2. Ağır dillə yazılan oxunması vaxt ala biləcək çoxları tərəfindan bilinməyən herman hesse əsəri. Əsər ikinci dünya müharibəsi zamanı yazılıb və yazara nobel mükafatı qazandırmışdır. Dilinin sadə olmaması, bir nəfəsə oxunub bitirilməməsi bəlkə də çox tanınmamasına səbəbdir.elə kitabın mənim əlimə düşməsi də bir təsadüf nəticəsində olmuşdur və bu vaxta kimi belə əsərin varlığından xəbərdar deyildim. illər əvvəl bir dəfəyə oxuyub bitirə bilmədiyim əsər kitabın qalın olmadından savayı dilinin qəliz olması ilə də bağlıdır.

Əsərin mövzusu şərq və qərb mədəniyyətlərinin sintezindən yaranmış utopik bir dünya və həmən bu dünyanın sakinlərinin oynadığı muncuq oyunudur. Ola bilsin ki mənim kimi bir çox oxuyucuya oyunun mahiyyəti qaranlıq qalsın və kitabda olan çox sayda latın dilindən ifadələr əsər haqqında qaranlıq məqamlar yaratsın.

Oyun sənət və elmin vəhdətindən yaranıb yüksək intellektə sahib insanlar tərəfindən oynanılır.musiqi və riyaziyyat eliminin qarışılıq tapdığını sənətdə elm, elmdə sənət göstərilib sanki. Oyunun gerçəkləşdiyi yer Kastaliya vilayəti olmayan utopik bir yerdir və sakinlər normal insanlardan qat qat intellektli sanki xüsusi olaraq yaradılmış ali irq nümayəndələridirlər.musiqini, incəsənəti, elmi dərindən mənimsəyib və bununla kifayyətlənməyib bunların sintezindən oyun yaradıblar. Əsas məsələ isə kitab 1943 cü ildə dünya müharibəsinin ən qızğın vaxtı yazılıb və distopiyadan utopiya doğub sanki. Əsərdəki kimi yüksək cəmiyyətin yaranması intellektual insanların tərəfindən edilə biləcək və müharibələrin də elə intellektual ların dayandıra biləcəyi başa salınıb. ancaq ikinci dünya müharibəsi zamanı bunların baş vermədiyini intellektualların müharibənin gedişini dəyişmədiyi mesajı verilir oxuyucuya.


Əlbəttə ki tək mövzu utopik cəmiyyətlə də məhdudlanmır. Şəqr qərb vəhdəti, insan münasibətləri, həyat haqqında insanın axtarışları, meditasiya, bilgi elm, daima öyrənmək istəyidir.

Deyildiyi kimi "gerçəklik öyrənilməz yaşanır."