234. Hal hazırda çox qəribə şeylərin olduğu ölkə. Deməli yəqin ki oradan buradan da olsa eşitmisiniz. 1 Dollar 18.50 tl ni görmüştü dünənə qədər. bəs nə oldu dünən birdən 1 saniyəlik anda 1dollar 18.50 dən 12 tl yə qədər düşdü? Deməli türkiyə prezidenti mərkəzi bankın və maliyyə nazirini dəyişdirə dəyişdirə qalıbdı 1 ildi. Axırda mərkəzi bankın yeni müdürü ilə dünən görüş keçiriblər və təzə sistemə keçiblər. sistemin adı budur: (baxma: dövize dayalı değişken faizli tl mevduatı) bəs bu nədir? Sizə türklər demiş bilale anlatır kimi başa salım. Deməli siz banka pul qoyanda sizə faiz verir. Türkiyə höküməti deyir ki heçkim türk lirəsi ilə banka pul qoymaq istəmir. Çünki bilir dollar qarşısında dəyər itirir pul əriyir. Türkiyə höküməti deyir ki gəlin pulunuzu türk lirəsinə çevirin. Siz banka 100 tl qoyun. Bu pul dollar qarşısnda əriyib 80tl olanda biz o əriyən 20tlni dövlət olaraq sizə verəcəyik. Faizi isə öz yerində. Qısaca türk lirəsini dollara endekslədi. Bəs bu nəyə səbəb oldu? Bazara böyük miqdarda dolları türk lirəsinə çevirib təkan verdilər. Anidən bir düşmə yaşandı. Bunu görən türklər və böyük maliyyəyə sahib insanlar pulları dollardan çevirib türk lirəsi etməyə başladı ki pul geri düşür uduzmayaq tez lirəyə geri qayıdaq! insanlar sürətlə pulu türk lirəsinə çevirməyə başladı qısaca 2 qat effekt yarandı və türk lirəsi bu dərəcə dəyər qazandı. Bəs deyəbilərsiniz nə yaxşı? fso da türkiyə düzəlir.

Ancaq.. (baxma: Xuy düzələr) indi hərşey gözəldi insanlar dollardan türk lirəsinə çevirir pulu və dəyər qazanır. Ancaq məsələ nədir. Ortalıq sakitləşəcək lirə artıq dəyər qazanmayacaq və stabil hala gələcək bəs sonra nə olacaq? Yadınızdadısa dövlət ata demişdi pulunuzu siz lirə edin dollar qarşısında dəyər itirsə mənlikdi həmin pulu sizə verəcəm. iqtisadiyyatı zəyif olduğu üçün üçün türk lirəsi yenidən azca azca dəyər itirməyə başlayacaq. Bəs bu qarşılamağa söz verdiyi zərəri dövlət necə qarşılayacaq?
1. versiya həmin zərəri banklar insanlara ödəyəcək və bir müddətdən sonra çatdırabilməyib ölkənin bütün bankları iflasa uğrayacaq və pulunu lirəyə qoyan investorlar və xalq çox pis vəziyyətə qalacaq.
2. real versiya . dövlət deyəcək buların pullarını ödəmək lazımdı? və pulumuz yoxdu? nə gözləyirsiniz?! ödəyəcək qədər pul istehsal edin çoxlu!! -* Türkiyə mərkəzi bankı əmir verəcəkki bunların pulunu ödəmək üçün davay türk lirəsi basın. Bu nəyə səbəb olacaq? inanılmaz bir hiperinflyasiyaya. Yəni 1 dollar olacaq 60-70 tl bəlkə də venezuelladaki kimi 50min 100 min türk lirəsi !
Yəni ölkənin iqtisadiyyatı indikindən betər vəziyyətdə siktirəcək. Bəs deyəbilərsiniz bunlar dəli olub niyə belə etdi ki?

Çünki hazırda vəziyyət əla görünür. lirə dəyər qazanır hamı lirəyə QAÇIR lirə birazda dəyər qazanır buna görə insanlar birazda lirəyə qaçır və kısır döngü halında lirə inanılmaz dəyər qazana qazana gedəcək. Hazırda 1 dollar 12tldi bəlkədə sabaha zada 10un altına hətta birdə gördünüz 8lərə 7lərə düşəcək. dünən lirə ` dəyər qazanıb ki, bu fantastik bir rəqəmdir. Bəs hazırda vəziyyətin əla görünməsi nələrinə lazımdı sonra çökməyəcək? bəli çökəcək ama hazırda vəziyyətin əla olması hökümətin istədiyi birşeydir. Müxalifəttən gələn: seçkiyə gedək şüarına bəlkə də cavab verib davay gedək seçkiyə. lirə dəyər qazanır bazar rahatlayır insanlar xoşbəxt 1-2 dənə hakkaridə türk əsgərində minaya salıb iraqı bombalayacaqlar. və beləcə türkiyə hökümətinə güvəni itən p faizi saf sağçılardan ibarət türkiyə xalqı yenidən keçəcək hökümət tərəfə. Seçki sistemində dəyişiklik etməsələr belə seçkidə 50 faizin üstünə çıxacaqlar. Beləcə türkiyəni 5 il boyunca hiperinflyasiya ilə məhv etməyə davam edəcəklər. Qısaca belə çalışdım rahat bir dilnən yazım ümid edirəm başa düşdünüz.

qeyd: təbii ki biz azərbaycanlıları ən çox yaralayan manatın 11 tldən 7 tl yə düşməsi oldu -* ancaq yeni il endirimləri və satıcıların ucuzlamaya getməsi ilə elə də ciddi fərq etmiyəcək qiymətlər. dünəndən hesabladım maksimum -20 faiz baha başa gəlir. yenədə sərf edir yəni -* ya da gözləyin 1həftə 1 ay bəlkə də 1 il sonra çökəcək türk iqtisadiyyatından faydalanıb alışveriş edərsiniz -*