyyat mümkündür, ki mamam da iki dəfə əməliyyat olunub, birinci mərhələdəki xərçəng əməliyyatı olduqca sadə prosesdir. Yox əgər xərçəng birinci mərhələdən irəliləyibsə, "radikal histerektomiya" adlanan əməliyyat həyata keçilirilir, uşaqlıq boynu, buruqları, yumurtalıq çıxarılır, digər əməliyyata nəzərən olduqca ağır və çətindir. Həm fiziki, həm emosional cəhətdən.

Adətən Şiş 5 sm-i keçəndə isə kimyaterapiya ilə müalicə mümkündür.
Ümidvaram heç kimə lazım olmayacaq bir məsləhət də verim ki, həkim seçərkən Çox, çox, çox diqqətli olmaq zəruridir, biz mərkəzi klinikada üstündən atıb, başqa və başı Çıxmayan Həkimə yönləndirənlə də, ondan əlavə, başqa xəstəxanada zorla rüşvət almağa çalışanla da, gərəksiz qəbul yazıb, pul qoparmağa çalışanla da rastlaşdıq. Bizdə xərçəng irsi olduğundan bir az təcrübəli idik bu barədə, Xərçəng olan qohum və tanışlarım irana gedirdi müalicə üçün, anamı isə əslən türkiyədən olan həkim müalicə etdi. Bəlkə də, bizim rastımıza çıxmadı doğru azərbaycanlı həkim, bilmirəm, səhv yönləndirmək də istəmərəm, yenə də işi sağlama alıb, çox soraq etməkdə, həkimin sağaltdığı insanlarla əlaqəyə keçməkdə fayda var.


Diaqnoz və müalicəsin kənara qoysaq, mental cəhətdən insana verdiyi ziyanı tərif etmək mümkün deyil desəm, yalan olmaz, çünki xərçəng anxiety, depressiya, hətta major depressiya ilə gəlir. Ağrılara, hədsiz kilo itirməyə, saçının ifrat dərəcədə tökülməsinə bu il keçən ilkindən daha pis reaksiyalar verirdi mamam, hər dəfə xərçəngin verdiyi ağrıların digər heç bir ağrı ilə müqayisə olunmayacaq qədər şiddətli olduğunu deyib, daha da inamsızlaşırdı ki, onsuz da bunun da bir faydası olmayacaq, başına döyməyə, gördüyü hər şeyi sındırmağa qədər irəliləmişdi bir ara aqressiyası və ağrıları. Deyəsən, yuxarıda yazmışdım, Bəlkə də, yazmamışam, hələ də Tam düzəlməyib mental sağlığı, aqressivdir və kövrəkdir, içinə soxulası xərçəng buna görə hərtərəfli məhv edir insanı. Yazdıqca mental cəhətdən nə qədər yorucu, tükədici şeylər yaşadığımız gəldi gözümün qabağına, ürəyim üzüldü, yaxşısı, sonra editləyərəm bu qismin.

Yaman uzun danışdım, əslinə qalsa, entryni yazmağıma səbəb də Bu yaxınlarda qapı qonşumuzun xərçəngdən ölməsiydi. anamla eyni vaxtda, keçən ilin iyul ayında diaqnoz qoyulmuşdu ona da. Öldüyü günün səhəri o həyat yoldaşı ilə kimyaterapiyaya gedəndə mən marketə çörək almağa gedirdim, salamlaşanda hədsiz tükənmiş görünürdü, danışmağa da heyi yox idi sanki. günorta vaxtı binada hay-küy qopdu, bir də baxdıq ki, oğlu için-için ağlayır küçənin ortasında. O qədər ürəkburxan görüntü idi ki. təmasa bağlı deyiləm, çox sevdiyim insanları da nadirən içimdən qucaqlamaq və qucaqlanmaq gələndə qucaqlayıram, o gün istidə bütün gün mamamı öpüb qucaqlamışam dolu-dolu gözlərlə ki, nə yaxşı yanımdasan, ay maaa-*
Həmişə hər şeyə hazırlıqlı olmalı olduğumuzu deyən həkim, yəqin ki, o görüntüləri çox görüb deyə bu qədər rasional formada onu deyə bilirmiş, halbuki heç kim öz anasının, atasının, sevdiyi birinin xərçəngdən ölmə ehtimalını ağlına da gətirmək istəmir, sevdiyi birinə o ağrılı ölümü yaraşdırmır, istər birinci, istər yüzüncü mərhələdə olsun xərçəng.
Sözümün canı, düşmənim olsaydı, düşmənimə belə arzulamayacağım qədər ağrılı prosesdir özü, müalicəsi, ailənə, sevdiklərinə və səni, həqiqətən, sevənlərə təsiri. hər növünə, hər formasına, ağına ayrı, qarasına ayrı lənət.
"Niyə?" Deyə Sorğulamaqdansa proses boyunca Güclü, enerjili olmaq lazımdır deyə düşünürəm müşkül məsələ olsa da, mən var gücümlə yanında olmağa çalışırdım, hətta bir ara özümü o qədər unutmuşdum ki, hamıya yetib, özümə çatmadığımı, nə hiss etdiyimi yadırğadığımı bu ay boşluqda olanda gördüm.
indi hər şey axarındadır, sabah başımıza nə gələr bilmirəm. Amma Hazırda Simurq quşu romantikasına enmişəm yenə, "simurq quşu romantikasına enmək üçün də bir himə bəndsən ha" deməyin, damaşnikləyərəm-* içim məstansı duyğularla və "nə yaxşı"larla doludur. arada o qaranlıq tunellərin ucunda da işıq görünürmüş.
Tək təmənnam bir daha təkrarlanmaması, Hamımızdan, bütün sevdiklərimizdən iraq olmasıdır-*