1. geniş yayılmış sosial manipulyasiya texnikası sayılır. ilk dəfə 1966 -cı ildə iki sosioloq j.freedman və s.froser tərəfindən araşdırılıb öyrənilməyə başlanılmışdır. bu iki sosioloq insanları təzyiq altında hiss etdirmədən inandırmaq (Compliance Without Pressure) adını verdikləri çalışma hazırlayırlar. adını qeyd etdiyim sosioloqlar iki eksperiment həyata keçirirlər. birinci eksperimentdə 156 qadın dörd qrupa ayrılır. onlara telefondan zəng edərək kiçik xahiş edirlər. soruşduqları suallar da evlərində istifadə etdikləri təmizlik vasitələri barədə olur. kiçik xahişə müsbət cavab verən qadınlara üç gündən sonra bu səfər böyük xahiş üçün zəng edirlər. ikinci xahiş isə onların evlərinə gəlib istifadə etdikləri vasitələri yoxlamaq üçün araşdırmaçıların gəlməsi barədədir. ilk təcrübənin nəticəsinə əsasən birinci xahişə müsbət cavab verən respondentlərin 53 faizi ikinci xahişi də qəbul etmişdilər. ikinci eksperimentdə isə bu dəfə 112 nəfərdən (həm qadın həm kişi) evlərinin və ya maşınlarının pəncərələrinə nişanlar ( ərazini təmiz saxlayın və ya maşını ehiyatla sürün) yapışdırmaları xahiş olunur. ikinci istəkdə isə qatılan şəxslərdən evlərinin həyətlərinə böyük reklam lövhəsi quraşdırılmaq istənilir. birinci eksperimentdə olduğu kimi burada da qapıya ayaq qoyma texnikası öz işini görmüş eksperimentə qatılanlar ikinci istəyi də qəbul etmişdilər. Edilən araşdırmalarda ilk istəyə müsbət cavab verənlərin verməyənlərə görə ikinci istəyə üç qat daha çox təsdiq verdikləri görülmüşdü.. demək olar hər bir kəs həyatı boyu adını bilməsə belə bu texnikadan istifadə edir . yaxın bir adamdan borca pul istəyirik. əvvəlcə ondan 10 manat sonra 20 manatın xahişin edirik. hər iki xahişimizi yerinə yetirdiyi üçün üçüncü dəfə isə məbləğ artıq böyük olur. bir və ikinci xahişimizi yerə salmadığından üçüncünü də yerə salmır. texnikanın ən çox rast gəlindiyi yer yəqin ki satış sahəsidir.
istifadə etdiyim mənbə