2. Dünyanın bir çox ölkələri kimi Azərbaycan da ürək-damar xəstəlikləri (ÜDX) şəklində artan sağlamlıq problemi ilə üzləşir. ÜDX ürək və qan damarlarını təsir edən bir qrup pozğunluğa aiddir, o cümlədən koronar arteriya xəstəliyi, ürək çatışmazlığı və insult. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, ÜDM bütün dünyada ölümün əsas səbəbidir və Azərbaycan da bu tendensiyadan istisna deyil.

Son illərdə Azərbaycanda Ürək-damar xəstəliyi hallarının sayında əhəmiyyətli artım müşahidə olunub və bəzi hesablamalara görə, əhalinin 60%-ə qədəri bu xəstəlikdən əziyyət çəkə bilər. Bu tendensiyaya əhalinin qocalması, qeyri-sağlam həyat tərzi vərdişləri və səhiyyə xidmətlərinə məhdud çıxış daxil olmaqla amillərin birləşməsi səbəb olduğu düşünülür.

ÜDX üçün əsas risk faktorlarından biri oturaq həyat tərzi və düzgün olmayan pəhriz seçimidir. Azərbaycanda, regionun bir çox ölkələri kimi, doymuş yağlar, duz və şəkərdə yüksək olan ənənəvi mətbəxi var ki, bu da zamanla ÜDX-nin inkişafına kömək edə bilər. Bundan əlavə, fiziki fəaliyyətin olmaması və yüksək səviyyəli stress də ÜDX riskini artıra bilər.

Artan bu sağlamlıq problemi ilə mübarizə aparmaq üçün Azərbaycan son illərdə ÜRiH haqqında ictimaiyyətin məlumatlılığını artırmaq və sağlam həyat tərzini təbliğ etmək üçün bir sıra addımlar atmışdır. Məsələn, Səhiyyə Nazirliyi ürək-damar xəstəliyi riskləri haqqında məlumatlılığın artırılması və insanları müntəzəm idman və balanslaşdırılmış qidalanma kimi daha sağlam vərdişləri mənimsəməyə təşviq etmək məqsədi ilə bir sıra ictimai maarifləndirmə kampaniyalarına başlamışdır.

Bundan əlavə, hökumət səhiyyə xidmətlərinə əlçatanlığın yaxşılaşdırılmasına, o cümlədən ÜRH-nin ixtisaslaşdırılmış klinikalarının yaradılmasına və ÜiX-in diaqnostikası və müalicəsi üzrə tibb mütəxəssislərinin hazırlanmasına sərmayə qoyub.

Bu səylərə baxmayaraq, Azərbaycanda ürək-damar xəstəliklərinin getdikcə geniş yayılmasının aradan qaldırılması üçün hələ çox iş görülməlidir. Effektiv olmaq üçün bu xəstəliklə mübarizə səyləri əhatəli olmalı və ictimai təhsil kampaniyalarından siyasət dəyişikliklərinə və səhiyyə xidmətlərinə çıxışın yaxşılaşdırılmasına qədər bir sıra strategiyaları əhatə etməlidir.

Bu çağırışa çoxşaxəli yanaşma ilə Azərbaycan öz əhalisinin ÜDM-in yükünü azaltmağa və bütün vətəndaşları üçün daha sağlam gələcəyi təşviq etməyə kömək edə bilər.